آرتریت یا آرتروز زانو و روش های مختلف درمان

آرتریت یا آرتروز زانو چیست؟

در تمامی مفاصل بدن غضروف هایی به نام غضروف مفصلی وجود دارند که استخوان های شرکت کننده در مفصل را از یکدیگر جدا می کنند. این غضروف که سطح تمام استخوان های داخل مفصل را می پوشاند از برخورد و ساییش استخوان ها در حین حرکت مفصل جلوگیری می کند.

آرتریت (arthritis) انواع مختلفی دارد اما اساس بیماری در تمام انواع آرتریت یکسان است. در این بیماری غضروف مفصلی تحلیل می رود و دو استخوان با یک دیگر تماس پیدا می کنند. در نتیجه کشیده شدن استخوان ها روی هم مفصل ملتهب و دردناک می شود.

استئوآرتریت شایع ترین نوع آرتیت است است که باعث درد زانو می شود. بعد از استئوآرتیت عوامل دیگر شامل موارد زیر است: آرتریت روماتوئید و آرتیت بعد از صدمه فیزیکی. عوامل نادر درد زانو شامل بیماری های کلاژن عروقی، عفونت و بیماری های لنفی می شوند.

موارد عفونی اغلب با علائم سیتمیک شدید مانند تب و لرز همراه هستند و به سادگی تشخیص داده می شوند و باید با دارو درمانی درمان شوند.

آناتومی مفصل زانو

مفصل زانو بین استخوان ران و استخوان درشت نی ساق پا قرار دارد و استخوان نازک نی در ساختار این مفصل شرکت نمی کند.

آرتریت زانو

شیوع آرتریت در سنین بالا، به خصوص در خانم ها، بیشتر است. البته این بیماری در میانسالی و به صورت معدود در جوانی هم اتفاق می افتد. به جز افزایش سن یکی دیگر از دلایل اصلی بروز آرتریت استفاده نادرست از زانو است. به عنوان مثال افرادی که ورزش های مانند فوتبال و بسکتبال انجام می دهند، کسانی که به مدت طولانی رانندگی می کنند، و افرادی که در محل کار با جا به جا کردن اشیا سنگین سروکار دارند در خطر ابتلا به آرتریت زانو قرار دارند. همچنین نحوه نشستن نادرست مانند دوزانو نشستن نیز یکی از ریسک فاکتورهای ابتلا به آرتریت زانو است.

تشخیص آرتریت زانو

در اکثر بیماران مبتلا به درد زانو به دلیل استئوآرتیت و آرتیت بعد از آسیب فیزیکی، محل درد در اطراف زانو و قسمت پایینی ران است. فعالیت درد را بدتر می کند و استراحت و گرما شدت درد را برای مدت محدودی کم می کند. درد این بیماری می تواند باعث بر هم خوردن خواب بیمار شود. بعضی بیماران در هنگام حرکت دادن زانو احساس خشکی می کنند.

به علاوه دردی که توضیح داده شد، بیماران مبتلا به آرتیت، کاهش کارایی و دامنه حرکتی زیادی را تجربه می کنند که کارهای روزانه مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله ها، پیاده شدن از ماشین یا سوار آن شدن را مشکل می کند. خشکی صبحگاهی و بعد از نشستن طولانی مدت در بین بیماران مبتلا به آرتریت زانو بسیار شایع است. با ادامه بیماری ممکن است تحلیل عضلانی رخ دهد که با از دست رفتن حمایت عضلات از مفصل، در نهایت مفصل زانو ناپایدار می شود. این ناپایداری در زمان راه رفتن بیمار روی سطوح ناهموار بسیار مشهود است.

بعد از معاینه فیزیکی، برای تایید شدن تشخیص نیاز به انجام آزمایشاتی مانند شمارش کامل سلول های خونی و تصویربرداری های مختلف است.انجام رادیوگرافی برای تمام بیماران مبتلا به درد زانو الزامی است. رادیوگرافی می تواند شکستگی های استخوان و انواع آرتریت را نشان دهد.

همین الان این لینک را جهت تله ویزیت (ویزیت آنلاین) پروفسور دکتر سیروس مومن زاده کلیک کنید.

https://www.televisit24.com/drmomenzadeh

علل آرتریت زانو

• افزایش سن
• استفاده زیاد و ضربه های شدید به زانو
• آسیب به مینیسک زانو و پارگی کامل رباط ACL
• اضافه وزن و چاقی

روش های مختلف درمان

در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده اساس روش های درمانی بر پایه جلوگیری از عمل جراحی و کاهش درد بیمار با استفاده از روش های غیرتهاجمی است.

