درد و ناراحتی قفسۀ سینه میتواند رنجآور، سوزان یا در طبیعت خود آزاردهنده باشد. دندههایی که بیشترین آسیب را میبینند دندههای دوم تا پنجم هستند
دندهها با بافت محکم و محافظی به نام غضروف به استخوان سینه متصل میشوند. وقتی این غضروف دچار التهاب شود، وضعیت ایجاد شده تحت نام کوستوکُندریت یا درد قفسۀ سینه شناخته می‌شود.
اگرچه این وضعیت معمولاً موقتی و گذرا است، در عین حال میتواند یک علامت هشدار باشد، زیرا این درد میتواند به دلیل همپوشانی با حملۀ قلبی قابل ملاحظه باشد.
دکترها به کوستوکندریت به عنوان سندرم کوستوسترنال یا کوندرودنی کوستوسترنال نیز ارجاع میدهند. این وضعیت معمولاً در پی استراحت در محیط خانه خود به خود رفع می‌شود.
کوستوکندریت، عفونت غضروفی است که دنده را به استخوان سینه (جناغ سینه) متصل می کند. درد ناشی از این عفونت شبیه به حمله قلبی یا سایر بیماریهای قلبی است.
گاهی اوقات، کوستوکندریت به عنوان درد قفسه سینه، سندرم دنده ای-جناغی یا دنده ای- ترقوه ایی شناخته می شود. در برخی مواقع، تورم با درد همراه است (سندرم تیتز).
کوستوکندریت معمولا هیچ علت مشخصی ندارد. درمان بر کاهش درد تمرکز دارد و ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد تا بهبودی ظاهر شود، زیرا باید به خودی خود انجام شود که نیاز به صبر و تحمل دارد.
معمولا، کوستوکندریت به خودی خود از بین می رود، اگر چه ممکن است برای چند هفته یا بیشتر طول بکشد. درمان بر تسکین درد تمرکز دارد.
چه چیز سبب کوستوکندریت می‌شود؟
علل بروز کوستوکندریت اغلب نامشخص است، و در برخی اوقات این وضعیت میتواند نتیجۀ یکی از موارد زیر یا تعداد بیشتری از آنها باشد:
• داشتن سابقۀ بیماری قبلی که موجب مقدار زیادی سرفه شده باشد
• برداشتن وزنههای سنگین یا تمرینات سنگین کششی، که اندامهای فوقانی و دیوارۀ سینه در آن درگیر باشند
• حمل ساکها و بسته‌های سنگین مثل کوله پشتی که بر یک دوش یا هر دو دوش حمل شود
• داشتن سینههای فراخ
• داشتن سابقۀ جراحت یا عفونت سینه
• قرار گرفتن تحت جراحی‌هایی که به دیواره سینه صدمه میزنند مثل بای پس قلبی
دکترها کوستوکندریت فاقد علت شناخته شده را کوستوکندریت فاقد علامت یا ایدوپاتیک مینامند.
علایم کوستوکندریت
درد و ناراحتی قفسۀ سینه میتواند رنجآور، سوزان یا در طبیعت خود آزاردهنده باشد. دندههایی که بیشترین آسیب را میبینند دندههای دوم تا پنجم هستند.
بر مبنای مقالۀ منتشر شده در "نشریه پزشکان خانواده آمریکا"، این اختلال معمولاً مبتلابه افراد بالای 40 سال است. تقریباً 13 تا 36 درصد مردمی که برای برخورداری از کمکهای اورژانسی به مراکز پزشکی مراجعه میکنند دچار کوستوکندریت هستند.
فعالیتهای مندرج در زیر معمولاً سبب تشدید درد همراه کوستوکندریت می‌شود:
• سرفۀ بیش از حد
• ورزش سنگین
• فعالیت جسمانی که در آن قسمت بالای بازوها درگیر شوند مثل بلند کردن جعبه و وزنه
درد همراه کوستوکندریت معمولاً در سمت چپ بدن بروز میکند اما میتواند هر دو سمت بدن را درگیر کند.
درد همراه با کوستوکندریت معمولا:
-
در سمت چپ سینه رخ می دهد
-
تیز، درد ناک یا خنجر مانند است
-
بیش از یک دنده را تحت تاثیر قرار می دهد
-
با نفس عمیق یا سرفه بدتر می شود
سندرم تیتز
یک نوع خاص کوستوکندریت سندرم تیتز نام دارد. در این وضعیت درد همراه کوستوکندریت با ورم غضروف دنده نیز همراه است.
ورم سندرم تیتز دستکم به یکی از چهار دندۀ فوقانی آسیب میزند، که معمولاً شامل دندۀ دوم یا سوم است. در حالی که درد همراه کوستوکندریت میتواند به مرور زمان تسکین یابد، ورم ناشی از سندرم تیتز در برخی از مردم ادامه پیدا میکند.
اگرچه دکترها میزان شیوع این اختلال را تعریف نکردهاند، آنها این بیماری را اختلال نادری تلقی میکنند. گذشته از درد و ناراحتی، این اختلال نمیتواند اثرات مضر درازمدت دیگری ایجاد کند.
درمان کوستوکندریت
دکترها معمولاً برای درمان کوستوکندریت از روشهای غیر تهاجمی و محافظه‌کارانه استفاده میکنند. استراحت و اجتناب از ورزش‌های سنگین که به دیوارۀ قفسۀ سینه فشار میآورند میتواند کمک کننده باشد. به همین ترتیب داروهای ضد درد غیر نسخه‌ای مثل ایبوپروفن یا استامینوفن میتواند مؤثر باشد.
بچههای زیر 18 سال به دلیل وجود احتمال ابتلا به سندرم ری باید از مصرف آسپیرین خودداری کنند.
