بورس ها تشکیل شده اند از کیسه های ساینوویال (مفصلی)که هدفشان اجازه دادن به کشیده شدن و حرکت عضلات و تاندون ها از روی یکدیگر در نواحی که حرکت مکرر انجام میشود،است.این کیسه های ساینوویال به وسیله غشای ساینوویال پوشانده شده اند که حاوی شبکه ای از رگهای خونی اند که مایع ساینووسال را ترشح می کنند. نتایج بورسیتیس (التهاب بورس) در افزایش تولید مایع ساینوویال موجب تورم کیسه های بورس می شود. با استفاده مفرط و نادرست، این بورس ها ممکن است ملتهب، بزرگ و در موقعییت های نادری عفونی شوند.
تندون ها بافت های طناب مانندی از جنس پروتئینی به اسم کلاژن هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند و وظیفه آن ها حرکت دادن مفصل و استخوان های بدن است. تندینیتس به معنی التهاب تندون است.
عضله سمیممبرانوسوس یکی از عضلات پشت ران است که به سمت داخلی استخوان درشت نی ساق پا متصل می شود و مسئول خم کردن زانو است.
آناتومی عضله سمیممبرانوسوس:
سندوم سمیممبرانوسوس مشخصات زیر را دارد: درد در هنگام لمس قسمت پشتی-داخلی زانو و درد در صورت ضربه زدن به محل اتصال این عضله به استخوان درشت نی.این سندورم معمولا بعد از استفاده بیش از حد یا نادرست از مفصل زانو که باعث تندینیتیس سمیممبرانوسوس می شود بروز می کند. ضربه مستقیم به پشت زانو مانند تکل یا لگد خوردن از پشت در فوتبال نیز می تواند باعث ایجاد این سندروم شود. وجود همزمان بورسیتیس سمیممبرانوسوس می تواند درد این سندروم را چند برابر و فرآیند درمان را طولانی تر کند.
بورس سمیممبرانوسوس:
تشخیص:
در معاینه فیزیکی بیمار در هنگم لمس شدن سطح داخل زانو احساس درد می کند. در یکی از مانور های تشخیصی این سندورم بیمار زانوی مبتلا را حدود 20 درجه خم می کند و پزشک زانوی بیمار را با یک دست ثابت نگه می دارد و با دست دیگر مچ پای بیمار را به سمت دور از بدن می کشد. در صورت ابتلا بیمار به این سندورم این مانور برای بیمار دردناک خواهد بود.ممکن است تخریب داخلی مفصل نیز وجود داشته باشد و پزشک باید آن را نیز بررسی کند.
انجام رادیوگرافی برای تمام بیماران مشکوک به ابتلا به این سندوم الزامی است تا عدم وجود بیماری های استخوانی مانند شکستگی های استخوان درشت نی و عدم وجود تومور در زانو اثبات شود. بر اساس شرح حال بیمار و تشخیص پزشک معمولا آزمایشات تکمیلی دیگری مانند شمارش کامل سلول های خونی انجام می شود. در صورت شک پزشک به تخریب داخلی مفصل یا وجود تومور MRI و تصویربرداری سونوگرافی انجام می شوند. اسکن استخوان نیز می تواند در تشخیص شکستگی های میکروسکوپی ای که در رادیوگرافی دیده نشده اند مفید باشد. بسته به شرح حال بیمار و پیچیدگی بیماری ممکن است نیاز به انجام تمام این تصویربرداری ها برای تایید شدن تشخیص باشد.
روش های مختلف درمان:
در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده اساس روش های درمانی بر پایه جلوگیری از عمل جراحی و کاهش درد بیمار با استفاده از روش های غیرتهاجمی و روش های ترکیبی طب نوین است. خط اول درمانی، دارو های ضد التهاب و مسکن ها هستند. در صورت پیشرفته بودن بیماری برای درمان کامل بیماری نیاز به انجام یکی یا چندتا از روش های زیر است.
1-لیزر درمانی:
در این روش با استفاده از پرتو لیزر کم توان فرآیند های ضدالتهابی و ترمیمی بافت فعال می شوند و به التیام هرچه سریع تر تندون کمک می کنند. به طور میانگین هر جلسه لیزر درمانی 40 دقیقه طول می کشد و برای درمان کامل درد چند جلسه لیزر درمانی جوابگو است.
