گردن درد از جمله دردهای شایع در همه سنین خصوصا در افراد مسن است. در بیشتر مواقع گردن درد مشکل جدی ای نمی باشد و میتواند بعد از گذشت چند روز بهبود یابد. اما درد گردن بیش از یک هفته نیاز به بررسی پزشکی دارد.
گردن شما توسط مهره ها ایجاد شده است که از جمجمه تا قفسه ی سینه امتداد می یابد. توده های دیسک گردنی در بین استخوان ها قرار دارند. استخوان ها، لیگامنت ها (بافت های طناب مانندی که استخوان ها را به یک دیگر متصل می کنند و باعث پایداری مفاصل می شوند)، و عضلات گردن شما از سرتان حمایت کرده و به آن اجازه ی جابه جایی می دهد. هر نقص، عفونت یا صدمه ای می تواند سبب گردن درد یا سفتی آن شود.
خیلی از افراد گردن درد یا سفتی آن را گاها تجربه کرده اند. در خیلی موارد، درد گردن در اثر صدماتی مانند افتادن، برخورد های ورزشی یا ضربه خوردن اتفاق می افتد.
در بعضی موارد، درد گردن می تواند به یک مشکل جدی و بیماری تبدیل شده که باید به پزشک مراجعه کرد. اگر درد گردنی دارید که بیش از یک هفته طول کشیده باشد، شدید باشد یا با علائم دیگری همراه باشد، فورا به متخصص دردشناسی مراجعه کنید.
علل گردن درد
گردن درد می تواند در اثر علل مختلفی به وجود بیاید.
1- فشار و کشیدگی عضلانی
این مورد به دلیل فعالیت و رفتارهای زیر به وجود می آید:
-
وضعیت بد
-
کار طولانی مدت روی میز بدون تغییر وضعیت
-
خواب با حالت بد قرارگیری گردن
-
حرکت سریع گردن (Whiplash)
2- صدمات
گردن به طور خاص در هنگامی که عضلات و لیگامنت های آن مجبور به حرکت خارج از محدوده ی طبیعی خود می شوند آسیب پذیر است، مخصوصا در افتادن، تصادفات و ورزش. اگر استخوان های گردن، یا مهره های گردنی شکسته شوند، ممکن است طناب نخاعی آسیب ببیند. صدمه ای که در اثر حرکت تند و سریع سر ایجاد می شود شایع بوده و به آن Whiplash گفته میشود.
3-حمله قلبی
همچنین گردن درد میتواند نشانه ی حملات قلبی باشد، اما اغلب این حالت همراه با نشانه ها دیگر حمله ی قلبی بروز می کنند که شامل موارد زیر می شوند:
-
تنگی نفس
-
تعریق زیاد
-
تهوع
-
استفراغ
-
درد بازو و فک
اگر در گردن خود احساس سوزش دارید و دچار دیگر نشانه های حمله ی قلبی هستید، با آمبولانس تماس بگیرید یا سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
4-مننژیت
مننژیت به التهاب بافت نازکی که مغز و طناب نخاعی را می پوشاند گفته می شود. شخصی که مننژیت دارد، تب و سردرد به همراه سفت شدن گردن بروز می کند. مننژیت می تواند کشنده باشد و یک اورژانس پزشکی است. اگر علائم مننژیت را دارید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
5-دیگر علت ها
علت های دیگر شامل موارد زیر می شوند:
-
روماتوئید آرتریت سبب درد، تورم مفاصل و خار استخوانی می شود. زمانی که این بیماری گردن را درگیر کند، می تواند باعث درد گردنی شود.
-
پوکی استخوان باعث ضعف استخوان ها و ایجاد شکستگی های کوچک می شود. این مشکل معمولا در دست ها و زانو اتفاق می افتد، اما همچنین می تواند در گردن نیز اتفاق بیوفتد.
-
فیبرومیالژیا بیماری است که باعث درد عضلانی در بدن میشود، مخصوصا در گردن و کمربند شانه ای.
