درد مزمن ماهیچه ای یا سندرم میوفاشیال شامل گروه بزرگی از اختلالات عضلانی است که دارای یک نقطه بسیار حساس به نام نقاط ماشه ای هستند.
نقاط ماشه ای :
نقاط خاصی در بدن ممکن است دردناک شوند وفشار بر آنها باعث درد شدیدی شود که باعث گزگز وبی حسی اندامها شود. به این نقاط نقاط ماشه ای می گویند. بیماران آنها را به صورت رگ گرفتگی بیان می کنند . بر طبق مطالعات اپیدمیولوژیک نقاط ماشه ای علت اصلی درد در ۸۵ درصد بیماران مراجعه کننده به کلینیک درد میباشد .
پاتوفیزیولوژی :
اگر چه نقاط ماشه ای قابل لمس اند ولی غالبا حضور آنها توسط پاسخ دردناک به فشار دادنشان اثبات می گردد .
یکی از ویژگی های جالب نقاط ماشه ای این است که تحریک آنها توسط سوزن زدن خشک یا همراه بی حس کننده موضعی که دارای اثرات موقتی هستند و یا اسپری های خشک کننده موجب غیر تحریک پذیر شدن انها می گردد و چرخه ایجاد درد توسط این ها به طور موقت یا دائم از بین می رود .
پاسخ انقباض موضعی :
هرچه نقاط ماشه ای حساس تر باشد ایجاد پاسخ انقباض موضعی قویتر است و هر چه فشاری که ما وارد میکنیم به نقطه و محل آن نزدیکتر باشد پاسخ انقباض موضعی هم مشخص تر است اگر چه پاسخ انقباض موضعی علامت مهمی است . وقتی یک نقطه ماشه ای شناخته می گردد باید حساسیت آن با عضله مشابه سمت مقابل آن مقایسه گردد محل شکایت بیمار از درد نباید مانع بررسی قسمت های دیگر دردناک بیمار گردد .
دسته های عضلانی :
نقاط ماشه ای ممکن است در هریک از عضلات بدن رخ دهد ولی به طور معمول در عضلاتی که در سیکل انقباض کامل و شل شدن نمی باشند دیده می شود. نقاط ماشه ای بر اساس یافته های معاینه بالینی تشخیص داده می شوند، اگر چه یکسری تست های پاراکلینیکی مثل الکترومیوگرافی نیز ممکن است در اثبات تشخیص کمک کننده باشند .
درمان :
اساس درمان سندرم میوفاشیل از بین بردن چرخه درد توسط تخریب نقاط ماشه ای است . این کار می تواند توسط سوراخ کردن نقاط ماشه ای توسط یک سوزن بی حس کننده موضعی و یک استروئید و یا نرمال سالین به تنهایی و یا زدن اسپری های تبخیر کننده روی پوست عضلات درگیرکه ترجیحا از کلروفلورومتان و گاهی از اتیل کاراید استفاده می کنند- انجام شود. بعضی ها معتقدند که کشش عضلات به اندازه اسپری و تزریق می تواند موثر باشد .
روش انجام اسپری :
در این روش بعد از توضیح به بیمار در خصوص انجام کار، بیمار در وضعیت خوابیده به شکم قرار می گیرد؛ نقطه حداکثر دردناک با لمس مشخص شده و عضله اطراف آن جهت یافتن باند سفت لمس می شود . سپس به کل عضله مبتلا در جهت فیبرهای عضلانی و با سرعت ۱۰ سانتیمتر در ثانیه در یک فاصله ۴۵ سانتیمتری در مسیر انتشار درد اسپری زده می شود و همزمان عضله بصورت غیر فعال برای حدود ۳۰ ثانیه به آهستگی کشیده می شود .
