باسن مفصلی متشکل از یک گوی و حفره است که شامل استخوان فمور و لگن میشود. تعداد زیادی رباط نیز وجود دارند که استخوانها را نگه میدارند و ثبات قابلتوجهی به مفصل باسن میدهند. عضلات متعددی نیز در اطراف باسن وجود دارند که به حرکت کردن مفصل کمک میکنند.
علت درد باسن
درد مربوط به باسن همیشه به طور مستقیم در باسن احساس نمیشود، بلکه ممکن است شما درد را در وسط ران یا در کشاله ران احساس کنید.
صدا دادن مفصل باسن
سندروم صدا دادن مفصل باسن که با نام باسن رقصنده نیز شناخته میشود، وضعیتی است که در آن شما در هنگام راه رفتن، دویدن، بلند شدن از روی صندلی و حرکت دادن پا در حالی که در یک موقعیت آویزان قرار دارد (مانند یک آونگ)؛ از ناحیه باسن یک صدای ترق و تروق میشنوید.
کشیدگی مفصل باسن
کشیدگی مفصل باسن ناشی از کشیده شدن بیش از حد عضلات آن است. ممکن است کشیدگی نیز مانند پارگی عضله یا تاندون، باعث درد جزئی و یا درد شدیدی شود.
تعویض مفصل باسن
در عمل جراحی تعویض مفصل باسن، انتهای فوقانی استخوان ران (فمور) با یک گوی فلزی تعویض میشود و حفره باسن در استخوان لگن با یک پوسته فلزی و بوش پلاستیکی روکش میشود. همچنین مواد جدید مفصل با غضروفهای آسیبدیده جایگزین میشوند.پارگی غضروف لابروم استابولوم باسن، آسیبی است که به غضروف و بافت حفره لگن وارد میشود.
شکستگی لگن
یک شکستگی در نزدیک قسمت فوقانی یا گردن استخوان ران (فمور) است. این شکستگی معمولاً در نزدیک جایی که استخوان ران به مفصل باسن متصل شده است، رخ میدهد.
ورم کیسههای مفصلی باسن (بورسیت باسن)
به التهاب بورسا، بورسیت میگویند. بورسا کیسهای پر از مایع روان کننده است که بین بخشهایی مانند استخوان، عضله، تاندون و پوست واقع شده است و باعث کاهش سایش، اصطکاک و خراش میشود.
آرتروز مفصل ران
به التهاب حاد یا مزمن مفصل، آرتروز میگویند. عارضههایی مانند آرتروز و آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) شایعترین علل درد باسن به خصوص در افراد مسن هستند.
کشیده شدن عضلات همسترینگ
کشیده شدن عضلات همسترینگ آسیبی است که به مجموعه سه عضلهای که در طول پشت ران امتداد یافتهاند، وارد میشود. این عضلات به شما اجازه میدهند که پاهای خود را در قسمت زانو خم کنید. متأسفانه کشیده شدن عضلات همسترینگ هم شایع است و هم دردناک.
نیمه در رفتگی دنبالچه
یکی از عوامل مؤثر در بروز درد باسن به نیمه دررفتگیهای استخوان دنبالچه مربوط بوده و عدم ثبات استخوان دنبالچه و حرکت بیشازحد آن در ایجاد درد باسن با یا بدون درد دنبالچه میکند. درد در این ناحیه عموماً انتشاری نبوده ولی گاهی با کمردرد یا درد باسن و کشاله ران توأم بوده و با نشستن یا بلند شدن از حالت نشسته درد افزایش مییابد.
علائم درد باسن
درد شدید و ناگهانی به خصوص هنگامی که بیمار از حالت نشسته موقعیت خود را تغییر می دهد. علت این درد انقباض عضلاتی است که متصل به دنبالچه بوده و موقع برخاستن منقبض شده و دنبالچه را حرکت می دهند.
گاهی مواقع فرد در حالت نشستن روی محل سفت درد نداشته و درد در هنگام نشستن روی محل نرم ایجاد می شود. در مورد این بیماران، دنبالچه قابلیت تحرک زیادی دارد. این افراد در هنگام نشستن روی زمین، تماس زمین با دو استخوان در دو طرف و زیر لگن صورت می گیرد. این در حالی است که در هنگام نشستن روی محل نرم، به جای اینکه نیروی از محل نشستن مستقیما به لگن خاصره وارد شود نیروی مذکور به دنبالچه وارد شده و اگر دنبالچه فرد قابلیت حرکت زیادی داشته باشد بر اثر فشار وارد شده محل نشستن حرکت کرده و این حرکت موجب ایجاد درد در فرد می شود.
