در واقع درد جلوی زانو مشکل شایعی است که به دلایل مختلفی رخ میدهد. گاهی اوقات عبارت درد جلو زانو مترادف با سندرم درد پاتلوفمورال استفاده میشود، که البته در هرحال میبایست ارزیابی دقیقی از علت زمینهای این درد صورت گیرد تا عارضه به درستی مدیریت شده و توصیههای مناسبی به بیمار ارائه شود.
این سندرم که وجود آن با روش تشخیص استنتاجی مشخص میشود، عبارت است از درد پشت یا درد کشکک زانو. این عارضه که در گذشته بهآن کندرومالاسی کشکک گفته میشد، ناشی وارد آمدن فشار به مفصل پاتلوفمورال است. سندرم پاتلوفمورال بسیار شایع است و معمولاً علائم آن با بالا یا پایین رفتن از پلهها، انجام حرکت اسکات و نشستن با زانوهای خمیده به مدت طولانی، تشدید میشوند. "سندرم درد پاتلو فمورال" یا همان بیماری"زانوی دوندگان" شایعترین عارضهای است که در میان دوندگان دیده میشود. بر اثر استرس و فشاری که هنگام دویدن بر مفصل زانو وارد میشود، زانو دچار درد و سوزش میشود. این درد در اثر تحریک ناحیهای که کشکک زانو بر روی استخوان ران قرار میگیرد به وجود میآید.
سندرم درد پاتلوفمورال عارضهای چند عاملی بوده و نتیجه تعامل پیچیدهای میان آناتومی بدن شخص و عوامل اکتسابی بیرونی است. در اینجا، درد و ناتوانی اغلب ناشی از وارد آمدن نیروهای غیرعادی یا نیروهای برشی یا فشاری مکرر بهمدت طولانی بین کشکک و استخوان ران در مفصل پاتلوفمورال است.
سندرم درد پاتلوفمورال یکی از علل شایع درد زانو در نوجوانان و بزرگسالان جوان است، خصوصاً در میان افرادی که از نظر فیزیکی فعال بوده و مرتباً در فعالیتهای ورزشی شرکت میکنند. اگرچه این عارضه اغلب در گروههای سنی یاد شده بروز میکند، اما افراد در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شوند. سندرم پاتلوفمورال در بیش از نیمی از موارد در هر دو پا رخ میدهد (اما اغلب مشکل یک طرف بیش از دیگری است).
درد جلوی زانو در نوجوانان
بیماری ازگود شلاتر
-
سیندینگ لارسن جانسون یکی دیگر از دلایل شایع درد جلوی زانو در کودکان و نوجوانان است. این بیماری شبیه به بیماری ازگود شلاتر بوده اما در قسمت پایینی کشکک و تاندون آن رخ میدهد.
-
بیماریهای ازگود شلاتر و سیندینگ لارسن جانسون علل شایع درد جلوی زانو بوده و پریدن و زانو زدن باعث تشدید آنها میشوند
کشکک دو قسمتی
-
این عارضه در میان نوجوانان شایع بوده و باعث درد و حساس به لمس شدن کشکک میشود.
-
اغلب علامتی نداشته اما از نظر شدت متغیر بوده و گاهی به جراحی نیاز دارد.
همتراز و هممحور نبودن کشکک
-
این عارضه اغلب با آسیبدیدگی سطح کندرال مفصل پاتلوفمورال همراه است.
-
بیشتر در دختران شایع بوده و باعث میشود مکرراً به طور کامل یا جزئی دچار دررفتگی کشکک زانو شوند.
-
در مواردی که عارضه باعث ناپایداری مکرر زانو میشود ممکن است به جراحی نیاز باشد.
حرکت بیش از حد کشکک زانو
-
باعث خم و راست شدن بیش از حد زانو میشود.
-
این عارضه اغلب نزدیک به زمان بروز جهشهای رشدی دوران بلوغ رخ میدهد.
