بورسیت تروکانتر چیست و چگونه موجب درد لگن میشود
بورسیت تروکانتر از علل شایع درد لگن است. بورسیت تروکانتر به معنی التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ بوده و میتواند موجب احساس درد در قسمت خارجی لگن خاصره شود.
تروکانتر ها برجستگی های استخوانی هستند که در قسمت بالایی استخوان ران و در زیر سر و گردن این استخوان قرار گرفته اند. در قسمت خارج، تروکانتر بزرگ و در قسمت داخل، تروکانتر کوچک قرار گرفته است. برجستگی تروکانتر بزرگ در قسمت خارجی لگن خاصره قابل لمس است. بر روی تروکانتر بزرگ کیسه بافتی ظریفی به نام بورس تروکانتر قرار گرفته است. وظیفه این بورس، لغزنده کردن روی تروکانتر است به نحوی که عضلات و تاندون ها بتوانند به راحتی بر روی آن حرکت کنند.
گاهی اوقات بنابه دلایلی این بورس ملتهب شده و ایجاد بیماری به نام بورسیت تروکانتر میکند. در این بیماری دردی بر روی تروکانتر بزرگ و در خارج لگن احساس میشود. این درد معمولا در حین حرکت مفصل ران بیشتر میشود. فشار موضعی بر روی تروکانتر هم شدت درد را افزایش میدهد. پس وقتی بیمار بر روی لگن طرف مبتلا میخوابد درد بیشتر میشود.
بورسیت تروکانتر در بسیاری از موارد در اثر فعالیت های بدنی شدید و فعالیت هایی که بدن تحمل آنها را ندارد ایجاد میشود. همین فعالیت ها میتوانند موجب کشیدگی بیش از حد عضلات و تاندون های آنها هم بشوند. در واقع در بسیاری از موارد کشیدگی تاندون ها و بورسیت همراه با یکدیگر وجود دارد و البته در بسیاری از موارد درمان این دو هم مشابه است. تشخیص دقیق و افتراق بین بورسیت و آسیب های تاندونی به توسط ام آر آی داده میشود.
بورسیت تروکانتر از علل شایع درد لگن است. بورسیت تروکانتر به معنی التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ بوده و میتواند موجب احساس درد در قسمت خارجی لگن خاصره شود.
درمان بورسیت تروکانتر معمولا غیر جراحی است. در بسیاری از موارد در این بیماری با رعایت مواردی خاص بتدریج کاهش میابد و فقط در موارد خاصی بیمار نیاز به عمل جراحی پیدا خواهد کرد. این عمل جراحی بصورت خارج کردن بورس ملتهب خواهد بود. خارج کردن بورس میتواند عوارض عمومی مانند عوارض احتمالی هر عمل جراحی داشته باشد. عوارض مانند دیر جوش خوردن یا جوش نخوردن زخم جراحی و یا عفونت در عمل جراحی و یا ایجاد پوست اضافه در محل شکاف عمل جراحی می باشد.
آناتومی
بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و میلغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است. در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود
دارد که موجب میشود دو سطح روبروی بورس روی یکدیگر بلغزند. بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل قرار دارند. التهاب بورس را بورسیت Bursitis میگویند.
برجستگی بزرگ استخوانی در سمت خارجی مفصل ران در ناحیه لگن وجود دارد که به آن تروکانتر بزرگ Greater trochanter میگویند. این برجستگی استخوانی محل اتصال عضلات مهمی در ناحیه لگن هستند. عضلات پشت باسن که به آنها عضلات گلوتئال میگویند از طریق تاندون خود به تروکانتر بزرگ میچسبند.
در هنگام فعالیت عضلات گلوتئال تاندون آنها روی برجستگی تروکانتر بزرگ حرکت میکند و این حرکت و سایش میتواند در کارکرد عضله مانع ایجاد کند. به همین خاطر بین تاندون عضلات گلوتئال و برجستگی استخوانی تروکانتر بزرگ یک بورس وجود دارد که موجب میشود تاندون و استخوان راحت تر روی بکدیگر بلغزند و حرکت کنند و به آن بورس تروکانتر بزرگ میگویند.
