مچ دست مفصلی پیچیده و مهمی است که به ما امکان حرکت دست و انگشتان را میدهد تا بتوانیم کارهای روزمره خود از باز کردن درب یک شیشه گرفته تا شانه کردن مو را انجام دهیم. معمولاً ما ارزش عملکردی مچ دستمان را به خوبی درک نمیکنیم. درد مچ دست درد بسیار شایعی است که به دلایل مختلف به وجود میآید. مچ دست نقش مهمی در حرکات اصلی از نوشتن پیامک تا نویسندگی دارد. وقتی که این مفصل دچار درد میشود میتواند در انجام کارهای روزمره اختلال ایجاد کند و در موارد خاص بر کیفیت زندگی تأثیر منفی خواهد داشت.
آناتومی مچ دست:
علل شایع بروز درد در مچ دست
درد مچ دست؛ درد و عارضهای بسیار شایع است که ممکن است به دلایل متعددی به وجود بیاید. شناسایی دقیق علت ایجاد درد در مچ دست برای انجام اقدامات درمانی برای رفع این علل از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از علتهای ابتلا به درد مچ دست عبارتند از:
التهاب تاندون مچ دست
تاندون ها بافت های طناب مانندی هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند و باعث حرکت مفاصل می شوند.
التهاب تاندون یکی از عارضههای شایع در این ناحیه بوده که باعث ایجاد درد و تورم در مچ دست میشود. التهاب تاندون به دلیل تورم غلاف تاندون به وجود میآید. برای درمان درد مچ دست که به دلیل التهاب تاندون به وجود آمده باشد نیازی به انجام عمل جراحی نیست.
رگ به رگ شدن مچ دست
رگ به رگ شدن مچ دست آسیب شایعی در رباطهای اطراف مفصل مچ دست است. رگ به رگ شدن باعث محدودیت در انجام حرکات دست و ایجاد درد در این ناحیه میشود.
سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال به دلیل اختلال در عملکرد یکی از عصبهای مچ دست به وجود میآید. در سندرم تونل کارپال، عصب میانی که از مفصل مچ دست عبور میکند تحت فشار قرار میگیرد.
آرتروز(آرتریت)
آرتروز مچ دست یکی از دلایل ایجاد کننده درد در مچ دست بوده که باعث اختلال در انجام امور روزمره فرد میشود. ابتلا به آرتروز دلایل متعددی دارد که خوشبختانه درمانهای زیادی هم برای کنترل آرتروز مچ دست وجود دارد.
کیست گانگلیون
کیست گانگلیون به صورت تورم معمولاً در پشت دست یا در مچ دست اتفاق میافتد. این کیستها در واقع کپسولهای خوشخیم پر از مایع هستند. کیستهای گانگلیون سرطان نیستند و در بدن گسترش نمییابند. این کیستها ممکن است بزرگ شوند ولی به قسمتهای دیگر بدن نشر پیدا نمیکنند.
شکستگی مچ دست
شکستگی مچ دست یک آسیب شایع است. معمولاً مچ دست که بشکند آن را گچ میگیرند یا برای درمان شکستگی از عمل جراحی کمک میگیرند.
اگر از درد مزمن مچ دست رنج میبرید، همین امروز با کلینیک درد پروفسور سیروس مومن زاده تماس بگیرید و وقت ملاقات رزرو کیند یا جهت ویزیت آنلاین روی اینجا کلیک کنید و تله ویزیت شوید.
علائم درد مچ دست
علائم درد در مچ دست به شدت به دلایل به وجود آورنده آن بستگی دارد. برخی مردم درد در مچ دست را دردی مبهم توصیف میکنند و برخی هم آن را به صورت دردی شدید یا تیر کشیدن مچ دست تجربه میکنند. محل احساس درد بسیار متنوع است. برای مثال درد ناشی از سندروم تونل کارپ در ناحیه کف دست احساس میشود.
درد در مچ دست متناسب با دلایل به وجود آورنده آن میتواند با علائم زیر همراه باشد:
-
تورم
-
سوزن سوزنی شدن
-
چوبشدگی مچ دست
-
مشکل داشتن در نگهداری اشیا در دست
-
صدای تق تق در هنگام حرکت دادن مچ دست
متناسب با علل به وجود آورنده درد در مچ دست، علائم میتواند به صورت خفیف شروع شود و به مرور زمان بدتر و وخیمتر شود.
