بلاک کردن عصب به جلوگیری از عبور پیام عصبی با تزریق مواد بی حسی به عصب گفته می شود.عصب فرنیک از سمت کناری گردن پایین آمده و به پرده دیافراگم عصب دهی می کند.
آناتومی عصب فرنیک:
بلاک عصب فرنیک در درمان سکسکه هایی که بند نمی آیند کاربرد دارد. این بلاک برای تشخیص اینکه آیا عصب فرنیک مسئول انتقال پیام های درد پرده دیافراگم به دلیل وجود تومور، کیست یا دیگر ضایعات است کاربرد و می توان از آن برای درمان این درد ها نیز استفاده نمود. از تصویربرداری سونوگرافی برای تشخیص دقیق محل عبور عصب فرنیک در طی جراحی های قسمت خلفی گردن استفاده می شود. اگر برای درمان درد نیاز به تخریب این عصب باشد، بلاک عصب فرنیک می تواند حداکثر اختلال تنفسی ای که بیمار به دلیل فلج شدن پرده دیافراگم پس از تخریب شدن عصب را نشان دهد. تخریب کامل عصب می تواند با استفاده از سموم عصبی، عمل جراحی، برداشتن عصب یا روش های دیگر انجام شود.
نحوه انجام بلاک:
تزریقات برای بلاک اعصاب (قطع عبور پیام عصبی با استفاده از مواد بی حسی) عموما به دو صورت انجام می شوند. روش اول استفاده از لندمارک (مشخصات) های سطحی بدن برای پیدا کردن محل تزریق است و روش دوم استفاده از دستگاه های تصویربرداری (که در بین این روش ها سونوگرافی بیشرین کارآیی و کمترین عوارض جانبی را دارد). در روش لندمارک به دلیل نداشتن دید و آگاهی کامل از جزئیات داخل بدن امکان خطا و عوارض جانبی بالا می باشد که این مشکلات با استفاده از روش سونوگرافی به راحتی حل می شوند.
تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی:.
این روش که در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مومن زاده انجام می شود بالاترین دقت را در میان روش های تزریق دارد زیرا برای شناسایی ساختار های داخلی بدن و خود عصب از دستگاه سونوگرافی استفاده می شود. این روش امکان تزریق موثرتر و عوارض جانبی کمتر را به ما می دهد.
عوارض جانبی:
به دلیل عبور ورید (سیاهرگ) ژوگولار خارجی (External Jugular) و ورید های عمقی گردن احتمال تزریق داخل وریدی و مسمویت بیمار وجود دارد. اگر سوزن بین از به بدن بیمار وارد شود احتمال تزریق داخل لایه های پوشاننده نخاع و اختلال حسی و حرکتی و در نهایت مرگ بیمار نیز وجود دارد. به دلیل نزدیکی عصب فرنیک با شبکه عصبی بازویی که مسئولیت عصب دهی به ست ها را بر عهده دارد، احتمال بلاک شدن ناخواسته این شبکه و ایجاد اختلالات حسی و حرکتی موقت برای دست وجود دارد. اما با استفاده از دستگاه سونوگرافی این عوارض به ندرت اتفاق می افتند.
اگر عصب فرنیک در یک سمت بلاک شود، در صورت عدم ابتلا بیمار به بیمارهای تنفسی، عارضه چشمگیری اتفاق نخواهد افتاد و بیمار کمی دچار تنگی نفس می شود. اما در صورت بلاک شدن عصب فرنیک در دو سمت گردن و یا ابتلا بیمار به اختلالات تنفسی، این بلاک می تواند خطرآفرین باشد.
ممکن است بعد از تزریق کبودی و تشکیل هماتوم (کیسه پر از خون در داخل بدن) نیز اتفاق بیافتد که می توان با فشار وارد کردن روی محل تزریق، بعد از انجام بلاک جلوی این عارضه را گرفت. قراردادن بسته های سرمازا روی محل ورود سوزن، بعد از انجام تزریق، از شدت درد و خونریزی ای که بیمار بعد از تزریق تجربه خواهد کرد می کاهد.