درمان انگشت چکشی پا

منظور از انگشت چکشی، خم شدن یا جمع شدن یکی یا هر دو مفصل انگشتان دوم، سوم، چهارم یا پنجم پا است. جمع شدن انگشتان ناشی از عدم تعادل عضله‌/تاندون در بین تاندون‌های فوقانی و زیرین انگشتان است. انگشتان در حالت خمیده شکلی مانند چکش پیدا می‌کنند و به همین خاطر به این عارضه انگشت چکشی گفته می‌شود.  بیشترین چیزی که بیماران مبتلا به انگشت چکشی از آن شکایت دارند، سایش و ملتهب شدن سر خمیده‌ی انگشت با کفش است. ممکن است در برخی موارد انگشتان به جای ان که از یک مفصل خمیده شده باشند، حالت قوس کلی داشته باشند (اغلب در انگشت کودکان) که به این حالت نیز انگشت چکشی گفته می‌شود. در افرادی که به دیابت مبتلا هستند، انگشت چکشی می‌تواند مشکل بسیار جدی و خطرناکی باشد چرا که این افراد به شدت در معرض خطر بروز عفونت و زخم پا هستند. افرادی با این وضعیت حتماً لازم است که با دیدن اولین نشانه‌های مشکل، به پزشک متخصص مراجعه کنند.

انگشت چکشی ممکن است از نوع نرم (انعطاف‌پذیر) یا سخت باشد. در صورتی که انگشت چکشی از نوع سخت باشد، انگشت خمیده را نمی‌توان حتی با کمک دست صاف کرد. انگشت چکشی معمولاً با گذشت زمان شدیدتر و خمیده‌تر  می‌شود و انگشت چکشی انعطاف‌پذیر نیز اغلب پس از مدتی به انگشت چکشی سخت تبدیل می‌شود. روی نقطه بالایی انگشت خمیده یا در کناره‌ها یا نوک آن، معمولاً پینه تشکیل می‌شود که این پینه‌ها بسته به موقعیتشان ممکن است نرم یا سفت باشند. میخچه‌ها و پینه‌ها نیز به نوبه‌ی خود می‌توانند دردناک باشند و به همین خاطر پیدا کردن یک کفش راحت برای بیمار کار بسیار سختی می‌شود. البته حتی بدون وجود میخچه و پینه نیز پیدا کردن کفش مناسب برای بیمار مشکل است چرا که با پوشیدن کفش، به مفصل انگشت فشار وارد شده و مفصل جا به جا می‌شود که این حالت دردناک است.

علل

بیومکانیک بدن

در اغلب موارد، انگشتان پا به خاطر ساختار و مکانیک حرکتی خاص بدن حالت چکشی پیدا می‌کنند. هر دوی این عوامل ژنتیکی و ارثی هستند. برخی از مشکلات ارثی پا مانند صافی کف پا و یا قوس زیاد کف پا موجب فشار بیش‌ازحد به عضلات و تاندون‌های پا شده و در نتیجه انگشتان پا بیشتر در معرض بروز عارضه انگشت چکشی هستند.

پوشش پا

پوشیدن برخی از انواع خاصی از کفش مانند کفش پاشنه‌بلند، کفش‌های تنگ و کفش‌هایی که به خوبی با فرم پای شما هماهنگ نیستند، می‌تواند موجب چکشی شدن انگشتان شود. به همین خاطر است که انگشت چکشی در بین زنان بسیار بیشتر از مردان شایع است. در صورت که شخص به لحاظ ژنیتیک مستعد بروز انگشت چکشی باشد، پوشیدن کفش نامناسب منجر به تشدید مشکل او می‌شود.

آسیب

برخی آسیب‌هایی که به پا وارد می‌شوند می‌توانند منجر به انگشت چکشی شوند. شکستن یکی از استخوان‌های پا یا انگشتان پا که به نحو صحیح جوش نمی‌خورد و بهبود پیدا نمی‌کند موجب آسیب به مفاصل، عضلات و تاندون‌های پا نیز می‌شود و نهایتاً انگشتان حالت چکشی پیدا می‌کنند.

بیماری‌های فیزیکی

افراد مبتلا به دیابت، آرتروز، نقرس، مشکلات گردش خون و آسیب‌های مغزی، نخاعی یا عصبی (مانند سکته مغزی یا فرسایش دیسک) بیش از دیگران در معرض بروز عارضه انگشت چکشی پا هستند.

عوامل خطر

عوامل خطر برای ابتلا به انگشت چکشی عبارت‌اند از:

 *ژنتیک:

ممکن است شما به طور ژنتیکی مستعد ابتلا به انگشت چکشی باشید چرا که پاهای شما به نحوی، غیرپایدار هستند (برای مثال ممکن است کف پای شما صاف باشد یا قوس کف پای شما زیاد باشد)

 *   بالا رفتن سن

علائم

* درد

درد انگشتان پا بیش از همه زمانی حس می‌شود که شخص کفش خود را می‌پوشد، اما ممکن است درد پا حتی بعد از درآوردن کفش نیز ادامه داشته باشد. همچنین ممکن است در ابتدا درد پا تنها در هنگامی حس شود که در حین راه رفتن انگشت پا به سمت جلو هل داده می‌شود اما در ادامه ممکن است این درد ثابت و مداوم شود. احساس درد در زیر پنجه‌ی پا و در پایین انگشت مورد نظر نیز بسیار شایع است.

* میخچه و پینه

از علائم اولیه چکشی شدن انگشتان، تشکیل میخچه یا پینه روی انگشت مورد نظر است. وارد شدن فشار زیاد به انگشت مورد نظر موجب ضخیم شدن پوست آن و در ادامه، تشکیل میخچه و پینه می‌شود.

