مدیریت دردهای مزمن: نورولیز ریشه خلفی گردن

اعصاب سمگنتال سومین تا هشتمین گردنی C3 تاC8،از طریق قسمت های تحتانی سوراخ های عصبی زوائد عرضی و درست در زیر مفاصل فاست خارج می شوند. این اعصاب به طور مایل به سمت جلو و پایین رفته که در این حالت در خلف شریان ها و وریدهای مهره ای و در ناودانی قرار دارند که توسط توبرکل های قدامی و خلفی زائده عرضی همان مهره تشکیل می شود. در این ناودان ها، این اعصاب در قسمت میانی قرار دارند. ودرست در قدام و پایین آن ها، ریشه های شکمی قرار دارند. اولین عصب گردنی از بین کمان خلفی اولین مهره گردنی و شریان مهره ها،عبور می کند. شاخه پشتی اولین عصب نخاعی ،عصب ساب اکسی پیتال را می سازد که عضلات  ساب اکسی پیتال را عصب می دهد. این اولین عصب گردنی تقریبا به طور کامل حرکتی بوده و فقط گاهی اوقات دارای رشته های حسی قابل توجهی می باشد. بنابراین معمولا احتیاجی به بلوک این عصب نیست. دومین عصب گردنی به صورت عرضی از پشت مفصل بین اولین و دومین مهره گردنی C1-C2 عبور نموده و شاخه پشتی بزرگ آن عصب پس سری بزرگ را تشکیل می دهد که قسمت خلفی جمجمه را عصب دهی می کند.