درد جلوی زانو در بزرگسالان
تاندینوپاتی کشکک (زانوی جهندگان)
-
تاندینوپاتی کشکک یکی از اختلالات شایع و دردناک ناشی از استفاده بیش از حد از زانو بوده و معادل بیماری سیندینگ لارسن جانسون در بزرگسالان است.
-
تمرین اکسنتریک بهترین گزینه درمانی برای آن است.
بورسیت
-
بورسیت کشکک (زانوی زنان خانهدار)
-
بورسیت عمقی زیر کشککی (زانوی پارسون): التهاب در انتهای کشکک و پشت تاندون کشکک رخ میدهد.
-
بورسیت آنسرین: اغلب با درد ناگهانی وسط زانو و حساسیت به لمس قسمت اینفرومدیال مفصل همراه است. دلیل این عارضه مشخص نیست، اما میدانیم که با دیابت و چاقی مفرط مرتبط است.
آرتریت پاتلوفمورال مجزا
-
آرتروز مفصل پاتلوفمورال نوع شایعی از آرتروز زانو در میانسالان و افراد مسنتر است.
-
عقیده بر این است که، علت آرتروز پاتلوفمورال در درصدی از بزرگسالان جوان سندرم درد پاتلوفمورال است.
معاینات پزشک
معاینه فیزیکی
در زمان معاینه، پزشک درمورد وضعیت کلی سلامت شما و علائمتان از شما سؤالاتی میپرسد. او در مورد زمان شروع درد و همچنین شدت و نوع آن (مبهم یا تیز بودن درد) از شما میپرسد. بهعلاوه، پزشک از شما خواهید پرسید که چه فعالیتهایی دردتان را بدتر میکنند.
پزشک برای تعیین محل دقیق درد جلو زانو ، به آرامی جلوی زانو و کشکک را فشار داده و سپس میکشد. او همچنین، برای تست کردن قدرت عضلات بنیادی بدن و زانوهایتان، در طول معاینه از شما خواهد خواست که بپرید، اسکات زده یا به جلو خیز بزنید.
پزشک، همچنین برای کمک به تشخیص درد زانو و اطمینان از دخالت نداشتن سایر مشکلات فیزیکی در عارضه فعلی شما موارد زیر را نیز چک میکند:
-
راستای ساق و وضعیت قرارگیری کشکک
-
پایداری زانو، چرخش مفصل ران و دامنه حرکتی زانوها و مفاصل ران
-
وجود هرگونه نشانهای از حساسیت به لمس در زانو
-
اتصال عضلات ران به کشکک
-
قدرت، انعطاف، استحکام و کشیدگی طبیعی عضلات باسن، عضلات جلوی ران (چهارسر)، و عضلات پشت ران (همسترینگ)
-
سفتی تاندون آشیل و انعطافپذیری مچ پا
در نهایت، پزشک برای بررسی طرز راه رفتنتان از شما میخواهد عقب و جلو بروید. او آن دسته از مشکلات راه رفتنتان که میتوانند در بروز عارضه شما نقش داشته باشند را بررسی میکند.
عکس رادیولوژی
معمولاً، پزشک تنها با یک معاینه فیزیکی قادر بهتشخیص سندرم درد پاتلوفمورال است. اما، در اکثر موارد او یک عکس رادیولوژی هم تجویز میکند تا مطمئن شود درد موجود ناشی از آسیبدیدگی ساختار زانو و بافتهای متصل به آن نیست.
درمان
درد جلوی زانو گاهی با بیماری سندرم پاتلوفمورال اشتباه گرفته میشود. برای تشخیص علت درد جلوی زانو یک متخصص میتواند مفید واقع شود.
هدف درمان دارویی سندرم درد پاتلوفمورال، تسکین درد و بازیابی قدرت و دامنه حرکتی زانو است. در اکثر موارد میتوان درد پاتلوفمورال را بدون جراحی درمان کرد.
درمان غیرجراحی
معمولاً پزشک، علاوه بر پیشنهاد تغییر در فعالیتها، استفاده از روش رایس (RICE) و مصرف داروهای ضدالتهابی، انجام موارد زیر را نیز توصیه میکند:
کفیهای کفش، از طریق هممحور کردن قوزک و مچ پا، فشار وارده بر ساق پا را کم میکنند.