1-لیزر درمانی

در این روش با استفاده از پرتو لیزر کم توان فرآیند های ضدالتهابی و ترمیمی بافت مفصل فعال می شوند و به التیام هرچه سریع تر مفصل کمک می کنند. به طور میانگین هر جلسه لیزر درمانی 40 دقیقه طول می کشد و برای درمان کامل درد زانو به طور میانگین 5 جلسه لیزر درمانی جوابگو است.

2-تزریق کورتیکواستروئید:

کورتیکواستروئیدها اثرات ضد التهابی دارند و به داخا فضای مفصلی تزریق می شوند. کاهش التهاب مفصل، باعث فرصت پیدا کردن بدن برای ترمیم غضروف آسیب دیده می شود. کورتیکواستروئید ها معمولاً با یک داروی بی‌حس کننده ترکیب می‌شود که درد تزریق را کمتر می کند. شروع اثرگذاری تزریق استروئید حدود 24 تا 48 ساعت طول کشیده و دوام آن حدود 3 تا 6 ماه خواهد بود. در صورت فروکش نکردن درد بیمار بعد از 24 تا 48 ساعت، احتمال وجود بیماری دیگری نیز در زانو مطرح می شود مانند التهاب تندون های اطراف مفصل یا اختلال اعصابی که به مفصل ختم می شوند. در صورت وجود چند بیماری با هم دیگر نیاز به اقدام چند جانبه برای درمان همزمان این بیماری ها است.

تزریقات عموما به دو صورت انجام می شوند: هدایت شده و هدایت نشده. در روش هدایت نشده که به عنوان روش لندمارک (landmark) هم شناخته می شود پزشک بدون استفاده از دستگاه تصویربرداری و با استفاده از مشخصات سطحی بدن تزریق را انجام می دهد. در روش هدایت شده پزشک با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی یا دستگاه سونوگرافی محل دقیق ساختار های داخلی مفصل را شناسایی می کند و با توجه به آن ها سوزن را به داخل مفصل هدایت می کند. در این روش به دلیل مشاهده لحظه به لحظه سوزن در دستگاه تصویربرداری امکان خطا بسیار کم می شود.

مزیت اصلی دستگاه سونوگرافی نسبت به دستگاه فلوروسکوپی، ساده تر بودن کار با آن و نداشتن عوارض جانبی است. ساده تر بودن کار با دستگاه سونوگرافی امکان خطا را کاهش می دهد و باعث تاثیر بیشتر تزریق می شود. همچنین دستگاه فلوروسکوپی به دلیل تاباندن پرتو های پر قدرت می تواند برای بیمار و پزشک خطرناک باشد.

در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده این تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی باعث دید دقیق پزشک به ساختار های داخلی محل تزریق می شود و باعث کاهش عوارض جانبی و تاثیر قوی تر درمان می شود.

3-اوزون تراپی:

برای درمان آرتریت مزمن می‌توان از تزریق اوزون استفاده کرد. در این روش مقدار اندکی گاز ازن به داخل فضای مفصلی تزریق می شود.

معمولاً بعد از گذشت 30 تا 60 دقیقه درد به طور کامل تسکین می‌یابد. این تسکین درد با افزایش سطح اکسیژن در محل بافت و بالا بردن متابولیسم (سوخت و ساز) آن، که موجب تسریع فرایند ترمیم می‌شود، حاصل می‌شود.

مدت زمان تسکین درد متفاوت و بین یک تا شش ماه یا درمان دائمی است. برخی از بیماران برای دریافت تسکین درد به صورت کامل، به یک سری از 2 تا 4 تزریق نیاز دارند؛ به طوری که این تزریق‌ها در طول یک دوره‌ی چند ماهه توزیع شود. دلیل آن این است که هر تزریق اوزون همچنان که تأثیراتی بر ترمیم بافت دارد، به دلیل اثرات ضدالتهابی منجر به تسکین درد نیز می‌شود.

برخلاف تزریق کورتیکواستروئید که اگرچه تأثیرات ضد التهابی دارد اما بافت تحت تزریق را به علت اثرات کاتابولیسمی (دگرگونی بافت‌ها) که دارد تضعیف می‌کند، ازن فرایند ترمیم را تحریک می‌کند و سطح بهبودی بافت آسیب‌دیده را ارتقا می‌دهد. این تزریق نیز با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود.

4- تغییر سبک زندگی:

بدیهی است که حتی پس از درمان کامل بیماری، بدون تغییر سبک زندگی بیمار دوباره به بیماری مبتلا می شود. در نتیجه در حین فرآیند درمان و بعد از درمان کامل پزشک تمریناتی را برای بیمار تجویز می کند. همچنین بیمار باید عادت های نادرست مانند نحوه غلط نشستن، استفاده نادرست و یا طولانی مدت از مفصل، مانند دویدن روی سطوح سخت و یا جا به جا کردن اشیا اصلاح کند تا خطر ابتلا دوباره به آرتریت زانو به حداقل برسد.