اسپاسم یا گرفتگی عضله

حتما برای شما هم پیش آمده‌ است که عضلاتتان به‌صورت ناگهانی درد بگیرد .این درد معمولاً غیرقابل تحمل است و به نظر می‌رسد که برای رفع آن هیچ کاری از دستمان برنمی‌آید. ما می‌خواهیم راه حل‌های ساده‌ای را برای رفع این درد پیشنهاد بدهیم. با رعایت همین چند مورد ساده می‌توانید از اسپاسم عضلانی پیش‌گیری کنید.

اسپاسم عضلانی ممکن است است هر زمان از روز اتفاق بیفتد و دردی ناگهانی و غیرقابل تحمل ایجاد کند. اگر از این درد خسته شده‌اید و گرفتگی عضلات ناراحت‌تان می‌کند، وقت آن است که تغییراتی در رژیم غذایی، حالت نشستن و ایستادن، مصرف نوشیدنی و عادات ورزشی خود ایجاد کنید و چند درمان طبیعی را به‌کار گیرید.

اسپاسم چیست؟

گرفتگی یا اسپاسم عضله که گاهی به آن کرمپ Muscle cramp هم میگویند در واقع انقباض شدید و غیر ارادی یک عضله است. این گرفتگی همراه با درد شدیدی است که در محل عضله احساس میشود.

انقباض دردناک عضله ممکن است چند ثانیه طول کشیده و مرتفع شود و یا ممکن است حتی 15 دقیقه هم طول بکشد. انقباض و حرکات غیر ارادی عضله در بسیاری اوقات در زیر پوست قابل مشاهده هستند. گرفتگی در هر عضله ای بخصوص عضلاتی که در طول مسیرشان از روی دو مفصل عبور میکنند میتواند اتفاق بیفتد. میتواند در قسمتی از یک عضله، در همه عضله یا در دسته ای از عضلات ایجاد شود. بیشترین محل های گرفتگی یا اسپاسم عضله در عضلات پشت ساق، عضلات پشت ران و عضلات جلوی ران است. اسپاسم عضله در کف پا، کف دست، بازو، شکم و حتی جدار قفسه سینه هم دیده میشود.

جهت تعیین قرار ملاقات با متخصص درد برای اسپاسم یا گرفتگی عضله، با کلینیک درد پروفسور سیروس مومن زاده تماس بگیرید و وقت ملاقات رزرو کیند یا جهت ویزیت آنلاین روی اینجا کلیک کنید و تله ویزیت شوید

چه کسانی دچار گرفتگی عضله میشوند

تقریباٌ هر کسی در طول عمرش دچار گرفتگی عضله میشود. در هنگام تنیس یا شنا یا بسیاری ورزش های دیگر ممکن است است عضله شما دچار اسپاسم شود. این وضعیت در بعضی افراد بخصوص در حین ورزش بیشتر دیده میشود.

• نوجوانان، افراد با با سن بالاتر از 65 سال، افراد بیمار، چاق، کسانی که فعالیت بدنی شدیدی داشته اند و کسانی که از بعضی داروهای خاص استفاده میکنند بیشتر در معرض گرفتگی عضله هستند.

• کسانی که ورزش های استقامتی انجام میدهند مثلاٌ دو ماراتن بیشتر دچار این وضعیت میشوند.

• گرفتگی عضله در ورزشکارانی که در فصل ورزش خود نیستند و بنابراین بدنشان آماده نیست و زودتر خسته میشود بیشتر دیده میشود. در انتهای یک فعالیت بدنی و ورزشی شدید و یا حتی بعد از 6-4 ساعت ممکن است اسپاسم ایجاد شود.

• کسانی که عضلات بدنشان تحمل فشارشدیدی را که به آن میاید ندارد دچار گرفتگی عضله میشوند.

علت گرفتگی عضله

علت عمده گرفتگی و اسپاسم عضله خستگی آن است. وقتی کاری که از یک عضله کشیده میشود بیش از توانایی آن باشد بر اثر فعال شدن رفلکس های غیر ارادی که از نخاع سرچشمه میگیرند عضله بی اختیار منقبض میشود. اگر نرمش های کششی را قبل از شروع ورزش به اندازه کافی انجام نداده باشیم احتمال گرفتگی عضله در حین یا بعد از انجام ورزش بیشتر میشود

ورزش در هوای بسیار گرم، تعریق فراوان و در نتیجه از دست دادن املاح بدن هم میتوانند زمینه ساز گرفتگی عضله باشند. اسپاسم و گرفتگی عضله گرچه اکثراٌ خودبخود خوب میشوند ولی اگر شدید باشند یا بطور مکرر ایجاد شوند ممکن است نشانه ای از یک بیماری باشند. بیماری های زیادی مانند بیماری های نخاع، تحریک ریشه های عصبی در کمر، تصلب شرائین، تنگی کانال نخاعی، بیماری های تیروئید، عفونت های مزمن و یا بیماری های کبدی میتوانند زمینه ساز گرفتگی عضله باشند. پس هر گاه اسپاسم، شدید شد یا بطور مکرر اتفاق افتاد باید حتماٌ به پزشک مراجعه کنید.