در موارد نادر، دکتر برای کاهش میزان درد و التهاب ممکن است تزریق لیدوکایین یا کورتیکوستروئیدها را تجویز کند. دیگر درمانهایی که میتوانند برای تسکین درد سینه مؤثر باشند عبارتند از:
• ایجاد گرمای نمناک از طریق کمپرس گرم
• مصرف داروهای ضد سرفه برای قطع سرفه و کاهش فشار وارد شده بر غضروف
• درمان فیزیکی برای کاهش تنش در دیوارۀ قفسۀ سینه
اگر این درمانها برای کاهش میزان کوستوکندریت در فرد مؤثر نباشند، وی باید برنامه درمانی دیگری را با دکتر خود پیگیری کند.
تسکین درد همراه با کوستوکندریت
در مواردی که درد شدیدتر است برای تسکین درد میتوان از روشهای درمانی از قبیل اوزون تراپی و بلاک عصب و RF یا لیزر درمانی بهره برد که انتخاب این روشها منوط به شدت درد بیمار و تشخیص پزشک از طریق MRI همراه با سونوگرافی است.
چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
اگر فردی دچار درد قفسۀ سینه باشد، نباید سر خود در این مورد تصمیم بگیرد که این درد ناشی از کوستوکندریت است یا یکی از مشکلات مرتبط به قلب. در عوض، فرد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.
اگر فرد جوانی که در خطر دچار شدن به حملات قلبی نیست این علایم را احساس میکند، در صورتی که درد سوزان باشد و با استراحت بهبود نیابد باید بلافاصله به اورژانس پزشکی مراجعه کند.
اگر فردی بر مبنای علایم موجود در خود به دکتر مراجعه کرده و با تشخیص کوستوکندریت مواجه شده باشد، هنوز هم مواردی هست که فرد باید بر مبنای بروز آنها بلافاصله به بخش اورژانس مراجعه کند. این موارد عبارتند از:
• احساس بیحالی یا حالت غش، گیجی یا دوار سر
• احساس اینکه قلب دارای تپش نامنظم است یا تپش آن خیلی سریعتر از معمول است
• دردی که به مرور زمان تشدید می‌شود یا نمیتوان با داروهای ضد درد آن را تسکین داد
• دچار شدن به حالت تنگی نفس
• تب بالای 37 درجه در افراد بزرگسال
• بالا آوردن خلط تیره رنگ یا خونی همراه سرفه
اگر درد قفسۀ سینه به بازوها، گردن، شانه، فک، یا پشت انتشار یابد، فرد باید بلافاصله به پزشک اورژانس مراجعه کند.
تشخیص کوستوکندریت
دکترها از طریق از تشخیص خارج کردن دیگر علل بالقوۀ بروز درد قفسۀ سینه و ناراحتی همراه این وضعیت کوستوکندریت را تشخیص میدهند. برای مثال اگر فرد در سنین بالای 35 سال باشد، دکتر ابتدا سعی میکند تا بیماری شریان کرونری را به عنوان یک علت محتمل برای بروز علایم از تشخیص خارج کند.
افراد در معرض خطر بیماری شریان کرونری مثل آنهایی که دارای تاریخچۀ خانوادگی ابتلا به این بیماری هستند، افراد چاق، یا افراد دارای تاریخچۀ مصرف دخانیات، برای بررسی وضعیت خود در پیوند با بیماری شریان کرونری باید الکتروکادیوگرام (ECG, EKG) یا عکسبرداری اشعۀ ایکس انجام دهند.
دیگر وضعیتهای پزشکی که ممکن است علایم آنها شباهت نزدیکی با علایم کوستوکندریت داشته باشد عبارتند از:
• ارتریت شانه یا مفاصل نزدیک به قفسۀ سینه
• عفونتهای قفسۀ سینه یا سرطان
• فیبرومیالژی
• سندرم لغزش دنده که در آن حرکت زیادی در غضروف حامی دندهها وجود دارد
• صدمات شانه و گردن که درد آنها سبب انتشار درد به قفسۀ سینه و دیوارۀ سینه می‌شود
همچنین امکان دارد که پزشک برای کشف میزان حساسیت غضروف لمس معاینهای انجام دهد. اگر فردی دچار حمله قلبی بوده یا مبتلا به نوع دیگری از بیماریهای قلبی باشد، معمولاً غضروف قفسۀ سینه نسبت به لمس حساسیت نشان نمیدهد.
دکتر همچنین به صدای قلب و ریه‌ها گوش میدهد و همچنین پوست را برای کاوش در علایم عفونت بررسی میکند. عکسبرداری اشعۀ ایکس یا دیگر تستهای تصویربرداری قادر به نشان دادن نشانههای کوستوکندریت نیستند.
دکترها تشخیص در مورد کودکان و نوجوانان و بزرگسالان جوان را معمولاً بر مبنای پرسش از تاریخچۀ پزشکی آنان و معاینۀ جسمانی انجام میدهند. به عنوان بخشی از این معاینه دکتر اغلب اوقات حساسیت غضروف سینه را مورد بررسی قرار میدهد.
دورنما
بر مبنای اعلام انجمن پزشکان خانواده آمریکا، کوستوکندریت میتواند در هر موردی از چند هفته تا چند ماه ادامه داشته باشد. در عین حال اگر علت بروز کوستوکندریت ورزش یا کشیدگی بوده باشد امکان برگشت این اختلال وجود دارد.
این بیماری به طور معمول بیش از یک سال ادامه پیدا نمیکند. به هر جهت، نوجوانان دچار کوستوکندریت ممکن است علایم آن را بیش از زمان مزبور در خود احساس کنند.