عمل جراحی دیسک یا دیسککتومی بسته

دیسککتومی یا عمل جراحی دیسک در موارد پاره شدن دیسک در ستون فقرات انجام می شود. این عمل، جراحی دیسک به روش باز هم نامیده می شود. جراحی شامل برداشتن لیگمان پاره شده، استخوان شکسته و مواد درون دیسک پاره شده است.

عمل جراحی دیسک برای درمان پارگی دیسک در ستون فقرات انجام می شود. این عمل به منظور از بین بردن درد ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصب توسط دیسک انجام می گیرد.

روش های مختلفی برای درمان عارضه های ناشی از درد در  ستون فقرات وجود دارد که یکی از آن ها روش جراحی بسته  است. این تکنیک باعث بهبود سریع تر قسمت آسیب دیده و کاهش عوارض ناشی از جراحی می شود.

پاره شدن دیسک در ستون فقرات

یک دیسک بین مهره ای شامل دو بخش است :
لایه ی سخت خارجی ( annulous) و مواد نرم داخلی که درون این لایه قرار دارد ( nucleus pulposus).
هرگونه آسیب دیدگی یا پارگی لایه ی خارجی سبب می شود که محتویات درون دیسک به بیرون راه پیدا کند. بیرون آمدن محتویات دیسک به نام پارگی دیسک شناخته می شود. وسعت این بیماری به میزان پارگی و آسیب دیدگی دیسک بستگی دارد. روش های درمانی متعددی وجود دارد که از همه موفقیت آمیز تر عمل جراحی دیسِککتومی است.
دیسککتومی هم به روش های متعدد انجام می شود. زیرا با پیشرفت علم و فن آوری روش ها ی نوینی معرفی می گردد.

علت پارگی دیسک

• فرسودگی، ساییدگی یا پارگی دیسک براثر انجام دادن کار هایی که نیاز به نشستن یا ایستادن طولانی مدت دارد.
• آسیب های تروماتیک ) ضرب دیدگی (
• تحلیل رفتن دیسک بر اثر افزایش سن
• افزایش وزن
• استرس
• حالت بدنی نامناسب
• سبک زندگی بی تحرک
• استعمال دخانیات
• سبک زندگی ناسالم
• عدم به کار گیری تکنیک های صحیح در هنگام بلند کردن اجسام

عمل دیسک یا دیسککتومی بسته:

عمل کم تهاجمی یا جراحی بسته بیشتر در شرایطی به کار برده می‌شود که مقصود روش‌های جراحی است که از برش‌های کوچک و سوزن‌های ظریف برای دسترسی به منطقه‌ای خاص از بدن که نیاز به درمان دارد، استفاده می‌شود. با اجتناب از یک برش بزرگ، نیروی انقباض کمتری بر بافت‌های اطراف به وجود می‌آید، بافت‌های کمتری از هم جدا می‌شوند و معمولاً نگهداری بهتری از جریان خون اطراف بافتی که مورد عمل جراحی قرار دارد، انجام می‌شود. در حالت ایده آل، همه این عوامل منجر به بهبود سریع‌تر و بهبود با درد کمتر می‌شود.

چه اختلالاتی توسط جراحی بسته دیسک درمان می شود؟

پزشک متخصص برای درمان درد مفصل کمر و گردن ناشی از اختلالات مختلف ستون مهره ها ازعمل بسته دیسک کمر و گردن که از روش های نوین و تکنولوژیهای پیشرفته ای است، استفاده میکند. تعدادی از این اختلالات که بوسیله جراحی بسته درمان میشود شامل موارد زیر است:

• فرسودگی دیسک
• بیرون زدگی دیسک (پارگی دیسک کمر)
• اسکولیوزیس (انحنای ستون مهره ها)
• استنوزیس ستون مهره ها (تنگی کانال نخاعی).

جراحی بسته دیسک چه مزایایی دارد؟

برعکس عمل جراحی باز ستون فقرات، روش جراحی بسته می‌تواند سریع‌تر، بی‌خطرتر باشد و مدت زمان بهبود کمتری نیاز دارد.  به دلیل کاهش یافتن زخم‌های ایجادشده بر روی عضلات و بافت‌های نرم بدن (در مقایسه با جراحی باز) مزایای بالقوه جراحی بسته عبارت‌اند از:

• به دلیل آنکه احتیاجی به برش دادن عضلات نیست، احتمال آسیب رسیدن به عضلات کاهش می‌یابد.
• ریسک ایجاد عفونت و دردهای بعد از عمل از بین می‌رود.
• بهبودی بعد از عمل سریع‌تر است و تجدید قوای کمتری بعد از عمل نیاز است.
• نیاز به استفاده از داروهای مسکن درد بعد ازعمل کاهش می‌یابد
• به‌علاوه اینکه بعضی از جراحی‌های بسته دیسک کمر به‌عنوان روش‌های جراحی سرپایی محسوب می‌شوند و فقط به نقطه‌ای که مورد جراحی قرار می‌گیرد ماده بی‌حسی زده می‌شود. بنابراین خطر کمتری برای واکنش‌های جانبی به بی‌هوشی عمومی وجود دارد.