گاهی اوقات این بورس ملتهب میشود. التهاب آن را بورسیت تروکانتر میگویند. در ناحیه لگن بورس های متعددی وجود دارد ولی مهمترین آنها که میتواند موجب احساس درد کند همین بورس تروکانتر است.
علت التهاب بورس تروکانتر چیست
بورس تروکانتر به دو علت میتواند ملتهب شود
-
ضربه به بورس. بطور مثال وقتی روی شانه زمین میخوریم اولین جایی از کنار لگن که با زمین برخورد میکند معمولا برجستگی تروکانتر بزرگ است و این ضربه میتواند به بورس روی تروکانتر آسیب زده و بدنبال آن بورس ملتهب شود
-
سایش مکرر بورس. اگر تاندون عضلات گلوتئال با فشار زیادی روی برجستگی تروکانتر حرکت کنند سایش زیاد بین این دو موجب آسیب بورس و در نتیجه التهاب آن میشود و این التهاب موجب درد میشود. هر بار که بیمار راه میرود فشار بیشتری به این بورس ملتهب وارد شده و درد بیشتر میشود.
تاندون بلندی به شکل یک نوار پهن در کناره خارجی ران وجود دارد که از استخوان ایلیاک لگن شروع شده و تا زیر زانو ادامه میابد. به این تاندون فاسیا لاتا Fascia lata میگویند. این تاندون هم از روی بورس تروکانتر عبور میکند و تاندون عضلات گلوتئال به این نوار بافتی متصل شده است. گاهی اوقات به عللی فاسیا لاتا سفت و غیر منعطف میشود. در این موارد در هنگام راه رفتن با هر قدمی که برداشته میشود عضلات گلوتئال این تاندون سفت را بر روی بورس تروکانتر به جلو و عقب میبرند و موجب سایش آن بر روی بورس میشود.
گاهی اوقات ضعیف بودن عضلات گلوتئال، یکی نبودن طول اندام های تحتانی و یا دویدن روی زمین های شیبدار هم میتواند یا سایش را زیاد کند. در مواردی هم این سایش بدنبال عمل جراحی تعویض مفصل بیشتر میشود. جراحی تعویض مفصل با تغییر در بیومکانیک لگن ممکن است احتمال این سایش را افزایش دهد.علت سایش هر چه باشد در نهایت موجب التهاب بورس و در نتیجه بروز درد میشود.
علائم بورسیت تروکانتر
مهمترین علامت بورسیت تروکانتر درد در سطح خارجی لگن و ران است. درد معمولاً در حالات زیر بیشتر میشود
-
شب ها در موقع خواب و و قتی فرد روی طرف مبتلای لگن میخوابد
-
وقتی که فرد از روی صندلی بلند شده و می ایستد.
درمان و پیشگیری از بورسیت تروکانتر بزرگ در ناحیه لگن چگونه است
بورسیت تروکانتر بیماری است که به علت تورم و التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ ران در ناحیه لگن ایجاد میشود. علامت مهم این بیماری احساس درد در قسمت خارجی مفصل ران است.
بورسیت تروکانتر در چه افرادی بیشتر دیده میشود
این بیماری گرچه میتواند هر کسی را مبتلا کند ولی
-
در زنان و در سنین متوسط و بالا بیشتر دیده میشود.
-
در کسانی که یک فعالیت بدنی را بطور مکرر ولی نامناسب انجام میدهند بیشتر دیده میشود مانند دویدن، بالا رفتن از پله، دوچرخه سواری و ایستادن بمدت طولانی.
-
ضربه به سطح خارجی لگن و یا زمین خوردن روی یک سمت لگن میتواند بورس را تحریک کرده و موجب التهاب آن شود.
-
بعضی بیماریهای ستون مهره مانند اسکولیوز و یا آرتریت مهره ای پایینی کمری ممکن است زمینه را برای بروز این بیماری بیشتر کند.
