کیست گانگلیون یکی از عارضه هایی است که اغلب در مچ دست رخ می دهد و به صورت عینی قابل مشاهده است و با برجستگی مچ دست و درد همراه است، در این مقاله شما را با روش‌های درمانی این کیست آشنا می نماید.
علائم کیست گانگلیون و روش درمانی برجستگی مچ دست
اپیدمولوژی کیست گانگلیونکیست گانگلیون در بین زنان بیشتر از مردان شایع است و در اغلب موارد در سنین بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بروز می‌کند. در موارد نادری ممکن است کیست گانگلیون در کودکان زیر ۱۰ سال ایجاد شود.
محل بروز کیست گانگلیونکیست گانگلیون اغلب در محل مفاصل و تاندون‌های مچ دست ایجاد می‌شود و تعداد بسیار زیادی از موارد بروز کیست گانگلیون در بالای مچ دست است. البته این کیست در موارد کمی نیز روی مفصل انتهایی و مفصل ابتدایی انگشت‌ها ایجاد می‌شود.
کیست گانگلیون به یک ساختار ساقه مانند در بافت‌های عمقی متصل است اما می‌تواند روی آن حرکت کند. این کیست‌ها سرطانی نیستند.
علائم برجستگی مچ دست اکثر برآمدگی‌های کیست دست قابل مشاهده هستند اما کیست‌هایی که کوچک هستند زیر پوست مخفی می‌شوند و به راحتی قابل مشاهده نیستند که به آنها کیست‌های پنهان گفته می‌شود.
اکثر کیست‌ها علائم کیست مچ دست را به همراه ندارند اما در صورتی که کیست باعث فشار روی عصب‌هایی که از بین مفصل عبور کرده است بشود می‌تواند باعث ایجاد درد، سوزش و بی حسی ماهیچه‌ها بشود. کیست‌های بزرگ حتی در صورتی که دردناک نباشند اما به خاطر اندازه آنها می‌تواند سرطان زا باشد.
نحوه تشخیص کیست گانگلیون
سابقه وضعیت بیماری فرد ومعاینه فیزیکی:
در اولین مراجعه بیمار به پزشک، پزشک شرح کامل سلامتی و وضعیت بیمار و علائم بیماری را بررسی می‌کند. او سوالاتی درمورد اینکه چه مدت از ایجاد کیست مچ دست می گذرد، آیا اندازه کیست ها تغییر کرده است،
آیا با درد مواجه شده‌اید. پزشک برای ارزیابی هر گونه ضعف در مفصل فشار روی مفصل ایجاد می‌کند کیست ها به دلیل اینکه پر از مایع است مات و نیمه شفاف هستند پزشک با گرفتن نور دربالای داخل کیست را ارزیابی می‌کند.
تست‌های عکس برداری:
تست عکس برداری اشعه ایکس تصاویر شفاف و واضحی را از ساختارهای مفصل در اختیار پزشک قرار می‌دهد اگر چه اشعه ایکس نمی‌تواند کیست گانگلوین را نشان دهد اما برای تشخیص اختلالات دیگری مانند تومور استخوان و بیماری آرتروز موثر است.
تصویربرداری بوسیله ام آرآی، سی تی اسکن، آلتراسوند:
انجام این تست‌ها برای تشخیص اختلالات بافت‌های نرم مانند کیست‌ها موثراست در بعضی از مواقع تست ام آرآی یا آلتراسوند برای تشخیص کیست‌هایی که مخفی هستند و قابل مشاهده نیستند موثر است و می‌تواند به تشخیص تفاوت کیست مچ دست با تومورهای دیگر کمک کند.
راه های درمان کیست گانگلیوندر گذشته برای درمان کیست گانگلیون از روش گذاشتن یک جسم سنگین بر روی کیست استفاده می‌شده است. اما امروزه این روش، روش خوبی محسوب نمی‌شود، چرا که می‌تواند باعث بروز آسب‌دیدگی بیشتر شود.
۱- درمان‌های خانگی بعد از این که بطور قطعی تشخیص داده شد، روش‌های درمان خانگی که برای آن می‌توان به کار برد عبارتند از:
– پوشیدن آتل مخصوص انگشت یا مچ دست برای چندین هفته: انجام اینکار موجب محدود کردن حرکت دست یا مچ می‌شود و این موضوع نیز می‌تواند موجب شود که تجمع مایع در کیست کاهش پیدا کند.
