آنوریسم

شیوع آنوریسم معمولا در آئورت شکمی و ایلیاک بیشتر از اندام ها می باشد .

سبب شناسی

در اندام فوقانی شایع ترین علت آن به دنبال آسیب ها بوده ، و در مرحله بعدی آرتریت های قارچی قرار دارند.

آسیب شناسی

آنوریسم اندام ها در معرض احتمال پارگی آن وجود دارد ، ولی شیوع آن کمتر از آنوریسم های عروق بزرگ می باشد .

علایم

بستگی به اندازه و محل و عارضه آن دارد . د رفمورال معمولا بدون علامت است مگر به شکل یک توده موضعی با تورم اندام تحتانی است . در 10 تا 20 درصد موارد ، اندام از دست می رود .

درمان

شامل برداشتن آنوریسم با جراحی و کارگذاری پروتز یا گرافت وریدی به جای آن می باشد .

سندرم گیر افتادن پوپلیتئال

سندرم گیر افتادن پوپلیتئال معمولا در دهه سوم و چهارم زندگی دیده می شود .

علایم

به طور ناگهانی یه فعالیت شدید اندام تحتانی وجود می آید . علایم شامل گرفتگی عضلات ساق همراه سردی پا ، پارستزی و بی حسی پا بوده ، که شدت آن با راه رفتن و استراحت کاهش می یابد .

تشخیص

با گرفتن شرح حال و معاینه اندام تحتانی با انجام خم کردن پا به سمت بالا در حالت غیر فعال و خم کردن پا به سمت کف پا در حالت فعال می توان به تشخیص رسید . استفاده از اولتراسوند به عنوان ابزار تشخیصی نیز مفید می باشد .

درمان

درمان سندرم گیر افتادن پوپلیتئال با روش های جراحی است .

سندرم کمپارتمان

سندرم کمپارتمان تورم در یک کمپارتمان دست یا پا بوده که موجب ایجاد درد و عوارض غیر قابل برگشت می گردد . نوع معمول و کلاسیک آن به صورت کمپارتمان جلوی تی بیا می باشد . این سندرم در ورزشکاران می تواند به شکل مزمن به وجود آید . دارای ویژگی های زیر است :

1. درد شدید به سریع به وجود می آید .
2. عضلات سفت و بسیار دردناک می گردند .
3. ضعف در خم کردن پا به سمت بالا دارند .

کاهش حس در منطقه عصب دهی عصب پرونئال به ویژه در پرده بین اولین و دومین انگشت وجود دارد

درمان

درمان سندرم کمپارتمان با انجام فاشیوتومی اورژانسی است .

عروق کوچک

آمبولیسم

علایم و نشانه ها

درد ناگهانی که در پایین اندام به وجود می آید . تغییر رنگ پوست به صورت لکه لکه های ارغوانی به نام لیودو رتیکولاریس می تواند در جهت تشخیص بیماری زمینه ای کمک کننده باشد .

درمان

شامل تحمل و صبر است . در مواردی که درد متوسط تا شدید باشد از مخدر ها استفاده می شود ، ولی اگر نکروز به وجود آمده باشد ، توصیه به انجام قطع عضو (آمپوتاسیون ) می گردد .

ضایعات سرما

پرنیو خفیف ترین نوع از ضایعات ناشی از سرما بوده که به صورت تورم دردناک و خارش داری که رنگ آن می تواند قرمز تا ارغوانی باشد ، و بیشتر در کودکان مناطق سردسیر دیده می شود .

علایم و نشانه ها

گاهی اوقات به صورت تاول های کوچکی بوده که ممکن است خونریزی دهنده یا خارش دار باشند . احساس خارش و سوزش بعد از تماس با سرما دارند . در پا ها معمولا دوطرفه و به صورت قرینه مشاهده می گردد .

در نوع مزمن دچار زخم های سطحی و خونریزی دهنده با درد شدید بوده و پوست سرد است .

درمان

دوری از سرما است . همچنین باید از گرم کردن شدید نیز پرهیز نمود زیرا باعث سوختن پوست می گردد . تاول ها باید دبرید بشوند و پوشش استریل داشته باشند . تجویز دارو های مهار کننده کلسیم هم می تواند مفید باشد .

سرمازدگی

در حالت عادی می تواند در 30- درجه سانتی گراد به وجود آید ، ولی در مواقع وزش شدید باد در 4- درجه سانتی گراد ، و در صورت ابتلا به مشکلات عروقی می تواند در 4 درجه سانتی گراد هم به وجود آید .

