ساختمان ستون مهره ها
ستون مهره های کمری از 5 مهره ستون مهره ها تشکیل شده است.برای درک بهتر روی یک قطعه از ستون مهره ها متمرکز میشویم.یک قطعه ستون مهره ها تشکیل شده است:
1-دو مهره
2-دیسک بین مهره ای
3-دو ریشه عصبی که از طناب نخاعی در هر طرف خارج می شوند.
مهره ها استخوان های ستون مهره اند و عمل آنها حمایت و محافظت از طناب نخاعی است.وقتی که که مهره ها روی یکدیگر قرار میگیرند ستونی را در جلو و لوله استخوانی را در پشت تشکیل میدهند. از داخل لوله استخوانی طناب نخاعی و اعصاب میگذرند.مفاصل ستون مهر ها اجازه میدهند که مهره ها مثل یک زنجیر به هم متصل شوند.آنها سبب اتصالات محکم بین مهره ها می شوند و زمانی که روی کمرمان میچرخیم یا خم می شویم. روی هم میلغزند.
ما بین هر مهره دیسک بین مهر های قرار گرفته که دارای خاصیت ارتجاعی است. دیسک بین مهره ای از یک ماده ی ژله مانند در وسط تشکیل شده است که دورادور آن را چند لایه الیاف محکم به صورت مدور احاطه کرده اند
آسیب به این الیاف به (فتق) یا (بیرون زدگی) دیسک منجر می شود و به اعصاب نخاعی فشار وارد می کند.
در افراد مبتلا به کمر درد دیسکی پاره شدن هر کدام از این لایه ها منجر به ایجاد یک حمله کمر درد حاد می شود و در نهایت با پاره شدن لایه های بیشتر روی اعصاب نخاع فشار وارد می آورد و موجب تحریک عصب سیاتیک یا به قول عوام (سیاتیک )می شود.
غالب مشکلاتی که سبب کمر درد می شوند ناشی از آسیب و اضمحلال دیسک بین مهره ای است. خم شدن سبب فشار روی دیسک و بر جسته شدن آن به طرف کانال نخاعی و اعصاب می شود.شاید بسیاری از افراد مبتلا به کمر درد وضعیت مشابه این را به خاطر داشته باشند.به دلیل وضعیت نا مناسب بدن هنگام بلند کردن اجسام ابتدا دیسک به رباط خلفی مهر ها فشار وارد می آورد و سپس موجب بیرون زدگی دیسک فشار روی نخاع و درد ناگهانی کمر میشود.
تقسم بندی علل مشکل کمر درد:
1-مکانیکی(بیش از 90 درصد موارد)مانند کشیدگی رباط ها و یا عضلات اطراف ستون مهره
2-فشار روی اعصاب مهره ای(5%)مانند فتق دیسک بین مهره ای
3-التهابی(1%)مانند بیماری های روماتیسمی کمر یا عفونت ها
4-بیماری های داخلی(1%)مانند تومور های ستون مهر ها- پوکی استخوان-5-روانی (نادر).افراد زیر به احتمال زیاد دچار کمر درد خواهند شد:
-
افرادی که بدن و کمر خود را در وضعیت مناسب قرار نمی دهند.
2-تحرک کمی دارند.
3-از وزن اید ه آل برخوردار نیستند.
4- افرادی که بار های سنگین حمل می کنند.
5- کسانی که مجبورند به مدت طولانی در یک وضعیت بنشینند و بایستند.
6-کسانی که باید مسافت های طولانی رانندگی کنند.
علایم خطر در کمر درد:
افراد دارای این علائم باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند:1-سن افراد کمتر از 20 سال یا شروع کمر درد در بیشتر از 55 سالگی.2-ضربه شدید به کمر. مثل افتادن از بلندی.
3-درد ثابت. پیشرونده.بدون ارتباط با فعالیت.
4-درد در ناحیه فوقانی کمر.
5-سابقه قبلی.
*سرطان-مصرف طولانی مدت ترکیبات کورتون دار-استفاده از مواد مخدر تزریقی-ابتلا به ایدز.
6-مشکلات عمومی بدن:مثل کاهش وزن.
7-وجود تب همراه با کمر درد.(بدن علت مشخص)
8-درد شبانه.
9-محدودیت شدید و مداوم در خم کردن کمر.
10-تغییر شکل ساختمانی.
11-نیاز به بررسی های بیشتر:افرادی که در معاینه های بالینی و آزمایشات یا عکسبرداری مشکل خاصی دارند.
