بیماری تنیس البو (اپیکوندلیت جانبی) یا به عبارتی آرنج تنیس بازان بیماری دردناکی است که ناشی از استفاده بیش از حد تاندون‌های آرنج در پی حرکات مکرر مچ دست و بازو رخ می‌دهد. این بیماری برخلاف نامش تنها ورزشکاران را درگیر خود نمی‌کند. درد ناشی از این عارضه عمدتا در محل اتصال تاندون‌های عضلات ساعد به برجستگی استخوانی در خارج آرنج احساس می‌شود و ممکن است به مچ‌دست و ساعد نیز سرایت کند. اگر بیمار همچنان به فعالیت‌هایی که موجب این عارضه می‌شوند ادامه ندهد تنیس البو معمولا با گذشت زمان بهبود می‌یابد. این عارضه بسته به شدت آن معمولا بین 6 هفته تا 2 سال طول می‌کشد. لازم به ذکر است که در برخی مواقع بعد از درمان احتمال بازگشت علائم این بیماری وجود دارد.
کشیدگی تاندون‌های ناحیه ساعد موجب بروز بیماری تنیس البو می‌شود. از علائم این بیماری می‌توان به درد بازو و حساسیت به لمس آرنج اشاره کرد. در چنین شرایطی استراحت، ترک فعالیت‌هایی که منجر به این عارضه می‌شوند و انجام کارهایی که موجب تسریع بهبود می‌شوند بسیار تاکید شده است. اگر درمان‌های خانگی نظیر استفاده از یخ، استراحت و یا مصرف داروهای مسکن بدون نسخه تاثیری در کاهش درد و حساسیت به لمس آرنج نداشت به پزشک متخصص جهت تسکین دردتان مراجعه کنید.
علل تنیس البو
حرکات مکرر و کشیدگی عضلات دست موجب بیماری آرنج تنیس باز می‌شود. این بیماری ناشی از انقباض مکرر عضلات ساعد برای صاف کردن و بلند کردن مچ و دست می‌باشد. حرکات تکراری و اعمال تنش به بافت‌های دست ممکن است منجر به پارگی خفیف تاندون‌هایی شود که عضلات ساعد را به استخوان بیرون آرنج متصل می‌کنند.
عوامل خطرزا
عواملی که خطر ابتلا به عارضه آرنج تنیس را افزایش می‌دهند عبارتند از:
-
سن: با وجود این که بیماری تنیس البو ممکن است افراد سنین مختلف را تحت تاثیر قرار دهد اما در بین افراد 30 تا 50 سال بیشتر مشاهده می‌شود.
-
شغل: مشاغلی نظیر لوله‌کشی، نقاشی، نجاری، قصابی و آشپزی که مستلزم حرکات مکرر بازو و مچ دست هستند بیشتر موجب بیماری تنیس البو می‌شوند.
-
ورزش‌های خاص: ورزش‌های راکتی خطر ابتلا به بیماری آرنج تنیس‌بازان را افزایش می‌دهد. خصوصا اگر فرد ناشی باشد و تکنیک‌ها را به درستی انجام ندهد.
علائم
از علائم بیماری آرنج تنیس بازان می‌توان به درد و حساسیت به لمس در قسمت دستگیره استخوانی آرنج اشاره کرد. دستگیره استخوانی آرنج جایی است که تاندون‌ها به استخوان متصل می‌شوند. درد ناشی از این بیماری ممکن است به قسمت فوقانی و تحتانی بازو سرایت کند. با وجود این‌که تنیس البو به آرنج آسیب می‌رساند اما معمولا فعالیت‌هایی که با دست انجام می‌شوند را مختل می کند. درد ناشی از تنیس البو ممکن است هنگام انجام برخی فعالیت‌ها بیشتر احساس شود:
-
بلند کردن اجسام
-
مشت کردن دست یا گرفتن اجسامی نظیر راکت
-
باز کردن در و یا دست دادن
-
بلند کردن دست یا صاف کردن مچ دست
تنیس البو شبیه به بیماری دیگری به نام گلف البو است. این بیماری تاندون‌های داخل آرنج را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تشخیص
معاینه آرنج بیمار و پرسیدن سوالات مختلف درخصوص سوابق پزشکی، سرگرمی، شغل، علائم و مواردی که موجب تشدید بیماری می‌شوند از اقداماتی است که توسط پزشکان صورت می‌گیرد. از آن‌جایی که علائم بیماری به مرور زمان برطرف می‌شود ممکن است به آزمایشات بیشتر نیاز نباشد. پزشکان ممکن است آزمایشاتی نظیر اسکن سونوگرافی را به بیمار توصیه نمایند. در برخی موارد جهت تشخیص علت درد نظیر شکستگی استخوان ممکن است به اشعه ایکس نیاز باشد.