علایم

درجه اول : پوست سفت و وکسی بدون تاول و یا کنده شدن پوست همراه با درد

درجه دوم : دارای تاول و کنده شدن پوست است در این حالت در اثر گرم کردن در پوست پر خونی دیده می گردد انگشتان درگیر شده اند . ترمیم آن 2 تا 3 هفته طول می کشد .

درجه سوم : مانند دوم بوده ولی شدت بیشتری داشته و اسکار های سفت و خشک روی مناطق نکروز دیده می شود . عفونت ثانویه در زیر این اسکار ها ممکن است مشاهده گردد .

درمان

اول پیشگیری بوده ، زیرا در صورت بروز باید با آن به عنوان یک اورژانس پزشکی برخورد نمود . در نوع اول درمان شامل گرم کردن بوده که بهترین گرما همان گرمای خود بدن فرد است . مالش شدید ممنوع است . در ارتفاعات بالا باید اکسیژن داده شود . روش بعدی گذاشتن عضو در آب گرم حدود 40 تا 42 درجه سانتی گراد به مدت 15 تا

30 دقیقه است . تجویز آنتی بیوتیک زمانی در مواردی توصیه می گردد که زخمی وجود داشته باشد . استفاده از استروئید و دارو های ضد انعقادی در مراحل آزمایشی و تجربی موفق بوده است . اگر انجام بلوک تشخیصی سمپاتیک موفق بود ، می توان بعد از آن از نورولیز استفاده کرد . در نهایت درمان آن با قطع عضو می باشد .

گردش خون مویرگی

بیماری رینود

اختلال قرینه در جریان خون انگشتان بوده که با درد و تغییر رنگ عضو بروز می کند ، و گاهی اوقات به تدریج به سوی ایجاد زخم نوک انگشتان و کانگرن پیش می رود .

سبب شناسی و آسیب شناسی

علت بروز رینود نامشخص است . بسیاری از موارد (90 درصد ) را زنان زیر 30 تشکیل می دهند . مهم ترین عامل شروع کننده آن در معرض سرما قرار گرفتن انتها های اندام می باشد . به نظر می رسد که تحریک هر عامل فعال کننده دستگاه سمپاتیک باعث پایین آمدن آستانه پاسخ غیر طبیعی عروقی آن ها می شود . تغییر رنگ پوست به شکل سفید قرمز آبی می باشد . تغییرات رنگی مویرگی و حرارتی در شریان های کوچک است.

علایم و نشانه ها

بیماران معمولا خانم های جوانی هستند که از احساس بی حسی انگشتان در تماس با سرما شکایت دارند . تغییرات هیجانی هم می تواند در بروز علایم دخالت داشته باشد . در ابتدا فقط نوک انگشتان است ولی در ادامه پیشرفت می کند و تمام دست را درگیر می کند . بیمار می تواند دچار تورم انگشتان گردند که در طی حمله یا بعد از آن دیده می شود . درد ممکن است در مراحل اولیه هم باشد ولی علامت برجسته ای نیست.

درمان

قدم اول اطمینان دادن است . در موارد خفیف و متوسط دوری از سرما است . از روش های دیگر مانند مهاجرت به مناطق گرم تر نیز می توان استفاده کرد .

پدیده رینود

مسائل شغلی مانند نوازندگان پیانو ، تایپیست ها ، و مانند آن می تواند در بروز آن دخالت داشته باشد .

علایم و نشانه ها

مانند بیماری رینود بوده ولی شدت بیشتری دارد .

تشخیص

در هر دو جنس به صورت یکسان دیده می شود . در زنان جوان بیشتر به علت بیماری های عروق کلاژن ، و در مردان به دلیل مسائل شغلی می باشد . محدود بودن علایم فقط در یک اندام به ویژه در اندام فوقانی احتمال شک به پدیده رینود را افزایش می دهد . در معاینه بالینی باید تمام نبض های عروقی معاینه گردد . می توان از داپلر استفاده نمود . اگر به صورت یک طرفه مشاهده گردد . باید احتمال انسداد خروجی قفسه سینه را در نظر گرفت .

آزمون غوطه ور کردن عضو در آب سرد با گذاشتن اندام به مدت 10 تا 20 دقیقه در آب سرد انجام می شود.

درمان

مانند بیماری رینود با از بین بردن عامل زمینه ای آن می باشد .

آکروسیانوز

یک اختلال محیطی اسپاسم عروقی بوده که تظاهر آن به صورت سردی عضو ، سیانوز شدید منتشر ، و گاهی اوقات سیانوز و تعریق شدید ( هیپر هیدروز ) می باشد .