در این روش نیز به دلیل احتیاج به همکاری بیمار، نیازی به تجویز داروهای آرام بخش نمی باشد. نورولیز گانگلیون ریشه پشتی با امواج رادیویی فقط وقتی انجام می شود که بیمار حداقل به یک بلوک تشخیصی سمگنتال عصب، جواب مثبت داده باشد (معمولا چندین بلوک انجام می شود) برای این عمل ،بیمار طاقباز روی تخت عمل خوابیده و گردن را کمی به عقب خم می کند. در ابتدا،فلورسکپ طوری به سمت مایل چرخانده می شود که اولین سه پایه مهره طرف مقابل چرخانده می شود که اولین سه پایه مهره طرف مقابل درست در پشت خط قدامی جسم های مهره ای دیده شوند. دوم، دیسک های بین مهره ای باید به وضوح رویت شوند، به این منظور، فلوروسکپ را باید در سطح فرونتال قرار دارد. باید فلوروسکپ در سطح فرونتال قرار دارد. باید فلوروسکپ را طوری تنظیم نمود تا تصویر مناسبی از سوراخ بین مهره ای در ۲۵ تا ۳۵ درجه قدامی و ۱۰ درجه کودال به دست آید. چرخش فلوروسکپ در سطح فرونتال باید به حدی بوده که قسمت کودال سوراخ بین مهره ای دو لبه نداشته باشد. سپس نقطه هدف مشخص می شود، که در پشت سوراخ عصبی بین یک سوم کودال و میانی قرار دارد.
این قسمت خلفی بدین منظور انتخاب می گردد مانع از آسیب به رشته های حرکتی اعصاب سگمنتال و شریان مهره ای گردد که از جلوی قسمت شکمی سوراخ عصبی عبور می کنند. نقطه ورود سوزن روی پوست منطبق بر نقطه هدف است، علامت زده می شود. این روش ، به نام نمای تونلی است، بدین معنی که ورود سوزن در راستا و به موازات جهت اشعه ایکس است. سپس سوزن به جلو رانده شده طوری که روی صفحه نمایش فلورسکپی به صورت یک نقطه دیده شود. پس از تزریق بی حسی موضعی (لیدوکائین۱%) به وسیله سوزن زیر جلدی شماره ۲۲ یک سوزن اسپاینال شماره ۲۲، ویا ترجیحا، یک سوزن با لوله اتصال در لایه لایه های سطحی پوست فرو برده شده و در راستای اشعه ایکس به جلو رانده می شود و هر مرحله را با فلورسکپی کنترل می گردد.
امکان سوراخ کردن ناخواسته اعصاب سمگنتال وجود دارد، و به همین دلیل توصیه می شود هر چه زودتر نمای قدامی خلفی به منظور کنترل محل سوزن گرفته شود. در این نما، نقطه هدف نقطه ای است که نوک سوزن ۱ تا ۲ میلی متر خارج لبه ستون مفاصل فاست برسد.سپس فقط ۲% تا۵% میلی لیتر ماده حاجب محلول در آب (مانند امنی پک ۲۴۰) تزریق می گردد تا محل مناسب نوک سوزن تایید شود و همچنین احتمال ورود نوک سوزن به داخل دورا و یا داخل عروقی منتفی گردد. وقتی این امر تایید شد، ۵/۰ میلی لیتر داروی بی حسی موضعی (لیدوکائین ۲-۱/۰) تزریق می شود. برای انجام نورولیز با امواج رادیویی، کانول به جلو رانده شده تا به قسمت میانی ستون فاست برسد.
سپس سوزن درون آن خارج شده و ۲/۰ تا ۵/۰ میلی لیتر ماده حاجب تزریق شده تا نزدیکی آن به ریشه عصبی هدف، تایید گردد. در این زمان ،پروپ امواج رادیویی به داخل کانول گذاشته می شود. پس از کنترل کردن مقاومت (امپدانس)،تحریک الکتریکی با فرکانس ۵۰ هرتز شروع می شود و بیمار باید احساس قلقلک و مورمورکند. اگر آستانه تحریک در کمتر از ۴/۰ ولت حس شد، سوزن به خارج کشیده می شود تا جایی که آستانه بین ۴/۰ تا ۶۵/۰ ولت باشد. در سطح C2 ، بیمار احساس مورمور و قلقلک در ناحیه ساب اکسی پیتال می کند. سپس فرکانس را به ۲ هرتز تغییر داده و جهت انقباض عضلانی بازو و یا دست بیمار را ارزیابی می گردد. این انقباض نباید با ولتاژی کمتر از ۵/۱ برابر آستانه تحریک حسی ۵۰ هرتز اتفاق افتد.در صورتی که آستانه تحریک قابل قبول باشد، ۵/۰ تا یک میلی لیتر بی حسی موضعی (لیدوکائین ۲-۱/۰) تزریق می گردد. سپس، جریان امواج رادیویی برقرار می شود به طوری که دمای نوک الکترود به ۶۷ درجه سانتی گراد برای مدت ۶۰ ثانیه برسد. همان طور که قبلا ذکر شد ،برای نورولیز گانگلیون ریشه پشتی تمایل بیشتری به استفاده از امواج رادیویی پالسی وجود دارد زیرا احتمال تخریب کمتری با آن وجود دارد. با این روش ،تحریک با ۵۰ هرتز زمانی شروع می شود که نوک سوزن ۲ میلی متر در طرف داخل لبه خارجی ستون فاست ، جلو رفته باشد. آستانه ایده آل درفرکانس کمتر از ۳/۰ هرتز گرفته می شود. سپس دو نوبت امواج رادیویی پالسی با ۲۰ میلی ثانیه، ۴۵ ولت و زمان ۱۲۰ ثانیه انجام می شود. اگر آستانه ۵۰ هرتزی تحریک پس از جابجایی مجدد سوزن کمتر از اولین آستانه تحریک باشد، می توان یکبار دیگر هم امواج رادیویی پالسی را انجام داد.
برای انجام بلوک تشخیصی و امواج رادیویی پالسی در گانگلیون ریشه پشتی دومین مهره گردنی ،فلوروسکپ را کاملا به پهلو چرخانده زیرا آناتومی متفاوتی دارد. در اینجا مفصل فاستی وجود نداشته ، و عروق خونی بزرگی نیز در مجاورت آن وجود ندارد. نقطه هدف در گانگلیون ریشه پشتی دومین مهره گردنی، حدود ۳میلی متر در پشت نوک فضای گنبدی شکل بین لامیناهای اولین و دومین مهره گردنی است.
پس از تزریق بی حسی موضعی، سوزن را وارد نموده و به روش نمای تونلی به جلو رانده می شود. عمق سوزن را با نمای قدامی خلفی کنترل کرده و نوک سوزن باید در نیمراه مفصل C1-C2 در نمای دهانی دیده شود. اقدامات بعدی همانند مواردی است که در مورد گانگلیون های ریشه پشتی سوم تا هفتم گفته شده است. گانگلیون ریشه پشتی هشتم گردنی C8 را نباید با امواج رادیویی نورولیز نمود زیرا احتمال ایجاد نوریت و دردهای آوران زدا (دافرنتاسیون) به دنبال است. علت بروز این پدیده هنوز به خوبی مشخص نشده است. برای اجتناب از این عارضه می توان از امواج رادیویی پالسی استفاده کرد.

برای انجام بلوک تشخیصی، توصیه به استفاده از لوله رابط می شود تا حین تزریق ماده حاجب و بی حسی موضعی، محل مناسب سوزن جا به جا نشود.برای تخریب امواج رادیویی،هم از سوزن ۵۰میلی متری با نوک فعال۴ میلی متر، و هم سوزن ۱۰۰ میلی متری با نوک فعال ۶۰ میلی متر می توان استفاده کرد
مراقبت پس از عمل
بیمار را می توان یکی دو ساعت پس از عمل ترخیص کرد. از رانندگی و کار با دستگاه های خطرناک باید تا ۲۴ ساعت اجتناب شود. یک عارضه شایع(۴۰ تا ۶۰% موارد) احساس سوزش خفیف در درماتوم درمان شده است که خود به خود در عرض ۱ تا ۳ هفتهاز بین می رود. تغییرات حسی مانند هیپواستزی خفیف ممکن است رخ دهد که در عرض ۳ تا ۴ ماه مرتفع می گردد.

 

برچسب ها درد گردن
مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات پذیرش بیمار
شنبه تا چهار شنبه: 14 تا 17 عصر
تلفن: 88460605-021  ,  88449335-021
تلفن‌همراه:09198172104-09338866615
بالا