درمان تنیس البو
درمان این عارضه بیشتر به دوره بیماری و درمان‌های قبل بستگی دارد. بیمار برای بهبود کامل به استراحت و عدم انجام فعالیت‌هایی که موجب تشدید بیماری می‌شوند نیاز خواهد داشت. این کار موجب بهبود تاندون‌ها می‌شود. طبق تحقیقات به عمل آمده بیماری تنیس البو در بیشتر بیماران ظرف حداکثر 1 سال کاملا بهبود می‌یابد.
استراحت
استراحت تاندون و آرنج نکته‌ای است که بسیار تاکید شده است. اگر بیماری ناشی از نوع فعالیت شغلی باشد بهتر است بیمار با تعویض شغل خود امکان استراحت آرنج را فراهم نماید. بلند کردن اجسام در حالی که کف دست به سمت بالا است موجب می‌شود فشار کمتری به عضلات آسیب دیده وارد شود. اگر بیمار مجبور به انجام برخی فعالیت‌ها می‌باشد بهتر است به‌طور منظم به بازوی خود استراحت بدهد تا بیماری بهبود یابد.
گرما و سرما درمانی
قراردادن کمپرس یخ و یا کیسه آب گرم روی آرج آسیب دیده موجب کاهش درد می‌شود. توصیه می‌شود جهت پیشگیری از آسیب پوست ناحیه درمان، کیسه آب سرد و گرم را مستقیما روی پوست قرار ندهید.
بریس
شاید بیماران بخواهند به منظور کاهش کشیدگی تاندون، اطراف ساعد را با بریس، اسپلینت و یا باندکشی بپوشانند. برخی از مطالعات حاکی از آن است که پوشیدن یکی از موارد مذکور کمک می‌کند تا بیمار بتواند فعالیت‌های روزمره خود را برای چند هفته انجام دهد. با وجود این‌که استفاده از هر یک از اقلام بدون خطر است اما هیچ مدرکی برای تاثیرگذاری آن‌ها وجود ندارد. توصیه می‌شود آرنج بند، اسپیلنت و یا باندکشی را طبق دستورالعمل استفاده کنید و در صورت نیاز به مشاروه به متخصص فیزیوتراپی یا پزشک مراجعه نمایید.
دارو
اگر بیمار به مسکن نیاز داشته باشد می‌تواند داروهایی نظیر پاراستامول و یا ایبوپروفن را بدون نسخه از داروخانه‌ها تهیه نماید. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی معروف به NSAIDS نظیر ایبوپروفن به صورت ژل و کرم موجود هستند. این داروها را می‌توان روی پوست استعمال و یا به صورت قرص خوراکی مصرف نمود. در صورت مصرف ژل یا کرم حاوی کتوپروفن توصیه می‌شود به مدت 2 هفته از تماس نور خورشید با پوست دست خودداری کرد. بهتر است قبل از مصرف هر دارویی بوروشور اطلاعاتی داخل جعبه را به دقت مطالعه نمایید.
تزریق استروئید
عدم بهبود، بازگشت و یا تشدید علائم بیماری باعث می‌شود پزشک تزریق مفصلی استروئید را تجویز نماید. استروئید هورمونی است که به ناحیه آسیب دیده بازو ترزیق می‌شود. تزریق استروئید در بسیاری از افراد ابتدا موجب تسکین درد می‌شود ولی بعد از مدتی اثر خود را از دست می‌دهد.