علائم و نشانه ها

اگرچه علائم و نشانه ها به عصبی که تحت فشار قرار گرفته بستگی دارد اما بازهم علائم و نشانه های زیر قابل ذکر است :

- درد : درد یکی از شکایت های رایج و همیشگی بیماران است.
- احساس برق گرفتگی : احساس درد ناگهانی و شدید بر اثر اختلال در کار اعصاب حسی بروز می کند که گاه به صورت دائمی و گاهی هم به صورت موقتی است.
-سوزن سوزن شدن : احساس سوزن سوزن شدن یا نیش زدن در ناحیه ی خاص یا در سرتاسر پا وجود دارد که باز هم بر اثر تحت فشار قرار گرفتن اعصاب ایجاد می شود. احساس درد هم همراه با سوزن سوزن شدن وجود دارد.
- خواب رفتگی و بی حس شدن: بیحسی یا خواب رفتن عضو هم وجود دارد که به عصبی که تحت فشار قرار دارد بستگی دارد.
- عدم توان حرکت دادن عضو: اگر عصب حرکتی درگیر شده باشد، بیحرکتی عضو هم بروز می کند.

وقتی که بیمار این علائم و نشانه ها و ناراحتی خود را ذکر می کند لازمست که آزمایش های تشخیصی انجام شود.MRI یکی از مهم ترین راه های تشخیص بیماری است. هنگامی که پاره شدن دیسک تشخیص داده شد درمورد درمان تصمیم گیری می شود. ابتدا روش های غیر جراحی لحاظ می شود. اگر بیمار پاسخ مطلوبی به این روش ها بدهد درمان به همان روش ادامه می یابد اما اگر درد شدت پیدا کرد یا فرصت کافی برای به کار گیری روش های غیر جراحی وجود نداشت، باید انجام عمل جراحی را در نظر گرفت. در عمل جراحی دیسک، دیسک پاره شده و اجزای آن برداشته می شود تا فشار از روی اعصاب درگیر شده کم شود و درد پایان یابد.
هدف اصلی از انجام عمل دیسک، از بین بردن درد و علائم و نشانه های بیماری است. علت دیگر برای انجام عمل دیسککتومی، جلوگیری از عود بیماری و پاره شدن مجدد دیسک است. پس از انجام عمل جراحی بیمار باید با احتیاط رفتار کند و سبک زندگی خود را تغییر دهد، ورزش های خاصی را انجام دهد تا از بازگشت بیماری و پاره شدن مجدد دیسک جلوگیری شود. عمل جراحی باز دیسککتومی خطرات خاص خود را در بر دارد و باید پیش از انجام آن با جراح مشورت کنیم.

روش انجام دیسککتومی بسته:

دیسککتومی با لیزر

عمل جراحی دیسک با لیزر یکی از جدید ترین روش های جراحی است که نتایج رضایتبخشی در بردارد. این روش در حدود یک ساعت به طول می انجامد و می تواند در بخش سرپایی انجام شود. پس از آماده کردن بیمار، یک سوزن درون دیسک وارد می شود و محتویات نرم آن را توسط پرتو لیزرمی سوزاند. در نتیجه حجم دیسک کم تر شده و از فشار ناشی از آن بر روی عصب کاسته خواهد شد. این روش کم تهاجمی ترین روش و درعین حال مقرون به صرفه است و درد کمتری هم به دنبال دارد.

تزریق دیسکوژل

روش عمل جدید دیسک که در آن تزریق ماده شیمیایی خاصی به داخل دیسک با تغییری که در ساختار مولکولی داخل دیسک ایجاد میکند سبب کاهش فشار داخل دیسک و جمع شدن قسمت بیرون زده دیسک میشود. تزریق دیسکوژل و ازون دو نمونه از این روش درمانی می باشد که اخیرا مورد توجه زیادی قرار گرفته اند.

