درد سندروم شانه یخ زده و روش های مختلف درمان

تندون ها بافت های طناب مانندی از جنس پروتئینی به اسم کلاژن هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند و وظیفه آن ها حرکت دادن مفصل و استخوان های بدن است. به بیماری ای که باعث ملتهب شدن تندون ها می شود، تندینیتیس (Tendinitis) گفته می شود. لیگامان ها نیز بافت هایی مانند تندون ها هستند اما استخوان ها را به یکدیگر متصل می کنند و باعث پایداری مفاصل می شوند.

بورس ها از کیسه های ساینوویال (مفصلی)که هدفشان اجازه دادن به کشیده شدن و حرکت عضلات و تاندون ها از روی یکدیگر در نواحی که حرکت مکرر انجام میشود، تشکیل شده اند.این کیسه های ساینوویال (مفصلی) به وسیله غشای ساینوویال پوشانده شده اند که حاوی شبکه ای از رگهای خونی اند که مایع ساینووسال را ترشح می کنند. نتایج بورسیتیس (التهاب بورس) در افزایش تولید مایع ساینوویال موجب تورم کیسه های بورس می شود. با استفاده مفرط و نادرست، این بورس ها ممکن است ملتهب، بزرگ و در موقعییت های نادری عفونی شوند.

سندروم شانه یخ زده (Frozen shoulder syndrome) به بیماری ای گفته می شود که در آن دامنه حرکتی شانه به دلیل درد محدود شده و نه خود بیمار و نه پزشک نمی تواند بازوی بیمار را تا حد طبیعی از بدن دور کند. معمولا اولین نشانه بیماری ناتوانی در رساندن دست به پشت بدنش است و نمی تواند کمر سمت آسیب دیده بدنش را بخاراند. مرحله بعدی ناتوانی بیمار در بالاآوردن بازو تا ارتفاع شانه است. درد دائمی است و با استفاده از شانه بدتر می شود. نقطه اصلی درد در جلو و سمت خارجی شانه است و می تواند به سمت خارجی گردن و جلوی سینه پخش شود.

محل درد در سندروم شانه یخ زده:

drCyrusMomenzadeh

بعضی بیماران با تکان دادن شانه احساس می کنند مفصل خشک است و گیر می کند. این بیماری به دلیل آسیب دیدگی و سپس رسوب کلسیم در لیگامان ها اتفاق می افتد. رسوب کلسیم باعث سخن و استخوانی شدن لیگامان می شود و لیگامان به اصطلاح کلسیفه می شود.

آناتومی لیگامان های شانه:

drCyrusMomenzadeh

عوامل متعددی می توانند باعث بیمار شدن فرد شوند. اصلی ترین عامل آسیب دیدگی های کوچک (میکروترما) هستند. میکروترما های تکرار شوند باعث آسیب دیدگی لیگامان ها می شوند و به دلیل خون رسانی ضعیف به ناحیه بازو، این آسیب دیدگی ها به خوبی التیام پیدا نمی کنند. فعالیت هایی مختلفی از جمله کار با ابزار های مختلف، حمل اشیا به بالای سر و کشیدگی ها طی ورزش هایی مانند والیبال می توانند باعث میکروترمای لیگامان های شانه شوند.

ممکن است این سندروم بعد از سکته قلبی، شکستگی های سر استخوان بازو و سکته های فلج کننده نیز اتفاق بیافتد. در صورت درمان نشدن این سندروم، در طولانی مدت می تواند باعث از کار افتادگی کامل مفصل شانه شود.

تشخیص:

وجه افتراق این بیماری و دیگر بیماری های شانه مانند بورسیتیس و تندینیتیس دامنه حرکت است. در بورسیتیس و تندینیتیس دامنه حرکتی فقط در صورتی که بیمار خودش بخواهد بازویش را حرکت دهد محدود شده است و اگر فرد دیگری بازو بیمار را بالا ببرد بیمار دردی ندارد. اما در سندروم شانه یخ زده چه خود بیمار بازویش را حرکت دهد چه فرد دیگری بازوی بیمار را بالا ببرد، بیمار احساس درد می کند.

دلیل اصلی این بیماری التهاب درمان نشده و مزمن ساختارهای شانه است. اگرچه ممکن است بورسیتیس و تندینیتیس شانه هم همزمان وجود داشته باشند، اما آسیب اصلی به کپسول مفصل و لیگامنت های شانه وارد شده است. بیماران دیابتی و بیماران مبتلا به بیماری های کلاژن عروقی نسبت به دیگر افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

انجام رادیوگرافی برای تمام بیماران با درد شانه الزامی است. رادیوگرافی می تواند شکستگی ها و ترک خوردگی های استخوانی را نشان بدهد. این ترک خوردگی ها ممکن است با علائم سندروم شانه یخ زده اشتباه گرفته شوند و انجام رادیوگرافی برای تایید شدن تشخیص است. بر اساس شرح حال بیمار و تشخیص بیمار ممکن است نیاز به انجام آزمایشات دیگری مانند شمارش کامل سلول های خونی باشد. اگر پزشک مشکوک به پارگی تندون ها در محل مفصل باشد MRI و تصویربرداری سونوگرافی انجام می شود. تصویربرداری سونوگرافی می تواند در تشخیص رسوب کلسیم در تندون یا دیگر بیماری های شانه نیز مفید باشد. اسکن استخوان می تواند ترک خوردگی های بسیار کوچک استخوان را که در رادیوگرافی دیده نمی شوند را به پزشک نشان بدهد. هر کدام از توصیربرداری ها کاربرد خودشان را دارند و گاهی نیاز به انجام تمام آن هاست تا بیماری تایید شود.