-
با افزایش سن، دیسک های گردنی می توانند تخریب (دژنره) شوند. به این حالت اسوپوندیولوزیز یا استئوآرتریت گردن می گویند. این موضوع میتواند باعث باریک کردن فضای بین مهره شده و به مفاصل فشار اضافه کند.
-
وقتی دیسک برآمده شود، همانطور که در ضربه و آسیب رخ می دهد، میتواند به طناب نخاعی و ریشه ی اعصاب فشار وارد کند. به این شرایط فتق دیسک گردنی می گویند، همچنین به نام دیسک جدا شده یا لیز خورده شناخته میشود.
-
تنگی کانال نخاعی زمانی اتفاق می افتد که کانال نخاعی تنگ شده و باعث ایجاد فشار روی طناب نخاعی یا ریشه ی عصبی که از مهره خارج می شود میگردد. این حالت می تواند در اثر التهاب طولانی مدتی که به خاطر آرتریت یا بیماری های دیگر به وجود آمده است رخ دهد.
ندرتا درد و سفتی گردن ممکن است به دلیل موارد زیر بروز یابد:
-
نقص های مادرزادی
-
عفونت
-
آبسه ها
-
تومورها
-
سرطان نخاع
همچنین در صورت مشاهده ی موارد زیر نیز باید به پزشک مراجعه کنید:
-
درد شدید گردن بدون علت آشکار
-
وجود یک برآمدگی در گردن
-
تب
-
سردرد
-
تورم غدد
-
تهوع
-
استفراغ
-
مشکل در بلع یا تنفس
-
ضعف
-
بیحسی
-
مور مور شدن
-
دردی که به دست یا پا منتشر میشود
-
ناتونایی در حرکت دادن بازو یا دست
-
ناتوانی در لمس سینه با چانه
-
اخلات دفع ادرار یا مدفوع
اگر شما دچار تصادف یا سقوط شدید، در صورتی که احساس سوزش گردن داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص گردن درد
در تشخیص علت درد گردنی، مهم است که سابقه درد مورد توجه قرار گیرد. در مرور سابقه ی پزشکی، پزشک محل، شدت، طول مدت و انتشار درد را یادداشت می کند. آیا درد با تغییر حالت و حرکت سر کمتر یا بیشتر می شود؟ هرگونه صدمه به گردن و یا درمان های گذشته نوشته می شوند. همچنین بهبود درد با تغییر حالت و یا بدتر شدن آن نیز نوشته می شود. گردن در حین استراحت و حرکت معاینه می شود. تندرنس (درد در هنگام لمس کردن) در هنگام لمس گردن تشخیص داده خواهد شد. معاینه ای برای تشخیص اینکه آیا سیستم عصبی درگیر شده است یا خیر انجام خواهد شد.
آزمایش های اضافی برای تشخیص دردهای گردنی که متوجه علت آن نشده اند شامل عکسبرداری اشعه ی ایکس، سی تی اسکن، اسکن استخوان، و آزمایش های الکتریکی مانند الکترومیوگرافی و آزمون هدایت عصبی می باشند.
درمان گردن درد
پزشک شما را معاینه ی جسمی کرده و از شما یک سابقه پزشکی کامل می گیرد. با آمادگی به پزشکتان بگویید که چه علائمی دارید. همچنین باید به پزشکتان هر نوع دارو یا مکملی که مصرف میکنید را اطلاع دهید. حتی اگر مسئله ای وجود دارد که فکر می کنید بی اهمیت است مانند یک تصادف جزیی یا صدمه کوچک را باید به پزشکتان اطلاع دهید.
درمان گردن درد بر پایه ی تشخیص آن است. به علاوه معاینه و پرسش هایی که پزشکتان مطرح می کند، ممکن است از شما خواسته شود عکسبرداری یا آزمایشاتی شامل موارد زیر را نیز انجام دهید تا علت گردن درد شما مشخص شوند.
-
آزمایش خون
-
عکس اشعه ی ایکس
-
سی تی اسکن
-
MRI
-
الکترومیوگرافی، که به پزشک اجازه میدهد سلامت عضلات و اعصاب آن ها را بررسی کند.