تغییر در فعالیتها
تا زمانی که مشکل زانویتان رفع نشده از انجام فعالیتهایی که باعث درد زانویتان میشود خودداری کنید. برای این کار باید رویه معمول تمرینات خود را تغییر داده و فعالیتهای کم برخوردی را انجام دهید که فشار کمتری بر مفصل زانویتان وارد میکنند. دوچرخهسواری و شنا گزینههای مناسبی هستند. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن به کاهش فشار وارده بر زانوهایتان کمک میکند.
داروها
-
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، مثل ایبوپروفن و ناپروکسن، به کاهش تورم و تسکین درد کمک میکنند.
-
اگر درد ادامه داشت یا حرکت دادن زانویتان دشوارتر شد، برای انجام یک ارزیابی جامع از وضعیتتان، به پزشک مراجعه کنید.
تمرینات فیزیوتراپی
انجام برخی تمرینات ورزشی و آب درمانی بهبهبود دامنه حرکت، قدرت و استقامت زانوها کمک میکند. تمرکز بر تقویت و کشش دادن عضلات چهارسر بسیار مهم است زیرا این عضلات عامل اصلی پایداری کشکک زانو هستند. همچنین، فیزیوتراپ برای تقویت عضلات شکم و پایین کمر انجام تمرینات عضلات بنیادی را توصیه خواهد کرد.
کفیهای طبی
کفیهای کفشها به هممحور کردن و پایدار کردن قوزک و مچ پا، و برداشتن فشار از روی ساق پا کمک میکنند. کفیهای طبی یا سفارشی ساخته میشوند، یا میتوان آنها را بهصورت آماده از بازار خرید.
پیآرپی
از گزینههای درمانی جدیدتر مانند پلاسمای غنی از پلاکت (پیآرپی) یا درمان با سلولهای بنیادی میبایست برای نوجوانانی که شرایط بالینی خاصی دارند استفاده شود. البته، روشهای پیآرپی و سلولهای بنیادی پتانسیلهای قابلتوجهی برای بهبود برخی از گزینههای درمانی دارند که بدون استفاده از این روشها به کارگیری آنها با محدودیتهای زیادی مواجه خواهد بود. در روش پیآرپی، عوامل رشدی یا التیامبخش بدست آمده از خون خود فرد، به زانوی او تزریق میشوند. این کار به بهبود و ترمیم بخشهای آسیبدیده زانو و درمان درد مفصل زانو کمک میکند.
جراحی
در موارد بسیار نادری از جراحی برای درمان درد پاتلوفمورال استفاده میشود، و از جراحی تنها در موارد شدیدی استفاده میشود که به درمانهای غیرجراحی پاسخ نمیدهند.
معمولاً، سندرم درد پاتلوفمورال با یک سری اقدامات ساده یا فیزیوتراپی کاملاً رفع میشود. البته، اگر در روند تمرینات روزانه یا سطح فعالیتها تغییر داده نشود، امکان عود کردن آن وجود دارد. همچنین، حفظ وضعیت مناسب عضلات اطراف زانو، خصوصاً چهارسر ران و همسترینگ، ضروری ست.
تمرینات کشش پا به تقویت و کشش عضلات چهارسر، که در جلوی ران قرار دارند، کمک میکند.
جلوگیری از درد زانوی پاتلوفمورال
-
پوشیدن کفشهای مناسب هر فعالیت
-
گرم کردن کامل قبل از فعالیتهای فیزیکی
-
استفاده از تمرینات کششی و انعطافی عضلات چهارسر و همسترینگ در هنگام گرم کردن، و انجام حرکات کششی بعد از فعالیتهای فیزیکی
-
بالا بردن تدریجی سطح تمرینات
-
کاهش انجام هرگونه فعالیتی که در گذشته باعث آسیبدیدگی زانو شده
-
حفظ یک وزن سالم جهت جلوگیری از وارد آمدن فشار بیش از حد به زانو