تکنیک کشش و اسپری :
ویژگی های مثبت این تکنیک شامل ساده بودن غیر دردناک بودن وهمچنین راهی سریع جهت بهبود عضلات می باشد. این روش جهت از بین بردن تمام نقاط ماشه ای حتی آنهایی که هنگام معاینه از لمس ها مخفی مانده اند موثر است. در هنگام نام بردن باید دقت کنیم که کلمه کشش باید ابتدا بیاید زیرا درمان اصلی با کشش عضلات است .
روش انجام تزریق :
جهت انجام تزریق از یک سرنگ ۵ میلی لیتری استفاده می شود . محلول مورد تزریق شامل ۵ میلی لیتر لیدوکائین ۱% بود بیمار در وضعیت خوابیده به شکم قرار می گیرد، نقطه تندرس با لمس مشخص شده و عضله اطراف آن جهت یافتن باند سفت لمس می شود . سطح پوست محل تزریق با بتادین و الکل تمیز می شود . سوزن از حدود ۱ سانتی متری علامتگذاری شده وارد پوست شده و به تدریج به سمت محل علامتگذاری شده هدایت می گردد وقتی سوزن به نوار سفت می رسد سرنگ آسپیره شده و در صورت وجود عدم خون در سرنگ محلول تزریق می شود .
تزریق در محل نقاط ماشه ای :
جهت داشتن یک تزریق مناسب باید الگوی سندرم های میوفاشیال مختلف اطلاع داشته باشیم و محل نقاط ماشه ای را به درستی تعیین کنیم . که این حالت نیاز به یک شرح حال و معاینه دقیق دارد . قبل از شروع کار باید یرای بیمار کاملا توضیح داده شود که چه کار می خواهیم انجام دهیم و چه انتظاری از این درمان داریم . بیمار باید بداند گاهی اوقات درد قبلی بیمار بطور موقت تشدید خواهد شد و این غیر معمول نیست . جهت جلوگیری از افت فشار خون و سنکوپ روانی بیمار در حالت درازکش قرار می گیرد . در زنان حامله نمی شود از بی حس کننده موضعی و دی متیل سولفوکساید استفاده کرد . سوراخ شدن نقاط ماشه ای سبب بروز درد نه تنها در محل خود نقاط ماشه ای می گردد بلکه در محل ارجاع درد نیز منتشر می شود .
تزریقات نقاط ماشه ای در گردن :
عضلاتی که غالبا در سندرم میوفاشیال گردن درگیر می شوند شامل تراپزیوس رومبوئید کوچک و بزرگ لاتیسموس دورسی لواتوراسکاپولا و اسپلنیوس کاپیتیس می باشند .
نکات مهم :
برای نتیجه بهتر تزریق با روش باد بزنی صورت می گیرد و سوزن مکررا عقب کشیده شده و مجددا وارد می گردد . ماسلژ و ایجاد کشش در ناحیه تزریق باعث بهبود نتایج می گردد .
مشکلات احتمالی :
درد در موقع تزریق
واکنش وازوواگال ( به ویژه در بالغین جوان در وضعیت نشسته )
پنوموتوراکس ( بویژه در بیماران لاغر )
تزریقات نقاط ماشه ای در کمر :
عضلانی که غالبا در سندرم میوفاشیل کمر درگیر میشوند شامل ارکتور اسپیانه و عضلات ترنسورس و اسپاینالیس عمقی می باشد در باسن ها اسپاسم عضله گلوتئوس مدیوس می تواند منجر به درد شدید شود .
نکات مهم :
برای نتیجه بهتر تزریق با روش بادبزنی صورت می گیرد و سوزن مکررا عقب کشیده شده و مجدا وارد می گردد . ماساژ و ایجاد کشش در ناحیه تزریق باعث بهبود نتایج می گردد .
مشکلات احتمالی :
درد در موقع تزریق
واکنش وازوواگال ( به ویژه در بالغین جوان در وضعیت نشسته )
پنوموتوراکس ( به ویژه در بیماران لاغر ) در تزریق ناحیه فوقانی کمر