12-اختلال عصبی گسترده/نشانگان دم اسب:الف)اشکال در موقع ادرار کردن.
ب)اختلال در کنترل و تنظیم دفع مدفوع.
ج)بی حسی زینی در محدوده ی مقعد یانواحی تناسلی.
د)ایجاد سطح حسی.
ه)ضعف حرکتی گسترده یا پیش رونده(بیش از یک ریشه عصبی در اندام تحتانی. یا اختلال راه رفتن.)
13-درد تیر کشنده از کمر به کل اندام تحتانی. خصوصا اگر با اختلال حسی یا ضعف عضلانی همراه باشد.
یک روز کامل بدون درد:
بعد از دانستن در مورد ساختمان و عملکرد ستون فقرات باید روش محافظت از کمرتان را در طی فعالیت روزمره بدانید. بهتر است بدانیدکه وضعیت عمودی بهترین حالتی است که کمر در مقابل کشیدگی عضلانی مقائمت می کند.
باید یاد بگیرید که چگونه است:
1-روش صحیح استراحت:راحت ترین حالت معمولا خوابیدن به پشت است.در حالتی که صورت رو به بالا قرار گرفته سر و شانه ها بالاترند و زیر زانو ها کمی بلند تر شده است.
وضعیت مناسب دیگر برای استراحت وضعیت خوابیده به پهلو با پاهای کمی خم و گذاشتن یک بالش کوچک بین زانوهاست.
بهتر است بدانید که اگر فشار وارده بر دیسک مهره ی سوم کمری را در حالت ایستاده100 فرض کنیم این فشار در حالت خوابیده به پشت 25 و حالت خوابیده75 می باشد ..هر چه فشار وارده بر دیسک کمتر باشد نشانه ی این است که وضعیت فرد مناسب تر می باشد.
(هرگز در حالت خوابیده روی شکم استراحت نکنید.)برای ترک این عادت می توانید یک توپ کوچک روی شکم قرار دهید و یه پیراهن روی آن بپوشید.مطمئن باشید که بدین ترتیب هرگز نمی توانید روی شکم راحت بخوابید.)
2-رختخواب مناسب:تشکی که برای استراحت استفاده
میکنید . باید با شکل بدن سازگار باشد و بهتر است سفت باشد تا نقش حمایتی برای بدن داشته باشد .پس تشک های ابری-تختخواب های فنری یا تشک های طبی مستعمل برای بیماران مبتلا به کنر درد مناسب نیستند.
3-روش صحیح برخواستن از بستر :در پیشگیری از کمر درد یا تخفیف آن،اینکه چگونه از بستربلند شویم نیز مهم است. برخواستن ناگهانی از بستر،یکباره فشار داخل دیسک را بالا می برد و میتواند موجب عود علایم گردد.
4-روش صحیح راه رفتن:بهتر است قبل از شروع فعالیت روزانه،چندین دقیقه نرمش کنید. این نرمش ها میتواند شامل نرمش های کششی کمر باشند. نرمش کردن در ابتدای روز هم موجب بالا بردن روحیه و شروع یک روز پر انرژی و مفرح می شود و هم علاوه بر تضمین سلامتی قلبی-عروقی،سبب تقویت کمر و سایر قسمت های بدن می گردد.
وضعیت مناسب بدن در هنگام راه رفتن به صورت نگاه داشتن گوشه ها ،شانه ها ، و مفاصل ران در یک خط مستقیم است.همراه با سر بالا و نگاه مستقیم به روبه رو،در حالی که عضلات شکمی به طرف داخل کشیده شده اند.(مثل ژنرال ها)
زمانی که منتظر بهبود کمرتان هستید،راحت ترید اگر کفش نرم و راحت با پاشنه کوتاه بپوشید. حداکثر ارتفاع پاشنه کفش در خانم ها،3 سانتی متر می باشد.
5-روش صحیح نشستن:بهتر است پشت صندلی تان 100 درجه زاویه داشته باشد و برای راحتی بیشتر در ناحیه ی گودی کمر یک بالش کوچک قرار دهید.سعی کنید انحنای طبیعی کمر را در همه زمان ها حفظ کنید. اگر باید به مدت طولانی بنشینید،سعی کنید پاهایتان روی زمیز قرار گیرد،یا آنها را روی یک چهار پایه کوچک بگذارید. وقتی که می نشینید پاهایتان را صاف جلویتان
قرار ندهید (مثل نشستن در وان حمام )
وقتی که میخواهید از وضعیت نشسته بلند شوید،انحنای طبیعی در کمرتان ایجاد کنیدو یا با صاف کردن پاهایتان بایستید، از خم کردن به جلو خودداری کنید.روی صندلی نرم و گود ننشینید،عمق آن موجب می شود که مفاصل ران پایین تر از زانو ها قرار گیرد و کمرتان قوس دار شود.هر یک ساعت بایستید و خود را کش دهید.دست ها را به طرف کمرتان ببرید و پشت تان را قوس دار کنید.