ماساژ
ماساژ عمیق عضلات ساعد (بهبود جریا خون) همراه با اصطکاک درمانی تاندون (کاهش چربی بافت اسکار) اغلب تاثیر چشمگیری در درمان بیماری تنیس البو دارد. بهتر است درمان را با اصطکاک تاندون شروع و سپس به سراغ ماساژ برویم. اگر بیمار نسبت به ناحیه درمان حساس باشد بهتر است ماساژ را به صورت تناوبی انجام داد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست به متخصص سلامت گفته می‌شود که توانایی لازم جهت حفظ و بهبود دامنه حرکات بدن را دارد. متخصص فیزیوتراپی جهت کاهش درد ممکن است از تکنیک‌های مختلف ماساژ استفاده نماید. شاید فیزیوتراپی تنیس البو خیلی سریع تاثیر نگذارد اما معمولا موجب تسکین درازمدت می‌شود.
شاک ویو تراپی
برخی بیماران ممکن است به شاک ویو تراپی نیاز داشته باشند. در روش شاک ویو تنیس البو، امواج انرژی بالای حاصل از شوک با گذشتن از پوست ناحیه آسیب دیده به کاهش درد آرنج تنیس بازها کمک می‌کند.
الکترو تراپی
گاهی درمان تنیس البو از طریق تحریک الکتریکی عصبی پوست یا به عبارتی الکتروتراپی صورت می‌گیرد. الکتروتراپی نوعی درمان است که از طریق جریان الکتریکی خفیف انجام می‌شود. با روشن شدن دستگاه، پالس‌های الکتریکی کوچک به پوست ناحیه آسیب دیده منتقل می‌شود. در طول درمان بیمار احساس نیشگون و یا سوزش خفیفی خواهد کرد. امواج الکتریکی با کاهش ارسال سیگنال‌های درد به سمت نخاع و مغز به تسکین درد و تنش عضلات کمک شایانی می‌کنند. از دیگر مزایای امواج الکتریکی می‌توان به تحریک تولید اندورفین‌ها (مسکن‌های طبیعی بدن) اشاره کرد.
تزریق پی آر پی
پی آرپی نوعی روش درمانی است که شامل گرفتن خون بیمار و تزریق پلاسما و پلاکت از خون بیمار به آرنج آسیب دیده می‌باشد. این درمان به تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) معروف است.
ورزش
انجام آرام برخی حرکات ورزشی بدون هیچ آسیبی می‌توانند به تدریج قدرت عضلات را افزایش دهند. بهتر است نحوه انجام صحیح حرکات ورزشی مناسب بیماری تنیس البو را از پزشک و یا متخصص فزیوتراپی بپرسید.
جراحی
بیماری تنیس البو معمولا با انجام مواردی که تاکنون ذکر کردیم بهبود می‌یابند. اگر بعد از 6 ماه تا 2 سال علائم این عارضه بهبود نیافت پزشک ممکن است جراحی را به بیمار خود پیشنهاد دهد. هدف از جراحی ترمیم و یا بهبود قسمت آسیب دیده تاندون می‌باشد.
پیشگیری از تنیس البو
انجام اقدامات لازم برای محافظت از عضلات بازو و تاندون‌ها ممکن است موجب پیشگیری از بروز بیماری تنیس البو شود. در این قسمت به معرفی چند اقدام احتیاطی می پردازیم:
-
ترک و یا تغییر فعالیت‌هایی که موجب بروز بیماری می‌شوند.
-
استراحت در حین و یا بین فعالیت‌هایی که با کمک دست و بازو انجام می‌شوند.
-
بلند کردن صحیح اجسام، در صورت بلند کردن اجسام بهتر است اشیاء را نزدیک بدن قرار داده و در حالی که کف دست به سمت بالا است اقدام به بلند کردن کنیم.
-
انجام صحیح تکنیک ورزشی و یا کمک گرفتن از یک مربی مجرب
-
تنظیم تجهیزات ورزشی، به عنوان مثال تورهای راکت نباید خیلی سفت باشند.