درد نشانه ای مهم از روماتیسم و بیماری های مرتبط با آن است و می تواند زندگی فرد را به شکل های مختلفی تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله به شما اطلاعاتی در مورد درد و روش های کمک به خود در مورد دردهای مزمن و حاد می دهیم.
درد چیست؟
درد معمولا یک مکانیسم حفاظتی است که وقتی آسیبی در بدن صورت بگیرد، به مغز هشدار می دهد. درد فقط یک احساس نیست، بلکه تاثیرات روحی روانی نیز دارد، بعنوان مثال باعث افسردگی و اضطراب فرد می شود.
عواملی که باعث درد می شوند عبارتند از:
-صدمه یا آسیب فیزیکی به بافت های بدن
-مواد شیمیایی که در نتیجه التهاب در بدن تولید می شوند و انتهای اعصاب خاصی در بدن را تحریک می کنند، در نتیجه سیگنالهای درد از طریق نخاع به مغز ارسال می شود.
-آسیب عصب ها یا انتهای اعصاب که باعث ارسال سیگنال های درد به نخاع بدون نیاز به تحریک خاص مثل صدمه به بدن، می شود. در عوض چیزهایی که باعث آسیب آنچنانی نیستند مثل نوازش ملایم پوست بعنوان درد ثبت می شود. این گاهی در سندرم درد منطقه ای پیچیده (دیستروفی رفلکس سیمپاتتیک) ثبت می شود.
گاهی توضیح علت دقیق دردهای طولانی مدت (مزمن) سخت است و همین امر، درمان موثر را با مشکل مواجه می کند. چنین شرایطی هم برای شما و هم برای پزشک ایجاد چالش می کند.این حقیقت که منشا درد از کجاست به این معنا نیست که درد شما خیالی یا روانی است. با اینحال، فاکتورهای روانی می تواند روشی را که مغز بوسیله آن درد فیزیکی را احساس می کند، تحت تاثیر قرار دهد.
درد و مغز
نخاع یک مکانیسم دروازه ای خاص دارد که با پیغامهایی که از اعصاب می آید، در ارتباط است. این دروازه ها همچنین می توانند قدرت سیگنال های درد را افزایش یا کاهش داده یا گاهی آن را منحرف کرده یا از آن جلوگیری نمایند. بعضی داروهای ضد درد، هدفشان بستن این دروازه ها برای کاهش احساس درد است.
هنگامی که سیگنال درد به مغز ارسال می شود، توسط سیستمهای پیچیده ای تغییر داده شده است. پیغام درد بوسیله تعدادی از عوامل می تواند تحت تاثیر قرار گیرد، مثل:
-چقدر شما روی درد تمرکز می کنید
-فعالیت های لذتبخش که می تواند ذهن را از درد دور کرده و قابلیت مدیریت درد را بیشتر کند
-احساس نارضایتی، اضطراب یا افسردگی که می تواند درد را بدتر کند
-داروهایی که تاثیر مستقیم بر مغز داشته و بطور شیمیایی تاثیر درد را کاهش می دهند.
دردهای روماتیسمی، مفصلی و ماهیچه ای
در این بخش شایع ترین علت دردهای مزمن در مفاصل یا ماهیچه ها را شرح داده و توضیح می دهیم این دردها چگونه می توانند درمان شوند.
آرتروز
وقتی آرتروز دست ها را تحت تاثیر خود قرار می دهد، اغلب بعد از چند هفته یا ماه، فروکش می کند، اگرچه ممکن است بعضی از تغییر شکل ها یا سفتی و خشکی باقی بماند. در دیگر مفاصل، مثلا لگن، زانو یا ستون فقرات، درد ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد و در برخی موارد بشدت فعالیت های نرمال فرد را محدود می کند.
روش هایی تسکین درد ممکن برای آرتروز عبارتند از:
-داروهای مسکن و داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی یا NSAID
- ژل ها یا پمادهای NSAID
-فیزیوتراپی، ورزش و کاهش وزن
-تزریق استروئید داخل مفصل
در آرتروز شدید، تنها راه تسکین موثر درد، جراحی است.
روماتیسم
دردهای روماتیسمی ممکن است پایدار بوده و گاهی کنترل کردن آنها سخت می باشد. گاهی روماتیسم پس از چند ماه یا چند سال از بین می رود. در برخی موارد نیز مشکلات طولانی مدتی را ایجاد می کند.
روش هایی تسکین درد ممکن برای روماتیسم عبارتند از:
-داروهای مسکن و ضد التهابی
-داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری یا DMARD
-دوره های کوتاه استراحت و فیزیوتراپی
در برخی دردهای ویژه یا مفاصلی که تغییر شکل داده اند نیاز به جراحی نیز دیده می شود.
گردن و کمر درد
بسیاری از مردم تجربه گردن درد و کمر درد را در طول زندگی داشته اند که بدون درمان خاص بهبود می یابد. اگر درد باز گردد راه های پیشگیری کننده ای وجود دارد که به فرد کمک می کند با مشکل خود مقابله کند. این راه ها شامل:
-ورزش جهت تقویت عضلات
-مراقبت خاص از خود برای حالت صحیح بدن یا حالت بدن به هنگام کار
-مراقبت بیشتر در حین فعالیت هایی که مستلزم خم شدن، چرخیدن یا کشش هستند
-مراقب بودن به هنگام بلند کردن اجسام سنگین
در برخی از افراد کنترل گردن درد پس از آسیب شلاقی مشکل است، اما بیشتر افراد با اقدامات ساده پس از یک هفته یا چند ماه بهبود پیدا می کنند.