درد در موقع اجابت مزاج هنگامی صورت می گیرد که بیمار در حالت نشسته به پشت لم می دهد و در این هنگام بیمار ترجیح می دهد در موقع نشستن بیشتر به جلو خم شود. علت ایجاد این درد این است که موقع لمش به سمت عقب فشار بیشتری به استخوان دنبالچه وارد می آید
درد عمقی که همیشه در ناحیه دنبالچه ممکن است احساس شود
فشار با انگشت به ناحیه دنبالچه با درد دنبالچه همراه است
درد تیر کشنده به رانها ممکن است ناشی از درد دنبالچه باشد ولی اغلب ناشی از دیسک کمر و سیاتیک میباشد.
درد افزایش یابنده در حین عادت ماهانه
احساس عدم ثبات در محل نشستن
در خصوص درد باسن چنانچه درد به مدت طولانی ادامه پیدا کند بیمار ممکن است به علت ترس از نشستن به مدت طولانی بایستد و بنابراین دچار درد در کف پاها شود. همچنین بیمار ممکن است به منظور کاهش درد دنبالچه بهصورت بد روی صندلی بنشیند و بنابراین دچار کمردرد شود. از سایر عوارض ابتلای درازمدت به درد باسن، ابتلا به کمخوابی و اضطراب و افسردگی است.
اغلب بیماران با درد دنبالچه برای مدتهاست که روی تیوب نشستهاند و اغلب بعد از ماهها و حتی سالها مراجعه میکنند . درحالیکه هرچقدر تکنیکهای درمان درد دنبالچه مانند جا انداری دنبالچه و یا تزریق آن زودتر انجام شود پاسخگویی بیمار راحتتر و سریعتر خواهد بود.
به یاد داشته باشید، درصورتیکه درد به مدت بیشتر از 2 یا 3 هفته طول کشید و یا اینکه درد ناشی از وارد آمدن یک ضربه بزرگ بود؛ حتماً به یک پزشک یا متخصص دردشناسی مراجعه کنید.
در اینجا برخی از روشهای درمانی ما در کلینیک پیشگام، برای کنترل درد باسن آورده شده است:
تزریق به مفصل باسن
در این روش مقدار معینی از دارو به مفصل باسن تزریق میشود. این دارو به کاهش درد و التهاب کمک میکند. همچنین میتواند به تشخیص منبع درد باسن کمک کند. برای انجام تزریق، پزشک یک سوزن کوچک را در مفصل باسن فرو میکند و دارو را تزریق میکند. پزشک از یک فلوروسکوپی (وسیلهای که با کمک اشعه ایکس در همان لحظه اجزای مفاصل را نشان میدهد) و یا سونوگرافی و یا از معاینه دستی استفاده میکند تا محل قرار گرفتن سوزن در مفصل را صحیح وارد کند.
ورزشدرمانی
اگر به درد باسن مبتلا هستید، لازم است ورزش را به برنامه عادی زندگیتان اضافه کنید. هرچند ممکن است به دلیل درد باسن نتوانید ورزش کنید و با ورزش کردن صدمه بیشتری به آن وارد کنید، اما به یاد داشته باشید که تقویت عضلات پا میتواند در کاهش درد باسن بسیار تعیینکننده باشد.
درمان دردهای نقاط ماشهای
ممکن است عضلات شما «گره» یا مناطقی داشته باشند که باعث شدهاند مفاصل شما قفل شود و بدون تحرک باقی بماند. یک درمانگر میتواند با استفاده از دست خود یا استفاده از سوزنهای خشک، این گرهها را آزاد و مشکل را حل کند.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی نهتنها یک حس خوب به فرد میدهد، بلکه یک راه مؤثر برای تسکین درد است. یک ماساژور از طریق حرکات ریتمیک دست، گردش خون بدن را افزایش میدهد. ماساژ درمانی در ورزشها نیز میتواند مورداستفاده قرار گیرد؛ این کار قبل از شروع تمرین و بهمنظور جلوگیری از کشش عضلات ورزشکاران انجام میشود. میتوان قبل از شروع تمرینهای شدید، عضلات باسن را نیز ماساژ داد تا خون و اکسیژن به آنها برسد و سیستم سوختوساز بدن متعادل شود. افزایش گردش خون در عضلات باعث رساندن مواد مغذی موردنیاز به آنها نیز میشود.
اوزون تراپی
یکی از جدیدترین زوش ها در دنیا در درمان درد باسن ازن درمانی می باشد. اوزون درمانی یک روش کاملا بدون عارضه در کنترل درد و بهبود بدون عارضه بسیاری از دردهای باسن و لگن می باشد که به صورت تخصصی توسط پروفسور دکتر سیروس مؤمن زاده انجام می شود.