-
آزمایش مایع مغزی نخاعی
درمان های گردن درد شامل موارد زیر می شوند:
اولین قدم در درمان گردن درد تشخیص علت آن است، گردن درد معمولا در یکی از این دسته ها خواهد بود:
۱- آرتروز ستون فقرات گردنی
معمولا در افراد مسن دیده می شود و درد محدود به گردن و بین دو کتف است و گاهی شانه ها، شروع علائم معمولا تدریجی است.
۲- بیماری دیسک گردن(بیرون زدگی دیسک گردن)
معمولا علاوه بر گردن علائم در دستها نیز به صورت سنگینی یا درد شانه یا بازو،گز گزز یا بی حسی بازو یا انگشتان نیز وجود دارد. سن شایع بین سی تا شصت سال است. شروع علایم ممکن است ناگهانی یا تدریجی باشد.
۳- دردهای عضلانی
معمولا درد محدود به خود عضلات گردن است و یا بین دو کتف. در افراد جوانتر بیشتر این نوع درد دیده می شود. معمولا در اثر استاده بد و ناصحیح مانند خم کردن زیاد سر روی موبایل، بد خوابیدن و…..
این نوع گردن درد در برخی مشاغل مانند تایپیست ها و صندوقدارها بیشتر دیده می شود. شروع علایم معمولا ناگهانی است ولی به مرور در صورت عدم درمان مزمن خواهد شد.
اما اگر علایم دو گروه اول را ندارید احتمالا درگیر دردهای عضلانی گردن شده اید و درمان خانگی درد گردن میتواند به شما کمک کند.
درمان گردن درد بسته به علت به وجود آورنده آن متفاوت خواهد بود، اگر علایم گروه یک یا دو را دارید حتما مراجعه کنید تا پس از تشخیص صحیح درمان صورت گیرد.
درمانهای خانگی و غیر تهاجمی عبارتند از:
-
ورزش، کشش و فیزیوتراپی
-
مسکن ها
-
ریلکس کردن عضلات
-
گردنبند طبی
-
در صورت وجود عفونت، آنتی بیوتیک
-
تحریک الکتریکی پوستی عضلات
درمانهای کلینیکال و نیمه تهاجمی عبارتند از
بلاک عصب
بلاک عصب به منظور جلوگیری از عبور پیام عصبی از جمله پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی به عصب گفته می شود. بسیاری از گردن درد ها ناشی از اختلالات عصبی مانند تحت فشار قرار گرفتن عصب و حمله تومور به عصب هستند. برای درمان این درد ها و یا مطمئن شدن از این موضوع که اختلال یک عصب خاص مسئول درد گردن است می توان از بلاک آن عصب استفاده نمود. در کلینیک فوق تخصصی پروفوسور مومن زاده این تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی باعث دید دقیق پزشک به ساختار های داخلی محل تزریق می شود و باعث کاهش عوارض جانبی و تاثیر قوی تر بلاک می شود.
برای درمان درد های ناشی از سرطان در ناحیه گردن که دائمی یا بسیار مقاوم هستند نیاز به تخریب کردن عصب مسئول انتقال پیام درد است. برای این کار از تکنیک بلاک عصب استفاده می شود.
اوزون تراپی
در درد با علت ساییدگی مفاصل گردن و غضروف های بین استخوان ها، هدف ازون در واقع کمک به ترمیم رباطهاست و مفاصلی که فاصله بین استخوان ها وجود دارد و هدف استخوان نیست. اوزون تراپی یک درمان جایگزین برای تزریق کورتیکواستروئید اپیدورال، تجویز اوزون (O 3 ) است. اوزون گازی با خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی است که سال هاست در آرتروز مفاصل (زانو، لگن، شانه، دست و غیره)، در دردهای عضلانی مهره ای و کمردرد و سیاتیک توسط بیرون زدگی دیسک فتق ثابت شده است.