آنولوپلاستی الکتروترمال درون دیسک :(IDET)

این روش که بسیار متداول است برای درمان درد ناحیه ی کمر که بیش از 6 ماه دوام یافته باشد به کار میرود. کمر درد به صورت شدید تر از درد ناحیه ی پاها بروز می کند. این درد یک درد ناشی از ضربه است نه سندرم درد نوروپاتیک.

روش کار شامل به کارگیری یک لوله ی گرم کننده است که از راه یک کانال زیر جلدی واقع در روی دیسک آسیب دیده وارد می شود. وقتی که به دیسک رسید و محل عمل توسط فلوروسکوپ تایید شد، دیسک را گرم می کند. گرما تحت کنترل است و از طریق لوله ی گرماده تامین می شود. گرما سبب جمع و سفت شدن محتویات درون دیسک می شود و درد را برطرف می سازد. این روش تا کنون یک روش بی خطر به شمار رفته و آسیب دیدگی عصب یا عفونت بعد از آن دیده نشده است.

دشوارترین قسمت کار بخش وارد کردن سوزن درون فضای بین دیسک L5 تا S1 است. در موارد نادری این عارضه درمان نشده و به کار گیری این روش بی نتیجه می شود. تقریبا" در 70 درصد از بیماران کمر درد از بین می رود در حالی که 30 درصد از بیماران بی تاثیری آن را ذکر کرده اند.
در مجموع، عوارض اندکی دارد و روند بهبودی به سرعت طی می شود.

نوکلئوپلاستی

روش جدیدتری که برای درمان کمردرد ناشی از آسیب دیدن دیسک به کار می رود، نوکلئوپلاستی است. این روش برای درمان آسیب دیدگی دیسک ناشی از تحلیل رفتن آن یا بیرون زدگی و پارگی دیسک که به ریشه ی اعصاب آسیب می رساند، به کار گرفته می شود. عوارض جانبی آن شامل کلاپس کامل دیسک است که امکان دسترسی به فضای بین مهره ای را از بین می برد و عفونت فضای درونی دیسک.

در روش نوکلئوپلاستی، کانول به صورت زیر جلدی وارد فضای دیسک شده و درست مانند روش قبل با این تفاوت که کانول در این روش در طرف خط میانی دیسک پاره شده قرار می گیرد ولی در روش IDET در مقابل خط میانی آن قرار دارد. سپس تحت هدایت فلوروسکوپ، یک کاتتر وارد فضای دیسک می شود. سر این کاتتر دمای پایین دارد. اما مقاومت آن سبب گرم شدن مایع درون دیسک شده و مواد موجود را به هیدروژن و اکسیژن تجزیه می کند. این گاز ها از راه سوزن خارج می شوند. سپس با ذوب شدن محتویات دیسک و کاهش فشار درون آن تغییراتی در فضای دیسک ایجاد و فشار ناشی از پارگی دیسک یا ساختارهای دیگر از روی عصب برداشته می شود.

جراحی بسته به روش TLIF

این روش جراحی برای بیمارانی که دچار دردهای مزمن ناحیه تحتانی کمر هستند و دردهایی که بر اثر اسپوندیلوزیس، فرسودگی دیسک و بیرون زدگی دیسک ایجاد میشود استفاده میشود. همچنین جراحی لامینکتومی برای بیمارانی که دچار دردهای ناحیه تحتانی کمر ناشی از بی ثباتی، ضربه به انحنای ستون فقرات و پسودوآرتروز هستند، استفاده میشود این جراحی ازطریق مفصل کمرانجام میشود وبیمار بروی شکم خوابانده میشود

درمان با کمک آرتروسکوپ

در این روش که جراحی از راه سوراخ کلید هم نامیده می شود ابزارهای بسیار ظریفی وارد دیسک شده و مواد و بافت آسیب دیده را خارج می کند.

 در چه افرادی عمل جراحی بسته قابل انجام است؟

* کمر درد یش از ۳ ماه که به درمانهای اولیه پاسخ نداده باشد
* در ام آر آی انجام شده فتق دیسک کمر گزارش شده باشد
* انتشار درد به پا منطبق بر دیسک بیرون زده باشد
* دیسک کمتر از ۴۰ درصد ارتفاع خود را از دست داده باشد

در چه افردای عمل جراحی بسته انجام پذیر نیست؟

• کنده شدن تکه ای از دیسک به داخل کانال نخاع
• تومور
• بارداری
• عدم ثبات ستون فقرات
• گرفتگی بیش از ۵۰ درصد کانال توسط دیسک