سبب شناسی

دو نظریه وجود دارد یا در اثر پر کاری دستگاه عصبی سمپاتیک بوده و یا ناشی از اختلال کارکرد عروق کوچک تر می باشد .آسیب شناسی

علت آن به دلیل اسپاسم شریان های کوچک همراه یک گشاد شدن بعدی در مویرگ ها و ورید های کوچک می باشد . در موارد مزمن ، هیپرتروفی لایه مدیای عروق مشاهده می گردد .

علایم

یک سردی دائم و یک بد رنگی آبی صورتی دارند که در تماس با سرما بدتر می شود . ورو و تعریق شدید گاهی دیده می شود . برخلاف رینود ، زخم و گانگرن مشاهده نمی گردد .

تشخیص

با گرفتن دقیق شرح حال می توان به تشخیص رسید ، ولی باید به مسائل قلبی و ریوی عامل سیانوز نیز توجه گردد .

درمان

1. اطمینان بخشی به بیمار
2. تجویز دارو های مهار کننده کلسیم در صورت ناتوانی بیمار

لیودو رتیکولاریس

سبب شناسی

بعضی از اختلالات ارثی عروقی ناشناخته می تواند علت بروز آن باشد .

آسیب شناسی

مانند آکروسیانوز بوده ولی فقط در مناطق سطحی بدن اتفاق می افتد و بنابراین نمای خاص خود را دارد . در بررسی بافت شناسی رشد لایه داخلی عروق به نام انتیما مشاهده می گردد .

علایم

این بیماری معمولا در سنین 20 سالگی است . شکایت آن شامل آبی شدن دایمی یا لکه های بد رنگ آبی و قرمز پوست ( موتلینگ ) در هر دو پا که می تواند تا ران ها گسترش یافته باشد ، البته دست ها هم شاید درگیر شده باشند . بعضی از بیماران از سردی و یک درد گنگ و پارستزی شاکی هستند . گاهی اوقات در خانم ها زخم های دردناکی در انتهای پایین و کنار پا و یا ساق و پشت پا به وجود می آید که دیر خوب می شوند . اگرچه معمولا عروق بزرک پا درگیر نمی شوند ولی امکان ترومبوز وجود دارد .

تشخیص

تشخیص با مشاهده ظاهر آن می باشد .

درمان

1. اطمینان دادن به بیمار
2. تجویز پرازوسین 1 گرم ، دو بار در روز
3. مراقبت بهداشتی از زخم
4. درمان عامل زمینه ای
5. انجام سمپاتکتومی ( شیمیایی ، حرارتی یا امواج رادیویی ، و جراحی )

6. اریتروملالژی

   دارای انتهای گرم ، قرمز و دردناک به علت گشادی غیر طبیعی عروقی هستند .

   سبب شناسی

   در انواع اولیه علت ناشناخته بوده ، ولی در انواع ثانویه به علت بیماری های میلوپرولیفراتیو ، فشار خون بالا ، نارسایی وریدی ، دیابت ، لوپوس ، و آرتریت روماتویید می باشد .

   بیماری شناسی

   علت گشادی غیر طبیعی عروق و درد سوزشی آن ناشناخته است . دمایی که باعث ایجاد بروز علایم می شود (دمای بحرانی ) از فرد به فرد و عضو به عضو فرق می کند ( از 32 تا 36 درجه سانتی گراد )

   علایم

   در نوع اولیه بیشتر مردان میانسال را درگیر می کند . قرمزی و سوزش و بالا رفتن دمای پوست و برجستگی ورید ها وجود دارد . حمله ها از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه می یابد . در هنگام تابستان و تب اوضاع بدتر شده و در زمستان و گذاشتن در یخ اوضاع بهتر است . تغییرات تروفیک پوست در نوع ثانویه مشاهده می گردد .

   تشخیص

   گرفتن شرح حال و معاینه دقیق از ابزار اصلی تشخیصی هستند .

   درمان

7. شامل دوری از گرما و درمان بیماری زمینه ای است . آسپیرین 650 میلی گرم می تواند کمک کننده باشد .

   انسداد حاد وریدی

   در دو نوع است یا عروق سطحی را درگیر می کند که معمولا زمینه التهابی وجود دارد و یا اینکه ورید های عمقی را درگیر می کند که زمینه های التهابی وجود ندارد .

   ترومبوفلبیت

   انسداد نسبی یا کامل عروق توسط ترومبوز همراه با تغییرات التهابی است . به علت التهاب ترومبوز به دیواره عروقی می چسبد از این رو ترومبوآمبولی نادر است .