* محدودیت حرکتی

مفصل انگشت یا انگشتان درگیر ممکن است خشک شود و با گذشت زمان حرکت انگشت محدود شود.

* قرمزی و تورم

این حالت در محل مفصل انگشت ایجاد می‌شود. در موارد شدید حتی ممکن است انگشت زخم شود و عفونت کند. معمولاً بیماران درحالی برای درمان انگشت خود اقدام می‌کنند که انگشت آن‌ها دردناک است و دچار دفرمیتی شده و روی مفصل انگشت میخچه و پینه تشکیل شده است.

انواع

انگشت چکشی دارای دو نوع مختلف است:

 *  انگشت چکشی انعطاف‌پذیر. اگر همچنان می‌توان مفصل انگشت را حرکت داد، انگشت چکشی از نوع انعطاف‌پذیر است که این خبر خوبی است چرا که در این صورت این عارضه خفیف و در مراحل اولیه خود بوده و راحت‌تر درمان می‌شود. در این حالت چندین روش درمانی مختلف برای بیمار وجود دارد.

* انگشت چکشی انعطاف‌ناپذیر. در صورتی که تاندون انگشت پا سفت شود، موجب می‌شود که مفصل انگشت از راستای صحیح خود خارج شود. در این مرحله دیگر نمی‌توان انگشت پا را حرکت داد و معمولاً در این حالت برای درمان عارضه به جراحی نیاز است.

تشخیص

  *  معاینه فیزیکی: معمولاً برای تشخیص انگشت چکشی پا، معاینه فیزیکی پا توسط پزشک کفایت می‌کند. پزشک همچنین در مورد علائمی که دارید از شما سؤال کرده و ساختار پا و بیومکانیک حرکتی پای شما را نیز ارزیابی می‌کند.

  * رادیوگرافی: برای درک بهتر میزان دفرمیتی پا و چگونگی آن لازم است که از پا تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس گرفته شود.

درمان

اولین کار در درمان انگشت چکشی این است که درد و ناراحتی ناشی از بدشکلی پا برطرف شود. این برنامه‌ی  درمانی در موارد انگشت چکشی خفیف و اختلالات فانکشنال پا اجرا می‌شود. هدف نهایی درمان این است که بدشکلی پا برطرف شود و از میزان سایش یا فشار به پا در ناحیه دردناک آن کاسته شود.

* گذاشتن یخ

با گذاشتن کمپرس سرد روی انگشت چکشی می‌توانید درد، التهاب و تورم آن را کاهش دهید.

* قرار دادن پد

استفاده از پد‌های ژله‌ای که توسط پزشک تجویز می‌شود به پیشگیری از خارش و حساسیت ناشی از میخچه و پینه‌ی پا که بر اثر انگشت چکشی ایجاد می‌شود، کمک می‌کند.

* تغییر دادن کفش

از پوشیدن کفش‌هایی با پنجه‌ی  باریک یا کفشان پاشنه‌بلند با پنجه‌ی کوتاه و کوچک خودداری کنید. این کار موجب می‌شود که انگشت شما خمیده نشود و به سمت جلوی کفش فشرده نشود. بهتر است کفشانی بپوشید که کاملاً راحت است و قسمت پنجه‌ی آن فضای کافی دارد. کفش شما نباید پاشنه داشته باشد یا پاشنه‌ی  آن کوتاه باشد.

* قرار دادن آتل یا بستن انگشت

ممکن است پزشک شما انگشت شما را آتل‌بندی کند یا با استفاده از بستن نوارهایی، پا را به حالت عادی بازگرداند و درد شما را نیز به طور موقتی کاهش درد. این روش درمانی اغلب برای انگشت چکشی از نوع منعطف به کار می‌شود.

* دارو درمانی

ممکن است برای کاهش درد و التهاب، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی خوراکی مانند ایبوبروفن تجویز شود.

* تزریق کورتیکاستروئید

در برخی موارد برای تسکین درد و التهاب ناشی از انگشت چکشی پا، داروی کورتیکاستروئید در پا تزریق می‌شود.

* ماساژدرمانی و درمان دستی

خم کردن و کشیدن عضلات پا و ماساژ دادن آنها می‌تواند از درد پا بکاهد و به شل شدن عضلات و تاندون‌های منقبض پا کمک کند. در صورت که انگشت چکشی پای شما از نوع منعطف باشد، می‌توان انگشت را با کمک دست صاف نمود.

* ورزش‌های پا برای درمان انگشت چکشی

برای اصلاح انگشت چکشی لازم است ورزش‌هایی انجام دهید که انگشتان پای شما را کشش می‌دهند و عضلات کف پا را قوی می‌کنند تا تعادل این عضلات و تاندون‌ها آن‌ها با عضلات و تاندون‌های منقبض شده در روی پا برقرار شود.

* خم کردن انگشتان

برای انجام این حرکت روی یک صندلی بنشینید. یک حوله روی زمین قرار دهید و سپس نیمه جلویی کف پای خود را روی حوله بگذارید. توجه کنید که پاشنه‌ی پای شما باید کاملاً روی زمین قرار داشته باشد. با استفاده از انگشتان پای خود حوله را در زیر پای خود جمع کنید.

* کشش انگشتان با دست

برای انجام این حرکت باید ابتدا روی زمین بنشینید و پاهای خود را دراز کنید. یک حوله بردارید و آن را پشت انگشتان پای خود بیندازید و دو طرف آن را با دو دست بگیرید و با کمک دست انگشتان را به سمت خود بکشید. این حالت را برای 20 تا 30 ثانیه نگه دارید.