بلاک عصب اکسسوری (Accessory)

بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی و در مواردی همراه با کورتیکواستروئید انجام می شود. آناتومی عصب اکسسوری: عصب اکسسوری یکی از اعصاب است که مستقیما از مغز خارج می شود. این عصب از کف استخوان جمجمه خارج می شود، در کنار گردن به سمت پایین می آید و به دو عضله مهم عصب دهی می کند: عضله استرنوکلایدوماستوئید (Sternoleidomastiod) که این عضله در سمت کناری گردن قرار دارد و ناحیه پشت گوش را به استخوان جناغ متصل می کند و در حرکات گردن نقش بسیاری مهمی دارد، و عضله ذوزنقه ای (Trapezius) در پشت گردن و کتف. این عصب از زیر عصب عضله استرنوکلایدوماستوئید عبور می کند و در یک سوم فوقانی این عضله از زیر آن خارج می شود تا به سمت عضله ذوزنقه ای برود. پزشک با توجه به این حالت آناتومیک و با مشخص کردن محل عضله استرنوکلایدوماستوئید می تواند محل دقیق عصب را مشخص کند. کاربرد ها: این بلاک برای تشخیص علت و درمان اسپاسم (گرفتگی شدید عضله) عضلات استرنوکلایدوماستوئید و ذوزنقه ای استفاده می شود. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک موقت اسپاسم بیمار کنترل شد کرد یعنی منشا اسپاسم از عصب اکسسوری است. همچنین در افرادی که نیاز به تخریب کامل این عصب (بلاک دائمی) برای کنترل درد دارند ابتدا بلاک موقت انجام می شود تا تاثیر بلاک دائمی را بتوان پیشبینی کرد. بلاک دائمی معمولا برای اسپاسم های مقاوم به درمان در عضلات استرنوکلایدوماستوئید و ذوزنقه ای کاربرد دارد. بریا بلاک دائمی به جای تزریق مواد بی حسی موقت از تزریق مواد کشنده عصب یا سوزنی که با امواج رادیویی عصب را تخریب می کند استفاده کرد تا به جای بلاک موقت، بلاک دائمی اتفاق بی افتد. نحوه انجام بلاک: بیمار به پشت می خوابد و سر خود را به سمت مقابل می چرخاند تا سمتی از گردن که محل تزریق است به سمت بالا قرار بگیرد. سپس پزشک با لمس گردن بیمار و مشخص کردن محل عضله استرنوکلایدوماستوئید محل عصب را مشخص کند. بعد از استریل کردن پوست بیمار، سوزن وارد پوست می شود و پس از اطمینان از محل درست سوزن، تزریق انجام می شود. عوارض جانبی احتمالی: به دلیل نزدیک بودن این عصب به ساختار های متعددی از گردن از جمله ورید (سیاهرگ) ژگولار، عصب واگ، عصب فرنیک و خود نخاع احتمال تزریق ماده بی حسی داخل این ساختار ها وجود دارد. تزریق داخل سیاهرگ ژکولار می تواند باعث مسمومیت بیمار شود، تزریق به عصب فرنیک یا عصب واگ می تواند باعث سخت شدن تنفس برای بیمار شود. اما تمامی این عوارض گذرا هستند و با دقت در درست بودن نوک محل سوزن به راحتی می توان جلوی این عوارض را گرفت. عارضه دیگر این بلاک ایجاد کبودی یا هماتوم (تجمع خون در بافت) است که به دلیل پرخون بودن بافت کنار گردن اتفاق می افتد. اما می توان با وارد کردن فشار بعد از انجام بلاک روی محل تزریق جلوی این عوارض را گرفت. استفاده از سوزن های نازک هم باعث کاهش احتمال تشکیل هماتوم می شود. همچنین می توان از پک های سرمازا استفاده کرد. این پک ها درد بعد از تزریق را هم کاهش می دهند. ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت. نکات کلینیکی: چون اسپاسم عضلات استرنوکلایدوماستوئید و ذورنقه ای می تواند ناشی از تومور های مغزی باشد قبل از انجام تزریق تمام بیماران باید MRI انجام دهند تا نبود این گونه تومور ها اثبات شود. همچنین تعدادی از بیماری های عروقی هم می توانند علائم مشابهی با اختلال این عصب ایجاد کنند که پزشک قبل از انجام تزریق آن ها را هم از اختلال عصب اکسسوری افتراق می دهد.

مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات پذیرش بیمار
شنبه تا چهار شنبه: 14 تا 17 عصر
تلفن: 88460605-021  ,  88449335-021
تلفن‌همراه:09198172104-09338866615-09914686402
بالا