   علایم

   درد و حساسیت موضعی در طول ورید درگیر ، قرمزی و اریتم اطراف وریدی ، و گاهی اوقات ورم که اندام را درگیر می کند . در موارد شدید ، تب ، تندی ضربان قلب ، تندی تعداد نفس ، و ناخوشی عمومی مشاهده می گردد .

   تشخیص

   از داپلر جهت تشخیص استفاده می شود .

   درمان

   درمان حمایتی بوده و شامل گرم کردن ، بالا نگاه داشتن ، تجویز ایبوبروفن ، آنتی بیوتیک و کمپرس با باند کشی است . در موارد شدید می توان مخدر ها را تجویز نمود .

   ترومبوز حاد ورید های عمقی

   یکی از شایع ترین شرایط دردناک عروقی است به ویژه در جراحی های زانو ، لگن ، سن بالا ، نارسایی قلب ، فیبریلاسیون قلبی ، مصرف استروژن ، ترومبوز قبلی ، حاملگی ، و بدخیمی دیده می شود .

   علایم

   علایم این از ترومبوز بستگی به محل و میزان گسترش آن دارد . علایم معمول آن در اندام تحتانی شامل درد حساسیت ساق ، افزایش کش آمدن (تورگور ) پوستی ، ورم ، افزایش دمای پوست ، ورید های سطحی برجسته، تب ، و تندی ضربان قلب هستند . این بیماری در 50 درصد موارد خاموش و بی علامت می باشد .

   یک نوع خاص از ترومبوز وریدی وسیع پا که دردناک بوده ، و به صورت ورم سرد دیده می شود به آن phlegmasia ceruladolens می گویند .

   ادم شدید می تواند سبب براق شدن پوست گردد ، و باعث ایجاد تاول های سطحی شده و موجب بروز گانگرن گردد ، که به علت فشار بالا و قطع کامل جریان ورید می تواند باعث پیدایش سندرم کمپارتمان گردد .

   تشخیص

   شرح حال و مهاینه دقیق می توالند کمک کننده باشد .

   درمان

   در موارد شدید باید به مایع درمانی توجه ویژه نمود . در درد خفیف از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی و در موارد شدید مورفین خوراکی یا پمپ کنترل درد PCA استفاده می شود .

   دارو های ضد انعقادی باید هر چه سریع تر شروع گردد . طول مدت درمان مشخص نمی باشد . در نهایت ، از جراحی می توان استفاده کرد .

8. سندرم بعد از فلبیت

   بروز سندرم بعد از فلبیت پس از ادم ریوی بدترین عارضه ترومبوز ورید های عمقی می باشد .

   علایم

   علایم آن شامل درد ، ورید های واریسی ثانویه ، و زخم های اطراف قوزک پا ، و خستگی زودرس بوده ، و علت آن اختلال عملکرد در دریچه های لانه کبوتری ورید ها می باشد .

   تشخیص

   گرفتن شرح حال دقیق و اندازه گیری قطر دو ساق و سونوگرافی از ابزار های تشخیصی هستند .

   درمان

   کاهش ورم با بالا بردن پا و جوراب الاستیک ، درمان زخم با زینک اکسید می باشد .

   ورید های واریسی

   شایع ترین بیماری ورید های اندام تحتانی است . معمولا بعد از 20 سالگی اتفاق می افتد .

   علایم

   در نوع اولیه به ویژه در هنگام ایستادن طولانی ، درد مبهم خفیف همراه با یک ادم اندک دیده می شود ، و در نوع ثانویه تورم زخم مشاهده می گردد .

   تشخیص

9. با معاینه و دیدن پا ها صورت می گیرد . اگر یک قسمت ایزوله درگیر بود نشان دهنده درگیری ورید های سوراخ کننده (پر فروان ها ) بوده که نیازی به ارزیابی با سونو و دپلر دارد .

   درمان

   شامل اطمینان دادن ، جوراب کشی ، و لیگاتور کردن می باشد .

   لنفادم

   لنفادم به جمع شدن غیر طبیعی لنف می گویند ، و در بدخیمی ، آلرژی ، آسیب ، و یا عفونت دیده می شود. تورم آن ها غیر دردناک بوده و در شب کاهش پیدا می کند . ولی اگر به علت بروز فیبروز به صورت مزمن درآمده باشد ، تورم دایمی می شود . در صورت بروز سلولیت و زخم می تواند دردناک باشد .