پرولوتراپی
برخلاف بسیاری از درمانهای پزشکی که ممکن است فقط فواید موقتی داشته باشند، این درمان ایمن و ثابت شده تسکین پایداری را ارائه میکند. بسیاری از شرایط به خوبی به پرولوتراپی پاسخ می دهند، مانند سندرم فاست (آرتریت پشت و گردن)، شلاق، رگ به رگ شدن مفاصل، بیماری دژنراتیو دیسک، استئوآرتریت، آرنج تنیس بازان، رگ به رگ شدن، تاندونیت مزمن و غیره. پرولوتراپی با تحریک توانایی بدن برای ترمیم خود باعث تسکین درد طولانی مدت و اغلب دائمی می شود. محلولی از دکستروز غلیظ و بی حس کننده موضعی (از استروئیدها استفاده نمی شود) به رباط ها، تاندون ها یا کپسول های مفصلی آسیب دیده تزریق می شود. این محلول نه به عنوان یک ماده مغذی، بلکه با تحریک توانایی طبیعی بدن برای ترمیم این بافت‌ها عمل میکند و رشد الیاف رباط یا تاندون جدید را تشویق میکند.
تزریق استروئید اپیدورال گردن
با استفاده از فلوروسکوپی با کنتراست (هدایت اشعه ایکس)، محلول استروئیدی کورتیزون به فضای اپیدورال گردن، که لایه بیرونی کانال نخاعی است، تزریق می شود. هدف کاهش التهاب ریشه‌ها و بافت‌های عصبی مجاور است که معمولاً در اثر فتق دیسک یا سایر دژنراسیون ستون فقرات ایجاد میشود.
بلوک های شاخه داخلی
این روش می تواند به طور مستقل برای تسکین درد طولانی مدت استفاده شوند. همچنین می توان از آن برای شناسایی دقیق علت درد مفاصل فاست استفاده کرد و روش اولیه قبل از رادیوفرکوئنسی اعصاب شاخه داخلی است.
درمان با رادیوفرکوئنسی (RFA)
اگر مفصل فاست منبع درد باشد، ممکن است RFA در نظر گرفته شود. مفاصل فاست مفاصل کوچکی هستند که بین هر مهره قرار دارند که هم ثبات و هم انعطاف پذیری را برای ستون فقرات فراهم می کنند سندرم .فاست زمانی رخ می دهد که یک یا چند مورد از این مفاصل ملتهب یا تحریک شوند.با استفاده از فلوروسکوپی، یک سوزن مخصوص در نزدیکی عصب مفصل فاست قرار داده می شود تا امواج رادیویی گرمایش ایجاد کند که از رسیدن سیگنال های درد به مغز جلوگیری می کند. RFA معمولاً تسکین طولانی‌تری را فراهم میکند. یک مطالعه نشان داده است که حدود 30 درصد از بیماران 3 سال پس از درمان RFA هنوز تسکین را تجربه می کنند.
تزریق نقطه ماشه ای
این تزریق‌ها معمولاً بدون تزریق محلول انجام می‌شوند و از یک سوزن بسیار نازک مانند سوزن طب سوزنی استفاده میکنند. در برخی موارد، مقدار بسیار کمی از بی حس کننده موضعی ممکن است برای کمک به آرام کردن یک بافت عضلانی تحریک شده یا نقطه ماشه استفاده شود.
سایر گزینه های تزریق ممکن است در دسترس باشد. تزریق‌ها معمولاً تسکین موقتی ایجاد میکنند، زیرا به جای درمان علت زمینه‌ای، التهاب را کاهش می‌دهند یا درد را مسدود میکنند. اگر تزریق به کاهش درد گردن کمک کند، همچنان مهم است که از این دوره زمانی برای ادامه تمرینات درمانی و اصلاح شیوه زندگی استفاده شود که ممکن است تسکین طولانی‌مدت‌تری داشته باشد.