در بعضی مبتلایان به سیاتیک با تزریق داروهایی مثل اپیدورال ها یا بلاک های ریشه عصبی با هدایت اشعه ایکس، درد تسکین پیدا می کند. اینها داروهای خاصی هستند که معمولا بیمار برای دریافت آنها باید یک روز در بیمارستان بستری شود.
برنامه های مدیریت درد – شامل آموزش، ورزش و روشهای سازگاری با درد – ممکن است در ارتباط با کمر درد یا گردن درد کمک کننده باشند.
در موارد خاص ممکن است نیاز به جراحی نیز پیدا شود.
سندرم درد مزمن
سردرد مزمن، دردهای صورت، سندرم درد منطقه ای پیچیده و سندرم درد مزمن اندام بالایی که به آن آسیب فشاری تکراری یا RSI نیز می گویند، مثالهایی از سندرم درد مزمن هستند. اغلب تشخیص دقیق علت درد مشکل است، اما تحت تاثیر فاکتورهایی مثل روش راه رفتن، ایستادن و استفاده از عضلات است.
از آنجا که هیچ درمان یا توضیح ساده ای برای بسیاری از این سندرم های درد مزمن وجود ندارد، مبتلایان به دردهای مزمن ممکن است به تعداد زیادی متخصص مراجعه کرده و گاهی توضیحات و درمان های مختلف ( یا حتی متناقض) دریافت کنند.
بعضی روشهایی که ممکن است کمک کنند عبارتند از:
-مراجعه به کلینیک های درد که خاص دردهای مزمن است
-توانبخشی از قبیل مراجعه به متخصص فیزیوتراپی، کاردرمانی و روانشناسی
بسیاری از مبتلایان به سندرم درد منطقه ای پیچیده علیرغم وجود درد با لمس یا حرکت عضو تحت تاثیر درد، از فواید آن بهره مند خواهند شد.
تسکین دردهای روماتیسمی، مفصلی و عضلانی
هم اکنون روشهای بسیار زیادی نسبت به گذشته برای مدیریت درد در دسترس است. داروها، درمان های فیزیکی و روش های کنار آمدن با درد همگی نقش مهمی در تسکین درد دارند.
داروها
اگرچه توجه به اثرات جانبی و منافع داروها و تعادل بین آنها مهم است، اما بطور کلی خطرات داروها در مقابل فواید آنها از درجه اهمیت کمتری برخوردارند.
درمان های دارویی شامل:
-مسکن ها مثل پاراستامول، کدئین، مورفین های کند رهش، فنتالین یا بوپرنورفین
-داروهای غیراستروئیدی ضد التهابی یا NSAID ها به شکل قرص یا ژل مثل آسپرین، ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن، ایندومتاسین و کوکسیب ها مثل سلکوکسیب
-قرص های استروئیدی یا تزریق استروئیدی
داروهای دردهای عصبی و سندرم درد مزمن
-داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مثل آمی تریپتیلین یا دوزولپین که باعث بهبود خواب شده و به مغز کمک می کند احساستی که از اندام فوقانی می آید را کنترل کند
-گاباپنتین، کاربامازپین و پرگابالین که به کنترل درد به خصوص دردهای که منشا آنها تخریب عصبی است کمک می کند.
بلاک کننده های عصبی و دیگر روش های تزریقی برای درد
تزریق جهت بلاک کردن درد بوسیله تزریق مستقیم روی عصب یا ریشه عصب نخاعی قابل دسترس تر هستند. این تزریق ها معمولا ترکیبی از یک بی حس کننده موضعی با کورتیکواستروئید است. این تزریق ها برای همه انواع دردها مناسب نیستند، اما گاهی برای درمان آرتروز مفاصل کوچک بین استخوان های ستون فقرات یا برای فشرده سازی اعصاب در پایین ستون فقرات، مفید هستند.
برای تعیین محل دقیق تزریق از اسکن های خاص مثل MRI یا توموگرافی کامپیوتری استفاده می کنند. سپس پزشک با دقت و با کمک دستگاه سونوگرافی، سوزن را در محل مورد نظر وارد می کند. این درمان فقط برای کنترل درد بوده و باعث درمان قطعی بیماری نمی شود.
کمک به خود و زندگی روزانه
در برخی از افراد درد طولانی می شود و به درمان های دارویی یا فیزیکی بطور کامل پاسخ نمی دهد و نمی تواند با جراحی نیز درمان شود.
در این موارد فکر کردن درمورد تغییر سبک زندگی ارزش زیادی دارد. یادگیری استراحت معقول، اجتناب از فعالیت های خاص، جستجو برای کمک و استفاده از دستگاه ها و وسایل کمک کننده، همگی راه های مفید و مهمی هستند که به فرد کمک می کنند با درد خود کنار آمده و زندگی کند.
درصورتکه دردم شدید باشد چه باید انجام دهم؟
برای برخی از افراد، درد می تواند شدید و غیرقابل تحمل باشد. درد اغلب به این معناست که شما مجبورید استراحت بیشتری کنید یا اینکه فقط می توانید راه بروید یا به سختی حرکت کنید. این می تواند در نتیجه یک دور باطل از درد، اضطراب و افسردگی باشد و مناسب نیست. اینکه با وجود درد شهامت و شجاعت ورزش کردن داشته باشید و یا چیزهای دیگری پیدا کنید که بر روی آن تمرکز کرده و فکر خود را از درد منحرف کنید، سخت است. اگر شرایط شما هم اینچنین است باید به یک کلینیک مدیریت درد مراجعه کنید. راه های جدیدی یاد بگیرید که بتوانید با درد کنار بیایید.