در ابتدا ممکن است درد فقط در هنگام انجام برخی حرکات خاص احساس شود. به مرور زمان با وخیمتر شدن بیماری ممکن است در هنگام استراحت هم درد احساس شود. ممکن است بیحسی نیز در برخی نقاط دست به وجود آید به طورری که فرد سرما و گرما را در قسمتهایی از دست احساس نکند و یا نتواند اشیا را در دست خود نگه دارد.
آزمایش های تصویر برداری از مچ دست
تصویر برداری می تواند به پزشک امکان دهد ساختارهای داخل مچ دست را به صورت غیر تهاجمی بررسی نماید. رایج ترین نوع تصویر برداری مورد استفاده برای تشخیص مشکل مچ دست عکس رادیولوژی است.
رادیولوژی (رادیوگرافی)
عکس برداری رادیولوژی استاندارد یک نوع آزمایش ساده است که در آن اشعه ایکس (یک نوع پرتو الکترو مغناطیسی) از بدن عبور داده شده و از طریق آن یک تصویر دو بعدی از استخوان های تشکیل دهنده مفصل تهیه می شود.
تصویر رادیوگرافی:
پزشک از عکس رادیولوژی برای بررسی موارد زیر استفاده می کند:
-
فضای مفصل: تنگ شدن فضای بین استخوان ها که بطور عادی غضروف را می پوشاند، می تواند یک علامت از ابتلا به آرتروز و شدت بیماری باشد.
-
زائده های استخوانی: رشد بیش از حد مفصل نشانه ای از ابتلا به استئو آرتریت می باشد.
-
شکستگی: با وجودی که شکستگی مچ دست در عکس برداری رادیولوژی نشان داده می شود، اما با این وجود مشاهده ترک های ریز ایجاد شده با استفاده از این عکس امکان پذیر نیست.
در بعضی موارد، یک ماده رنگی مخصوص به محل مفصل تزریق می شود تا به این ترتیب پزشک بتواند بهتر وضعیت مفصل را با عکس رادیولوژی بررسی نماید.
تصویر برداری MRI و سونوگرافی:
از MRI و تصویربرداری سونوگرافی برای تشخیص جزئیاتی که در تصویربرداری رادیولوژی دیده نمی شوند استفاده می شود. به عنوان مثال التهاب، یا پارگی تندون ها و لیگامان ها در عکس رادیولوژی دیده نمی شوند و برای قطعی شده تشخیص نیاز به تصویر MRI یا سونوگرافی است.
آزمایش
در اکثر مواقع استفاده از آزمایش خون یا مایع مفصلی می تواند به پزشک در تایید تشخیص خود کمک موثر نماید. برای مثال، در صورتی که آزمایش خون نشان دهنده سطح بالای فاکتور روماتوئید باشد (یک آنتی بادی که در برابر گاما گلوبولین فعالیت می کند) یا یک آنتی بادی خاص به نام ضد پپتیدهای حلقوی سیترولینه (anti-CCP) در خون فرد مشاهده شود، این شرایط می تواند نشانه ای از ابتلای فرد به آرتریت روماتوئید باشد. همچنین سطوح بالای آنتی بادی ضد هسته در برابر هسته سلول می تواند نشان دهنده ابتلا به لوپوس یا سایر بیماری های التهابی باشد.
آزمایش مایع خارج شده با یک سوزن از محل مفصل می تواند به آشکار شدن تجمع کریستال های اسید اوریک در محل مفصل و تایید ابتلای فرد به نقرس کمک موثر کند. در صورتی که این آزمایش نشان دهنده وجود کلسیم پیروفسفات دهیدرات در محل مفصل باشد، ابتلای فرد به بیماری شبه نقرس یا نقرس کاذب تایید می شود، و اگر تجمع باکتری در محل ایجاد شده باشد، این شرایط می تواند التهاب مفصل در نتیجه عفونت را تایید نماید.
درمان درد مچ دست
بلاک عصب:
بلاک عصب به جلوگیری از عبور پیام عصبی از جمله پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی به عصب گفته می شود. بسیاری از درد های مچ دست ناشی از اختلالات عصبی مانند تحت فشار قرار گرفتن عصب و حمله تومور به عصب هستند. برای درمان این درد ها و یا مطمئن شدن از این موضوع که اختلال یک عصب خاص مسئول درد گردن است می توان از بلاک آن عصب استفاده نمود. در کلینیک فوق تخصصی پروفوسور مومن زاده این تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی باعث دید دقیق پزشک به ساختار های داخلی محل تزریق می شود و باعث کاهش عوارض جانبی و تاثیر قوی تر بلاک می شود.