-
در فردی که یکی از اندام های پایینی از اندام طرف مقابل کوتاه تر است ممکن است بورسیت تروکانتر ایجاد شود.
-
امکان بروز این بیماری در روماتیسم بیشتر است.
-
هر گونه عمل جراحی قبلی در ناحیه لگن میتواند احتمال ایجاد این بیماری را بیشتر کند.
-
گاهی اوقات استخوان اضافه در ناحیه تروکانتر بزرگ ایجاد میشود که میتواند با تحریک مداوم بورس ایجاد بورسیت کند.
درمان بورسیت تروکانتر چیست
درمان اکثر بیماران بدون نیاز به عمل جراحی است. اقداماتی که برای درمان انجام میشوند عبارتند از :
-
کم کردن فعالیت های بدنی که درد را بیشتر میکنند.
-
استفاده از عصا برای چند هفته
-
انجام نرمش های کششی و تقویتی. انجام این نرمش ها که زیر نظر پزشک معالج و فیزیوتراپ انجام میشود مهمترین قسمت درمان بورسیت تروکانتر است. نرمش های کششی موجب میشوند تاندون عضلات گلوتئال و همچنین تاندون فاسیا لاتا نرم و قابل انعطاف شده و در نتیجه سایش کمتری بر روی تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. انجام نرمش های تقویتی برای قویتر کردن عضلات لگن هم میتواند این سایش را کمتر کند.
-
استفاده از داروهای ضد درد و یا داروهای التهاب غیر استروئیدی در کاهش درد موثر هستند
-
ممکن است استفاده از گرما، سرما، اولتراسوند بتواند به تقلیل درد کمک کند.
گاهی پزشک معالج در موارد شدیدتر از تزریق کورتیکوستروئید در محل بورس برای کاهش التهاب استفاده میکند.
-
تزریق اوزون(اوزون تراپی) در این روش با استفاده دستگاه سونوگرافی گاز اوزون را به ناحیه مربوطه تزریق میکنند این روش کاملا بدون عوارض است وممکن است طبق صلاحدید پزشک در چند مرحله انجام گیرد.
-
لیزردرمانی: در این روش همانند روش بالا با کمک دستگاه سونوگرافی لیزر را در ناحیه مربوطه می تابانند و همانند این است که سنسور خطر یک ناحیه را خاموش کنند و در نتیجه درد بهبود یابد. این روش نیز ممکن است طی چند مرحله البته با صلاحدید پزشک همچنین طبق شرایط بیمار صورت گیرد.
-
رادیوفرکوئنسی RF این روش همانند روش بالاست فقط با امواج رادیویی صورت میگیرد و طیف گسترده ای را شامل میشود.
بندرت برای درمان این بیماری نیاز به عمل جراحی پیدا میشود. در صورتی که درد بیمار با انجام اقدامات گفته شده خوب نشود ممکن است جراح ارتوپد اقدام به خارج کردن کل بورس تروکانتر به توسط عمل جراحی کند. در این جراحی همچنین سعی میشود تا با انجام برش هایی بر روی تاندون های سفت شده آنها را شل تر کرده تا بر روی تروکانتر بزرگ سایش کمتری داشته باشند.
پیشگیری از بورسیت تروکانتر چگونه است
برای پیشگیری از بروز بورسیت تروکانتر باید به موارد زیر توجه کرد
-
از اعمال فشارهای ممتد و مکرر به ناحیه لگن اجتناب کنید
-
با انجام نرمش های کششی سعی کنید عضلات و تاندون های ناحیه لگن را قابل انعطاف نگه دارید
-
اگر یکی از پاهایتان از دیگری کوتاه تر است از کفی مناسب در کفش استفاده کنید.
نرمش های لگن برای کنترل درد ناشی از بورسیت تروکانتر کدامند
نرمش های کششی و تقویتی لگن نقش مهمی در درمان بورسیت تروکانتر دارند. انجام صحیح نرمش های لگن میتواند درد ناشی از بورسیت تروکانتر را تا حد زیادی بهبود دارده و احتمال عود آنرا در آینده کاهش دهد.
