هرچه رطوبت هوا زیاد شود، بیشتر احساس گرما میکنیم و به همان نسبت بدن فعالیت بیشتری برای خنک کردن خود انجام میدهد. هنگامی که تعریق برای خنک کردن بدن کافی نباشد و دمای بدن بالا برود، آب و مواد شیمیایی مورد نیاز بدن از دست میروند و موازنه مواد شیمیایی در بدن بههم میخورد.رطوبت به بخار آب موجود در هوا گفته میشود. بخار آب کاملا شفاف است و نمیتوان با چشم آن را دید، ولی اثر رطوبت زیاد به صورت قطرههای آب روی اجسام مینشیند. هوا هم میتواند مقدار زیادی بخار آب را در خود نگه دارد و هم میتواند آن را به صورت ابر یا مه درآورد. عموماً هرچه قدر هوا گرمتر باشد، مقدار رطوبت هوا نیز بیشتر میشود.
رطوبت هوا و آلرژی
رطوبت به طور مستقیم بر مقدار آلرژنها (مواد حساسیت زا) موثر است.
رطوبت زیاد باعث افزایش میزان گردوغبار و قارچها میشود و در نتیجه موجبات ابتلا به آلرژی را فراهم میآورد.
رطوبت هوا و درد مفاصل
رطوبت هوا باعث بالا و پایین رفتن مقدار مایعات بدن میشود.
هنگامی که رطوبت هوا زیاد میشود، برخی افراد دچار سردرد و حتی درد مفاصل میشوند.
مفاصل دارای گیرندههایی هستند که نسبت به تغییرات رطوبت و درد از خود حساسیت نشان میدهند. رطوبت بیش از حد میتواند عروق پا را متورم کند و باعث درد زیادی شود.
بین رطوبت هوا و کم آبی بدن ارتباط مستقیمی وجود دارد، یعنی هر چقدر رطوبت هوا بیشتر شود، کم آبی بدن نیز بیشتر میشود.
از آنجاکه غضروفهای مفاصل نیاز به مقدار زیادی آب دارند، کم آبی بدن میتواند باعث درد مفاصل شود.
همچنین هوای مرطوب باعث ورم بافتها و افزایش درد آرتروز میشود.
رطوبت و چسبندگی بدن
هیچ فردی از هوای گرم خوشش نمیآید. با افزایش رطوبت هوا عرق کمتر از سطح پوست تبخیر میشود. درنتیجه ما احساس گرما و چسبندگی بدن میکنیم.
احساس گرما در هوای مرطوب
رطوبت هوا باعث گرم شدن بدن میشود. هنگامی که قطرات رطوبت هوا زیاد است، احساس گرمای بیشتری میکنید.پوست، به طور مداوم رطوبت خود را از دست میدهد. مقدار از دست دادن رطوبت پوست، برابر مقدار بخار آب موجود در هوا است، به همین خاطر بومیان مناطق گرم صحرایی نسبت به مناطق مرطوب، توانایی زیادی در خنک کردن بدن خود دارند.یکی از دلایل اینکه گرمای هوا غیرقابل تحمل میشود، این است که رطوبت هوا بالا میرود. برای مثال فرض کنید، رطوبت نسبی هوا 30 درصد و درجه حرارت 95 درجه باشد، اما اگر رطوبت به 65 درصد برسد، درجه حرارت 95 درجه به نظر 117 درجه میرسد.
بدن چگونه سرد میشود؟
هنگامی که دمای محیط نزدیک به دمای بدن شود، بدن با اعمال یک سری تغییرات، خود را خنک میکند. این تغییرات شامل عرق کردن، تغییر سرعت گردش خون و افزایش تعداد دم و بازدم برای خنک نگه داشتن بدن است.
عرق کردن اولین تغییری است که بدن برای خنک شدن خود به کار میبرد. تعریق باعث میشود آب زیادی از سطح پوست خارج و تبخیر شود.
گرفتگی عضلات: هنگامی که شما خسته هستید و گرما و رطوبت زیاد است، گرفتگی عضلات رخ میدهد. گرفتگی عضلانی به علت عدم تعادل املاح و آب در بدن رخ میدهد.
از حال رفتن و سنکوپ: اگر مدت زیادی در گرما بمانید و بدن نتواند خود را خنک کند، باعث توقف تعریق و افزایش دمای بدن و افت سریع فشار خون میشود و منجر به از حال رفتن و سنکوپ میشود. بهتر است هر چه سریعتر فرد دچار سنکوپ را به نزد پزشک ببرید.
خستگی ناشی از گرما: از دست دادن آب و املاح براثر گرما و رطوبت، باعث سرگیجه و ضعف میشود و دمای بدن بالا میرود. علائم خستگی ناشی از گرما عبارتند از: ناهماهنگی در چشم و دست، گیجی، احساس ضعف و سرگیجه. در برخی موارد به خصوص افراد مسن، باید در بیمارستان بستری شوند.گرمازدگی میتواند کشنده باشد، از اینرو باید فرد گرمازده را از محل گرما دور کنید، به او آب و نوشیدنیهای حاوی املاح بدهید و او را فوراً به نزد پزشک ببرید.
گرمازدگی: هنگامیکه آب زیادی از بدن توسط تعریق خارج میشود و دمای بدن بالا میرود، گرمازدگی رخ میدهد. رطوبت زیاد اجازه نمیدهد که بدن از طریق تبخیر، خود را خنک کند.علائم این گرمازدگی شامل: خواب آلودگی، خستگی و تعریق شدید، سرگیجه، گیجی، بیهوشی و تشنگی بیش از حد است.
راهکارهای مقابله با رطوبت شدید هوا
- نوشیدن مقدار زیادی آب
- خنک کردن بدن
- آرامش
- حفظ رطوبت کافی در خانه
- دوری از هوای گرم
- دم کرده گیاهی، مخصوصا بابونه كه باعث شل شدن عضلات و کاهش درد میشود.
- دوش آب گرم بگیرید.
- از غذاهای حاوی کلسیم، پتاسیم و منیزیوم استفاده کنید. موز منبع خوبی از پتاسیم است.
- ماساژ نیز باعث سهولت درگردش خون میشود و گرفتگی عضلات و درد را کاهش میدهد.