روش های مختلف درمان:

در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده اساس روش های درمانی بر پایه جلوگیری از عمل جراحی و کاهش درد بیمار با استفاده از روش های غیرتهاجمی و روش های ترکیبی طب نوین است. خط اول درمانی، دارو های ضد التهاب و مسکن ها هستند. در صورت پیشرفته بودن بیماری برای درمان کامل بیماری نیاز به انجام یکی یا چندتا از روش های زیر است.

1- لیزر درمانی:

در این روش با استفاده از پرتو لیزر کم توان فرآیند های ضدالتهابی و ترمیمی بافت مفصل فعال می شوند و به التیام هرچه سریع تر مفصل کمک می کنند. به طور میانگین هر جلسه لیزر درمانی 40 دقیقه طول می کشد و برای درمان کامل درد چند جلسه لیزر درمانی جوابگو است.

2- تزریق کورتیکواستروئید:

کورتیکواستروئیدها اثرات ضد التهابی دارند و به اطراف فضای لیگامان ملتهب تزریق می شوند. کاهش التهاب لیگامان، باعث فرصت پیدا کردن بدن برای ترمیم بافت آسیب دیده می شود. کورتیکواستروئید ها معمولاً با یک داروی بی‌حس کننده ترکیب می‌شود که درد تزریق را کمتر می کند. شروع اثرگذاری تزریق استروئید حدود 24 تا 48 ساعت طول کشیده و دوام آن حدود 3 تا 6 ماه خواهد بود. در صورت فروکش نکردن درد بیمار بعد از 24 تا 48 ساعت، احتمال وجود بیماری دیگری نیز در محل تندون مطرح می شود مانند آرتریت مفصل، التهاب بافت های ثابت کننده مفصل شانه یا اختلال اعصابی که به مفصل ختم می شوند. در صورت وجود چند بیماری با هم دیگر نیاز به اقدام چند جانبه برای درمان همزمان این بیماری ها است.

تزریقات عموما به دو صورت انجام می شوند: هدایت شده و هدایت نشده. در روش هدایت نشده که به عنوان روش لندمارک (landmark) هم شناخته می شود پزشک بدون استفاده از دستگاه تصویربرداری و با استفاده از مشخصات سطحی بدن تزریق را انجام می دهد. در روش هدایت شده پزشک با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی یا دستگاه سونوگرافی محل دقیق ساختار های داخلی مفصل را شناسایی می کند و با توجه به آن ها سوزن را به داخل بافت هدایت می کند. در این روش به دلیل مشاهده لحظه به لحظه سوزن در دستگاه تصویربرداری امکان خطا بسیار کم می شود.

مزیت اصلی دستگاه سونوگرافی نسبت به دستگاه فلوروسکوپی، ساده تر بودن کار با آن و نداشتن عوارض جانبی است. ساده تر بودن کار با دستگاه سونوگرافی امکان خطا را کاهش می دهد و باعث تاثیر بیشتر تزریق می شود. همچنین دستگاه فلوروسکوپی به دلیل تاباندن پرتو های پر قدرت می تواند برای بیمار و پزشک خطرناک باشد.

در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده این تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی باعث دید دقیق پزشک به ساختار های داخلی محل تزریق می شود و باعث کاهش عوارض جانبی و تاثیر قوی تر درمان می شود.

برای انجام این تزریق بیمار به حالت نشسته قرار می گیرد به گونه ای که کف دست ها به حالت ریلکس روی سطح ران قرار بگیرند. سپس پزشک با استفاده از دستگاه سونوگرافی ساختارهای داخلی محل تزریق را شناسایی می کند و در نهایت تزریق انجام می شود.

3-ازن تراپی:

برای درمان التهاب سندروم شانه یخ زده می‌توان از تزریق آب حاوی اوزون استفاده کرد. در این روش مقدار اندکی گاز ازن به اطراف تندون تزریق می شود.

معمولاً بعد از گذشت 30 تا 60 دقیقه درد به طور کامل تسکین می‌یابد. این تسکین درد با افزایش سطح اکسیژن در محل بافت و بالا بردن متابولیسم (سوخت و ساز) آن، که موجب تسریع فرایند ترمیم می‌شود، حاصل می‌شود.

مدت زمان تسکین درد متفاوت و بین یک تا شش ماه یا درمان دائمی است. برخی از بیماران برای دریافت تسکین درد به صورت کامل، به یک سری از 2 تا 4 تزریق نیاز دارند؛ به طوری که این تزریق‌ها در طول یک دوره‌ی چند ماهه توزیع شود. دلیل آن این است که هر تزریق اوزون همچنان که تأثیراتی بر ترمیم بافت دارد، به دلیل اثرات ضدالتهابی منجر به تسکین درد نیز می‌شود.

برخلاف تزریق کورتیکواستروئید که اگرچه تأثیرات ضد التهابی دارد اما بافت تحت تزریق را به علت اثرات کاتابولیسمی (دگرگونی بافت‌ها) که دارد تضعیف می‌کند، ازن فرایند ترمیم را تحریک می‌کند و سطح بهبودی بافت آسیب‌دیده را ارتقا می‌دهد. این تزریق نیز با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود.

4- تغییر سبک زندگی:

حتی پس از درمان کامل بیماری، بدون تغییر سبک زندگی امکان عود بیماری وجود دارد. بیمار باید عادت های نادرست مانند نحوه غلط جا به جا کردن اشیا و نحوه غلط استفاده از دستگاه های بدن سازی اصلاح کند تا خطر ابتلا دوباره به تندینیتیس سر بلند عضله دو سر به حداقل برسد.