برای درمان درد های ناشی از سرطان در ناحیه گردن که دائمی یا بسیار مقاوم هستند نیاز به تخریب کردن عصب مسئول انتقال پیام درد است. برای این کار از تکنیکی ماشبه تکنیک بلاک عصب استفاده می شود اما به جای مواد بی حسی سموم تخریب کننده عصب را به بیمار تزریق می کنیم.
لیرز درمانی:
اثرات لیزر:
-
اثرات ضد التهابی (Anti inflammatory)
-
اثرات ضد درد (Analgesic effects)
-
اثرات ضد تورم (Anti edema effect)
-
اثرات تحریک کننده سیستم ترمیم بافتی
به طور میانگین هر جلسه لیزر درمانی 30 دقیقه طول می کشد و برای درمان کامل درد مچ دست به طور میانگین 5 جلسه لیزر درمانی جوابگو است.
اوزون درمانی:
اوزون تراپی یک روش مداخله ای احیا کننده برای درمان درد است که تزریق اکسیژن اوزون با درجه دارویی در نواحی دردناک، رباط ها، تاندون ها و مفاصل آسیب دیده یا دژنره (تخریب شده) میباشد. این امر، موجب احیا و تقویت بافت های درگیر میشود که به نوبه خود، موجب بهبود یا از بین رفتن علائم بیماری میگردد.
استراحت و تعدیل و اصلاح حرکتی:
اولین اقدام درمانی برای بسیاری از بیماریها که باعث ایجاد درد در مچ دست شده است، استراحت دادن به مچ تا فروکش کردن تورم شدید آن است.
استفاده از حرارت و یخ:
درمان با یخ یا گرما برای کاهش درد و افزایش انعطافپذیری مچ دست به کار میرود. گرمادرمانی یا سرمادرمانی ممکن است با تمرینات ورزشی همراه باشد.
گرما قبل از انجام حرکات و برای افزایش گردش جریان خون به کار میرود. با گرمادرمانی حرکات روانتر شده، درد در ناحیه مفصل کاهش یافته و عضلات آرام میشوند.
سرمادرمانی پس از انجام حرکات برای کاهش گردش جریان خون، کاهش تورم و کاهش درد و التهاب به کار میرود.
داروهای ضدالتهاب:
بسیاری از داروهایی که برای درمان آرتروز به کار برده میشود میتواند به عنوان تسکین دهنده درد یا کاهنده تورم و التهاب مورد استفاده قرار گیرد. برخی از این داروها عبارتند از: مسکن تایلنول غیرمخدر، دراوهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) و پمادهای موضعی
استفاده از مچبند طبی
مچبند میتواند به بیمارانی که مچ دست آنها رگ به رگ شده و درد میکند کمک کند و همچنین استفاده از آن برای کسانی که مچ دست آنها در معرض آسیب است نیز میتواند مفید باشد.
درمانهای جراحی
اگر درمانهای غیرجراحی نتوانست درد مچ دست را کاهش دهد و کیفیت زندگی شما به دلیل وجود این درد به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. اما اساس درمان ها بر پایه جلوگیری از جراحی و درمان درد بیمار بدون استفاده از روش های تهاجمی است.
پیشگیری از درد مچ دست
برخی نکات که میتواند به فرد در کاهش احتمال بروز و گسترش درد در مچ دست کمک کند عبارتند از:
-
استفاده از وضعیتهای بدنی مطلوب در هنگام نشستن در محل کار به طوری که فشاری بر مچ دست وارد نشود.
-
استفاده از کیبوردهای مناسب برای مچ دست اگر ساعات طولانی از آنها استفاده میکنید.
-
یاد گرفتن اینکه چگونه از ابزار دستی استفاده کنیم تا فشار کمتری به دست و مچ دست وارد شود.
-
استراحت دادن به مچ دست در فواصل زمانی منظم در هنگام استفاده از کیبورد
-
استفاده از محافظهای مچ دست برای پیشگیری از آسیب مچ دست در هنگام انجام ورزشهایی نظیر اسکیت بوردینگ، اسنو بوردینگ و اسکیت