2-تزریق کورتیکواستروئید:
کورتیکواستروئیدها اثرات ضد التهابی دارند و به اطراف فضای تندون ملتهب تزریق می شوند. کاهش التهاب تندون، باعث فرصت پیدا کردن بدن برای ترمیم بافت آسیب دیده می شود. کورتیکواستروئید ها معمولاً با یک داروی بی‌حس کننده ترکیب میشود که درد تزریق را کمتر می کند. شروع اثرگذاری تزریق استروئید حدود 24 تا 48 ساعت طول کشیده و دوام آن حدود 3 تا 6 ماه خواهد بود. در صورت فروکش نکردن درد بیمار بعد از 24 تا 48 ساعت، احتمال وجود بیماری دیگری نیز در محل تندون مطرح می شود مانند آرتریت مفصل، التهاب بافت های پایدار کننده مفصل یا اختلال اعصابی که به مفصل ختم می شوند. در صورت وجود چند بیماری با هم دیگر نیاز به اقدام چند جانبه برای درمان همزمان این بیماری ها است.
تزریقات عموما به دو صورت انجام می شوند: هدایت شده و هدایت نشده. در روش هدایت نشده که به عنوان روش لندمارک (landmark) هم شناخته می شود پزشک بدون استفاده از دستگاه تصویربرداری و با استفاده از مشخصات سطحی بدن تزریق را انجام می دهد. در روش هدایت شده پزشک با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی یا دستگاه سونوگرافی محل دقیق ساختار های داخلی مفصل را شناسایی می کند و با توجه به آن ها سوزن را به داخل بافت هدایت می کند. در این روش به دلیل مشاهده لحظه به لحظه سوزن در دستگاه تصویربرداری امکان خطا بسیار کم می شود.
مزیت اصلی دستگاه سونوگرافی نسبت به دستگاه فلوروسکوپی، ساده تر بودن کار با آن و نداشتن عوارض جانبی است. ساده تر بودن کار با دستگاه سونوگرافی امکان خطا را کاهش می دهد و باعث تاثیر بیشتر تزریق می شود. همچنین دستگاه فلوروسکوپی به دلیل تاباندن پرتو های پر قدرت می تواند برای بیمار و پزشک خطرناک باشد.
در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده این تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی باعث دید دقیق پزشک به ساختار های داخلی محل تزریق می شود و باعث کاهش عوارض جانبی و تاثیر قوی تر درمان می شود.
برای انجام این تزریق بیمار به پشت روی تخت معاینه می خوابد و دست های به حالت ریلکس قرار می گیرند و پای مصدوم به گونه ای جمع می شو که سطح داخلی زانو به سمت بالا قرار بگیرد. سپس پزشک با استفاده از دستگاه سونوگرافی ساختارهای داخلی محل تزریق را شناسایی می کند و در نهایت تزریق انجام می شود.
3-اوزون تراپی:
برای درمان سندروم سمیممبرانوسوس می‌توان از تزریق آب حاوی اوزون استفاده کرد. در این روش مقدار اندکی گاز ازن به اطراف تندون تزریق می شود. معمولاً بعد از گذشت 30 تا 60 دقیقه درد به طور کامل تسکین می‌یابد. این تسکین درد با افزایش سطح اکسیژن در محل بافت و بالا بردن متابولیسم (سوخت و ساز) آن، که موجب تسریع فرایند ترمیم میشود، حاصل میشود.
مدت زمان تسکین درد متفاوت و بین یک تا شش ماه یا درمان دائمی است. برخی از بیماران برای دریافت تسکین درد به صورت کامل، به یک سری از 2 تا 4 تزریق نیاز دارند؛ به طوری که این تزریق‌ها در طول یک دوره‌ی چند ماهه توزیع شود. دلیل آن این است که هر تزریق اوزون همچنان که تأثیراتی بر ترمیم بافت دارد، به دلیل اثرات ضدالتهابی منجر به تسکین درد نیز میشود.
برخلاف تزریق کورتیکواستروئید که اگرچه تأثیرات ضد التهابی دارد اما بافت تحت تزریق را به علت اثرات کاتابولیسمی (دگرگونی بافت‌ها) که دارد تضعیف می‌کند، ازن فرایند ترمیم را تحریک می‌کند و سطح بهبودی بافت آسیب‌دیده را ارتقا می‌دهد. این تزریق نیز با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود.
4- تغییر سبک زندگی:
حتی پس از درمان کامل بیماری، بدون تغییر سبک زندگی امکان عود بیماری وجود دارد. بیمار باید عادت های نادرست مانند نحوه غلط جا به جا کردن اشیا و نحوه غلط استفاده از دستگاه های بدن سازی اصلاح کند تا خطر ابتلا دوباره به سندروم سمیممبرانوسوس به حداقل برسد.