– ماساژ دادن کیست گانگلیون: مالش دادن کیست گانگلیون به آرامی اما به صورت مداوم، می‌تواند به خارج شدن مایع از درون کیست کمک کند.
– در صورتی که کیست گانگلیون به خودی خود پاره شد و یا پوست شما دچار پارگی شود، کارهای زیر را انجام دهید:
– بر روی زخم پماد آنتی‌بیوتیک بزنید و زخم را پانسمان کنید. در صورتی که در زیر بانداژ، پوست دچار حساسیت یا ضایعات سطحی شد، مصرف پماد را متوقف کنید.
– برای جلوگیری از عفونت، ناحیه مورد نظر را دو تا سه بار در روز بشویید.
در صورتی که علامت‌های بروز عفونت را مشاهده کردید با پزشک تماس بگیرید. (علائم عفونت عبارتند از: افزایش درد و قرمزی، شکل‌گیری رگه‌های قرمز رنگ در پوست، بیرون آمدن چرک، تب)
۲- درمان‌های پزشکی نظارت مداوم بر شرایط بیمار:
در صورتی که کیست مچ دست هیچ دردی ندارد و در حرکت دادن مفصل نیز هیچ اختلالی ایجاد نکرده است، بسیاری از پزشکان ترجیح می‌دهند که تنها صبر کنند و وضعیت کیست را تحت نظر بگیرند. در این موارد ممکن است کیست به خودی خود از بین برود.
استراحت و گذاشتن کمپرس سرد برای کاهش التهاب
تجویز داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن یا ناپروکسن.
بی‌حرکت کردن مفصل (آتل‌بندی): از آنجایی که فعالیت داشتن و حرکت دادن مفصل مورد نظر می‌تواند باعث بزرگ شدن کیست شود، ممکن است بهتر باشد که این مفصل، توسط بریس یا آتل برای مدتی بی‌حرکت شود. با کوچک شدن کیست، از میزان فشار وارد شده به عصب‌ها نیز کاسته می‌شود و درد ناشی از کیست بهبود می‌یابد.
از استفاده‌ی طولانی مدت از بریس یا آتل خودداری کنید چرا که موجب ضعیف شدن عضلات مربوطه در آن ناحیه می‌شود. ممکن است برای درمان کیست گانگلیون، برای شما آتل یا اسپلینت مخصوص مچ یا انگشتان دست را تجویز کند.
آسپیراسیون کیست:
یکی از روش‌های تشخیصی برای کیست گانگلیون، بیرون کشیدن مایع درون کیست مچ دست با استفاده از سوزن است. در بسیاری از موارد (در حدود ۷۵ درصد) این کار باعث خالی شدن کامل کیست می‌شود و دیگر نیازی به اعمال درمان‌های دیگر نیست.
تزریق هیدروکورتیزون در مفصل:
داروهای کورتیکاستروئید معمولا برای درمان التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند روماتیسم یا کیست گانگلیون تجویز می‌شوند. داروهای کورتیکاستروئیدی که اغلب در این موارد تجویز می‌شوند، عبارتند از: دگزامتازون، هیدروکورتیزون و پردنیزون.
جراحی:
در این روش نیز کیست گانگلیون به کمک جراحی که توسط جراح ارتوپد انجام می‌شود، برداشته می‌شود. کیست‌های گانگلیون که در پاها ایجاد می‌شوند، معمولا نیاز به جراحی دارند.
آیا کیست گانگلیون بعد از درمان دوباره باز می‌گردد؟
در صورتی که کیست گانگلیون با جراحی برداشته شود احتمال بازگشت آن وجود دارد اما این احتمال بسیار کم و در حدود ۵ درصد است. البته در صورتی که کیست در قسمت داخلی و زیر مچ ایجاد می‌شود، احتمال بازگشت آن بیشتر است.
در این حالت، موقعیت کیست مانع از این می‌شود بتوان آن را به طور کامل خارج کرد. به‌طور کلی در اغلب موارد کیست برای همیشه درمان می‌شود.