مسئولیت عصبدهی به شانه، بازو، ساعد و دست، شبکه ای عصبی به نام شبکه بازویی است که از نخاع در سطح گردن منشا می گیرد. دو شاخه از این شبکه به نام های مدیال براکیال کتانوس (medial brachial cutaneous) و اینترکوستوبراکیال (intercostobrachial) مسئولیت عصب دهی به سطح داخلی بازو را بر عهده دارند.
در تصویر زیر نواحی قرمز رنگ نشان دهنده سطح عصب دهی شده توسط این دو عصب هستند:
ضربه های مکرر و کشش مداوم این عصب باعث اختلال عصب می شود که این اختلال نورالژی (neuralgia) این اعصاب نامیده می شود. اختلال این عصب می تواند بعد از وارد شدن ضربه به زیر بغل بیمار، مثلا حین تصادفات رانندگی، نیز اتفاق بی افتد.
تشخیص:
مشخصه اصلی نورالژی این دو عصب، درد در سطح داخلی بازو است. این درد با بی حسی های شوک مانند و سپس گزگز این ناحیه همراه است. با پیشرفت بیماری بافت عضلانی این ناحیه تحلیل می رود و به اصطلاح آتروفی می شود.
جدا از درد دائمی، با ضربه زدن به محل خروج عصب در زیر بغل، بیمار افزایش درد خواهد داشت. به همین دلیل بیمار معمولا سعی می کند تا زیربغل و سطح داخلی بازویش با جسم خارجی تماس پیدا نکند.
رادیوگرافی برای تمام بیماران مبتلا به درد بازو ضروری است تا عدم وجود شکستگی های استخوانی که دردی مشابه دارند ثابت شود. برحسب شرح حال بیمار و تشخیص پزشک آزمایشات دیگری مانند شمارش کامل سلول های خونی و ... نیز باید انجام شوند. MRI و یا تصویربرداری سونوگرافی، اگر قطع شدن این دو عصب محتمل باشد، الزامی هستند.
درمان:
در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده اساس روش های درمانی بر پایه جلوگیری از عمل جراحی و کاهش درد بیمار با استفاده از روش های غیرتهاجمی و استفاده از روش های ترکیبی طب نوین است.
بعد از تایید شدن تشخیص می توان روش های درمانی مختلفی را به کار برد. بهترین روش درمانی از میان روش های مختلف درمان، بلاک عصب است. بلاک عصبی مهم ترین بخش درمان نورالژی این دو عصب است و به دو صورت مختلف انجام می شود: تزریق مواد بی حسی یا رادیوفرکونسی (RF)
بلاک عصب به قطع کردن مسیر عبور پیام عصبی با تزریق مواد بی حسی در اطراف عصب گفته می شود. تزریقات عموما به دو صورت انجام می شوند: هدایت شده و هدایت نشده. در روش هدایت نشده که به عنوان روش لندمارک (landmark) هم شناخته می شود پزشک بدون استفاده از دستگاه تصویربرداری و با استفاده از مشخصات سطحی بدن تزریق را انجام می دهد. در روش هدایت شده پزشک با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی یا دستگاه سونوگرافی محل دقیق ساختار های داخلی محل تزریق را شناسایی می کند و با توجه به آن ها سوزن را به داخل بافت هدایت می کند. در این روش به دلیل مشاهده لحظه به لحظه سوزن در دستگاه تصویربرداری امکان خطا بسیار کم می شود.
مزیت اصلی دستگاه سونوگرافی نسبت به دستگاه فلوروسکوپی، ساده تر بودن کار با آن و نداشتن عوارض جانبی است. ساده تر بودن کار با دستگاه سونوگرافی امکان خطا را کاهش می دهد و باعث تاثیر بیشتر تزریق می شود. همچنین دستگاه فلوروسکوپی به دلیل تاباندن پرتو های پر قدرت می تواند برای بیمار و پزشک خطرناک باشد.
در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده این تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی باعث دید دقیق پزشک به ساختار های داخلی محل تزریق می شود و باعث کاهش عوارض جانبی و تاثیر قوی تر درمان می شود.
برای انجام این دو بلاک بیمار به پشت می خوابد و بازوی مورد نظر 85 تا 90 درجه باز می شود. پزشک با دستگاه سونوگرافی ساختارهای داخلی را به دقت شناسایی می کند و تزریق را انجام می دهد.
بلاک عصب مدیال براکیال کوتانوس:
معمولا بعد از تزریق با قرار دادن کمپرس سرد روی محل تزریق، از التهاب و درد بعد از تزریق جلوگیری می شود. اثرگذاری ماده بی حسی تقریبا از 15 دقیقه بعد از انجام تزریق شروع می شود و بستگی به مقدار آن حداقل 2 ماه یا بیشتر ادامه می یابد. در طول این مدت این دو عصب بهبود می یابند و درد ناشی از اختلال اعصاب به طور کامل درمان می شود.
در روش RF، از انرژی رادیویی برای تولید گرما و انتقال آن به عصب استفاده می شود که عصب را برای مدت 6 تا 9 ماه بلاک یا به اصطلاح مسدود می کند. معمولا بعد از نیم ساعت درد بیمار به طور کامل کنترل می شود و تا 6 تا 9 ماه آینده علائم بیماری دیگر تکرار نمی شود. همچنین معمولا با یک بار بلاک عصب، چه به روش RF و چه روش تزریق، بیماری به طور کامل درمان می گردد و دیگر نیازی به تکرار مجدد بلاک نیست.
در صورتی که اختلال اعصاب ناشی از حمله تومور به آن ها باشد، نیاز به تخریب کردن کامل اعصاب برای درمان درد است. برای تخریب عصب نیز از تکنیکی مشابه بلاک عصب استفاده می شود اما به جای مواد بی حسی از مواد تخریب کننده عصب استفاده می شود که عصب را به صورت دائمی بی حس می کنند.
دیگر کاربرد های بلاک این دو عصب درمان هرپس زوستر (زونا) ناحیه کتف، بی حسی موضعی برای جراحی و تشخیص علت سندروم های درد مختلف این ناحیه هستند. کاربرد تشخیصی و پیشبینی کننده این تزریق به این صورت است که بعد از انجام بلاک اگر درد بیمار درمان شد می توان نتیجه گرفت که درد بیمار مربوط به این عصب است. قبل از تخریب کامل عصب برای درمان درد های سرطانی از این روش تشخیصی برای مطمئن شدن از نتیجه دادن تخریب عصب برای درمان درد ناشی از تومور استفاده می شود.
درمان های غیرجراحی
*فیزیوتراپی.
*تزریق اوزون.
*بلاک عصب با لیزر.
* رادیو فرکوئنسی (RF)
در مطب دکتر مؤمنزاده تمامی این خدمات با راهنمایی اولتراسوند انجام میگیرد.