در حالی که خطر نسبتاً کم است، تزریق ممکن است خطر عوارض جانبی را به همراه داشته باشد. تزریق معمولاً یکی از آخرین درمان‌هایی است که باید قبل از جراحی انجام شود
درمان دیسک گردن با لیزر
درمان درد با استفاده از لیزر انواع مختلفی دارد. برای درمان بیرون زدگی دیسک گردن با استفاده از لیزر مقداری از مایع داخل دیسک را تبخیر می کنند تا دیسک کوچکتر شده و به اعصاب خارج شده از نخاع فشار وارد نکند. همچنین می توان برای ریلکس کردن عضلات گردن از خاصیت گرمازایی لیزر استفاده کرد.
چگونه گردن درد را در خانه کاهش دهیم؟
اگر شما درد گردن خفیف یا سفتی خفیف گردن دارید، از روش های ساده زیر استفاده کنید:
-
در روزهای اول روی آن یخ بگذارید. بعد از آن با استفاده از گرم کن، کمپرش داغ یا دوش آب داغ آن را گرم کنید.
-
از مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوبروفن استفاده کنید.
-
استراحت و ریلکس کردن(دمنوشهایی مثل گل گاوزبان و بابونه موثر است)
-
برای چند روز ورزش و فعالیت سنگین نکنید. بعد از کاهش علادئم به آرامی به فعالیت های سابق خود بازگردید.
-
هر روز گردن خود را نرمش دهید. به آرامی گردن خود را تا جایی که گردن درد اجازه میدهد به یک طرف بکشید و بیست ثانیه نگه دارید.
-
در حفظ حالت خود دقت کنید.
-
از نگه داری تلفن بین گردن و شانه خودداری کنید.
-
بعد از مدتی حالت گردن خود را تغییر دهید. برای مدت طولانی در یک وضعیت نمانید.
-
یک ماساژ گردن بگیرید.
-
در هنگام خواب از یک باش مناسب برای گردن استفاده کنید.
-
بدون تجویز پزشک از گردنبند پزشکی استفاده نکنید. اگر از این گردنبند به درستی استفاده نکنید، ممکن است مشکل شما بدتر شود.
من با درد گردن بیدار می شوم، باید چه کنم؟
زندگی روزمره می تواند روی گردن شما تاثیر بگذارد. شما ممکن است شب گذشته خوب نخوابیده باشید، که سبب سفتی گردن شما شود. بهترین راه این است که به بدن خود زمان بدهید تا خود را التیام بخشد. برای کاهش درد در طی روز چند را دارید:
-
به آرامی گردن خود را بکشید.
-
از مسکن های بدون نسخه مانند ادویل استفاده کنید.
-
درمان جایگزین گرما و یخ برای گردن، بیست دقیقه گرما و سپس ۲۰ دقیقه یخ می تواند به کاهش درد و بهبود گردن کمک کند.
چگونه از درد گردن جلوگیری کنیم؟
-
در هنگام خواب مطمئن شوید گردن شما در همان ارتفاعی میماند که در زمان استراحت بوده است.
-
از یک تشک طبی استفاده کنید.
-
در هنگام نیاز گردن خود را به آرامی به سمت طرفین و عقب برگردانید.
-
برای مدت طولانی گردن خود را در یک موقعیت نگه ندارید.
-
روی شکم نخوابید.
-
وقتی روی تخت هستید گردن خود را نچرخانید.
چه جراحی هایی برای درمان درد گردن استفاده می شوند؟
درکل جراحان برای جراحی گردن از دو روش استفاده میکنند.
-
کاهش فشار، در این روش بافتی که باعث فشار روی ساختار ها و اعصاب میشود را برمیدارند
-
تثبیت، در این روش حرکت مهره ها را محدود میکنند
روش های مختلفی برای کاهش فشار وجود دارد مانند برداشت دیسک، کورپکتومی (جراحی خود مهره برای کاهش فشار کانال نخاعی)، میکرودکمپوریشن (جراح از طریق پشت گردن یک کانال در بدنه ی مهره ایجاد میکند).
جراح مشخص می کند که چه نوع جراحی برای شما بهتر است.