درمان طبیعی برای اسپاسم عضلانی

 از عدم تعادل الکترولیتی جلوگیری کنید

کمبود پتاسیم و منیزیم می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود. اگر بدون اینکه مواد از دست‌رفته‌ی بدن را جایگزین کنید ورزش کنید، یا اگر زودتر از موعد قاعده شده‌اید و یا اگر فقط غذاهای آماده مصرف می‌کنید، ممکن است این دو ماده را که برای انقباض طبیعی ماهیچه‌ها نیاز است نداشته‌ باشید.

کمبود پتاسیم (هیپوکالمیا)، یعنی وقتی مقدار پتاسیم خون از حد نرمال کم‌تر شود، یکی از دلایل اصلی گرفتگی عضلات پا (شامل مواردی که نیمه‌شب هنگام خواب رخ می‌دهد)، فشار خون بالا و انرژی پایین است.

جدا از الکترولیت‌ها، تحقیقات نشان داده‌ است که کمبود ویتامین ب نیز باعث گرفتگی عضلات، به‌خصوص در پاها، می‌شود. تخم‌مرغ، گوشت قرمز، ماهی، دانه‌ها و سبزیجات همه در حالت طبیعی دارای ویتامین ب هستند.

ماهیچه‌هایتان را بکشید و ماساژ بدهید

فعالیت بدنی راهی عالی برای جلوگیری از گرفتگی عضلات است؛ زیرا افرادی که از نظر فیزیکی متناسب هستند معمولاً بافت ماهیچه‌ای بیشتر، انعطاف‌پذیری بالاتر و التهاب کمتری دارند. گرم‌کردن و سردکردن مناسب قبل از فعالیت ورزشی از کشیده‌شدن بیش‌ از حد ماهیچه‌ها جلوگیری می‌کند. قبل از ورزش درجا بزنید، حرکات ورزشی را تمرین کنید، ضربان قلب خود را بالا ببرید و حرکات دینامیکی انجام دهید که خون را به ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و مفصل‌هایتان هدایت کند.

پس از ورزش‌کردن، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه عضلات اصلی خود را بکشید و هر کدام را ۲۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید. به‌خصوص عضلات آسیب‌پذیرتر مثل همسترینگ، عضلات چهارسر و زانو. همچنین می‌توانید در فعالیت‌های روزانه‌ی خود با رعایت حالت درست راه‌رفتن و فرم مناسب پاها و همچنین صاف نشستن (قوز نکردن) در پشت میز، ماهچه‌های خود را بهبود ببخشید.

اگر همواره دچار گرفتگی عضله‌ی ساق پا می‌شوید این تمرین را در موقع درد انجام دهید: بنشینید، پاهای خود را دراز کنید و انگشتان پا را به سمت داخل بکشید تا همسترینگ شما کشیده‌ شود. اگر این درد به قسمت پشت ران‌ها و عضلات چهارسر رسید، پای خود را به سمت بالا بکشید؛ به‌طوری‌که جلوی رانتان کشیده‌شود. باید حواستان باشد که از کشیدگی بیش از حد جلوگیری کنید.

مراقب مقدار آب بدنتان باشید

کمبود آب می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود. برای جلوگیری از کمبود آب، در طول روز به اندازه‌ی کافی آب بنوشید. (۸ لیوان آب در روز معمولاً کافی است؛ مگر این‌که فعالیت زیادی داشته و خیلی درشت‌هیکل باشید). در هوای بسیار گرم، هنگام عرق کردن، و ورزش کردن باید آب بیشتری بنوشید. آب نوشیدن از گرفتگی عضلات بر اثر گرمازدگی، تشنگی شدید و عرق‌کردن جلوگیری می‌کند.

 از کیسه‌ی آب گرم یا یخ استفاده‌ کنید

گرما باعث شل شدن ماهیچه‌ها می‌شود. سعی کنید عضلاتی که بیش‌تر دچار گرفتگی می‌شوند را به‌وسیله‌ی حوله گرم کنید. می‌توانید از کمپرس آب گرم و ماساژ هم‌زمان استفاده‌کنید و یا به سونا بروید.

همچنین می‌توانید از کیسه‌ی یخ در مکان‌هایی که درد دارند، چندین بار در روز استفاده کنید.

 مراقب طرز ایستادن و نشستن‌تان باشید

قوز کردن به مدت طولانی یا ورزش کردن و ایستادن با حالت اشتباه ممکن است خطر درد عضلات را بالا ببرد؛ مخصوصاً گرفتگی کمر و عضلات پا و گردن. قوز حالتی است که بر اثر انحنای ستون فقرات ایجاد می‌شود که ممکن است باعث گرفتگی عضلات کمر و درد کمر شود.

خم شدن باعث ضعیف‌شدن عضلات در طول زمان و آسیب‌دیدن عضلات کمر و در نهایت التهاب در قسمت بالایی کمر و شانه‌ها می‌شود. در این وضعیت به یک ماساژور یا متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید و یا حداقل اگر سر کار، برای مدت طولانی روی صندلی می‌نشینید، از یک صندلی تصحیح‌کننده‌ی حالت بدن مثل صندلی ارگونومیک استفاده‌ کنید.

همچنین می‌توانید با حرکات ورزشی مربوطه، حالت نشستن و ایستادن خود را اصلاح کنید.