6- روش صحیح رانندگی:رانندگی برای مدت طولانی سبب فشار بالا روی کمرمی شود.صندلی ماشین را تا حد امکان به طرف جلو بیاورید تا از خم شدن کمر به جلو ممانعت شود،پشتی صندلی ماشین نباید بیش از 30 درجه خوابانده شود،اگر امکان دارد کمی صندلی را در بالا به طرف جلو کج کنید.میتوانید برای حمایت کمر،از یک بالش کوچک استفاده کنید.
هرچند وقت یکباراز ماشین پیاده شوید وچند دقیقه قدم بزنید.از بلند کردن یا حمل اشیاء بلافاصله بعداز رانندگی خودداری کنید.و بالاخره این که،هرچه میتوانیدکمتر رانندگی کنید،بهتر است سرنشین باشید تا راننده.
7.محل کار:مطمئن شوید که سطح کارتان ارتفاع مناسبی دارد.اگر کارتان در حالت نشسته است ،بهتر است فاصله ی میز کار تا آرنج خم شده ،5سانتی متر باشد .واگر کارتان ایستاده است ،ارتفاع میز کار باید به گونه ای تنظیم شود ،که مکررا نیاز به خم شدن نداشته باشید.
صندلی میز کارتان را تنظیم کنید،حتی اگر لازم است این کار را چندین بار در طول روز انجام دهید.اگر باید به مدت طولانی بایستید ،سعی کنید یکی از پاهایتان را روی یک چهار پایه کوچک قرار گیرد
و هرچند وقت یکبار پایتان را عوض کید.
8:روش صحیح بلند کردن اجسام:همیشه از میزان
توانایی تان ،آگاهی داشته باشید،هر فردی که میخواهد بار سنگین بلند کند ،باید نکات زیر را در نظر بگیرد:
1.اگر شیئی خیلی سنگین است کمک بگیرید.
2.مقداری پاهارا از هم باز کنید،تا حمایت بیشتری ایاد شود.
3.هرچه نزدیکتر به جسمی که می خواهید بلند کنید بایستید.
4.زانوها را خم کنید،عضلات شکم را سفت کنید،کمر مختصری خم شود و در پشت انحنایی ایجاد نشود.
5.اجسام را نزدیک بدن نگاه داریدتا قوس کمر کاهش یابد.
6.اجسام را با عضلات ساق بلند کنیدنه با عضلات کمر.
7.بدون خم کردن کمر،شروع به بلند کردن شیئی کنید.
8.هرگز وقتی که در حال بلند کردن جسم سنگین هستید،کمر را نچرخانید .اگر نیاز است که شیئی را به یک طرف حرکت دهید،ابتدا انگشتان پا وسپس همه ی بدن را به آن سمت بچرخانید.
9.اگر قادر هستید که شیئی را بدون بلند کردن حرکت دهید آن را روی زمین بکشید،هل ندهید.
10.برای بلند کردن اشیاءاز حرکات آرام و نرم استفاده کنید،حرکات با عجله وپرشی میتواند موجب آسیب عضلات کمر شود
اگر فشار داخل دیسک در سطح مهره ی سوم و چهارم کمری در حالت ایستاده 100 باشد،این فشار به طور قبل توجهی با خم شدن به طرف جلو افزایش می یابد وبه حدود 150 و اگر همراه بلند کردن شیئی باشد ،به حدود 20 می رسد
9. روش صحیح سرفه یا عطسه کردن:در این حالات برای افزایش قوس کمر به عقب خم شوید.
10:زمان استراحت :فشارهای روحی را کم کنید،اضطراب و نگرانی سبب مشکلات کمر میشوند.
روش های بر طرف کردن علائم:
پزشک جهت بر طرف کردن درد،احساس ناراحتی یا سایر علائم به شما کمک خواهد کرد،و ممکن است یک یا چند مورداز موارد زیررا همراه با دارو درمانی تو:صیه کند