انجام نرمش های کششی و تقویتی مهمترین قسمت درمان بورسیت تروکانتر است. نرمش های کششی موجب میشوند تاندون عضلات گلوتئال و همچنین تاندون فاسیا لاتا نرم و قابل انعطاف شده و در نتیجه سایش کمتری بر روی تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. انجام نرمش های تقویتی برای قویتر کردن عضلات لگن هم میتواند این سایش را کمتر کند. این نرمش ها در زیر توضیح داده شده اند.ابتدا نرمش های کششی زیر را انجام دهید.
کشش عضلات گلوتئال
به پشت بر روی زمین بخوابید و زانوانتان را خم کرده،بطوریکه کف پاهایتان بر روی زمین قرار گیرد. سپس مچ یک پا را بر روی زانوی طرف مقابل قرار دهید. ران زانویی که مچ پا بر روی آن قرار گرفته را با دو دست گرفته و بطرف سینه خود بکشید. در این نرمش باید یک کشش را در باسن و سطح خارجی مفصل ران خود حس کنید. این وضعیت را 30-15 ثانیه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اولیه برگردید. حرکت را سه بار تکرار کنید.
کشش باند ایلیوتیبیال در حالت ایستاده
سر پا بایستید. پاهای خود را ضربدری بگذارید بطوریکه یک ساق شما بصورت ضربدری جلوی ساق دیگر قرار بگیرد. سپس به جلو خم شده و نوک انگشتان دست خود را به انگشتان پا برسانید. این وضعیت را 30-15 ثانیه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اولیه برگردید. حرکت را سه بار تکرار کنید. حرکت را برای پای مقابل هم انجام دهید.
کشش باند ایلیوتیبیال از کنار
در کنار یک دیوار ایستاده بطوریکه یک شانه شما به دیوار نزدیکتر باشد. یک دست را برای کنترل بیشتر بر روی دیوار قرار دهید. پایی را که از دیوار دور است را در جلوی پای دیگر قرار دهید. کف هر دو پا را بر روی زمین نگه دارید. سپس لگن خود را به طرف دیوار نزدیک کنید. این وضعیت را 30-15 ثانیه حفظ کرده و سپس مجدد به حالت اولیه برگردید. حرکت را سه بار تکرار کنید. حرکت را برای پای مقابل هم انجام دهید. وقتی که درد شدید در سمت خارج لگن کاهش پیدا کرد میتوانید نرمش های تقویتی زیر را نیز به آنها اضافه کنید.
پا ها مستقیم به بالا
به پشت بر روی زمین دراز بکشید. زانوی طرف سالم را خم کرده و کف پای آن سمت را بر روی زمین قرار دهید. پای مقابل را بدون اینکه زانوی آن را خم کنید به اندازه یک وجب از روی زمین بلند کنید. این حالت را چند ثانیه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روی زمین قرار دهید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
باز کردن مفصل ران در حالت به شکم
به شکم بر روی زمین بخوابید. پای طرف مشکل دار را از پشت به اندازه یک وجب از زمین بلند کنید. این حالت را چند ثانیه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روی زمین قرار دهید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
بالا آوردن پا از کنار
به شانه طرف سالم بخوابد. پای طرف مشکل دار را از کنار به اندازه یک وجب از زمین بلند کنید. این حالت را چند ثانیه حفظ کرده و سپس پا را آهسته بر روی زمین قرار دهید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
چمباتمه کنار دیوار با توپ
سر پا کنار یک دیار ایستاده و پشت خود را به دیوار تکیه دهید. بین کمر خود و دیوار یک توپ قرار دهید. به آرامی تنه خود را پایین بیاورید بطوریکه زانو های شما به اندازه 45 درجه خم شوند. این حالت را ده ثانیه حفظ کرده و سپس دوباره به حالت مستقیم درآیید. نرمش را در 3 ست ده تایی انجام دهید.
