درد لگن معمولا با دردی همراه است که تا باسن و پایین پاها منتشر میشود. مفصل لگن، نقطهی اتصال استخوان ران به استخوان لگن است. به طور کلی مفصل لگن یکی از مفاصلی است که به صورت یک گوی و یک سوکت یا جایگاه (که گوی در آن جای میگیرد) میباشد. دو عصب بسیار مهم از ناحیهی لگن عبور میکنند، عصب سیاتیک و عصب فمورال هستند.
عصب سیاتیک موجب انتقال پیامهای حسی به تمامی ماهیچههای اصلی در پاها میشود . عصب فمورال نیز پیامهای حسی را به قسمت جلوی رانها تا زانو انتقال میدهد. هر گونه آسیب یا تحریک این عصبها موجب درد لگن میشود و چون این عصبها تا پایین پا امتداد دارند، این درد تا پایین پاها منتشر میشود.
نواحی انتشار درد
در ناحیه لومبار از ستون فقرات (ناحیه کمری) هر یک از شاخههای عصبی همنام با مهرهای هستند که در بالای آنها قرار دارد. هر یک از این عصبها از پدیکل فوقانی (پدیکل یا پدیکول نام دو پایه یا برجستگی استخوانی در پشت جسم مهره است) مهرهی بالایی عبور میکنند.
دردی که در قسمت خلفی (پشت) ران پا و قسمت خلفی-جانبی ران پا حس میشود به خاطر آسیب عصبهای S1 یا L5 است. در صورتی که این درد مربوط به عصب S1 باشد ، درد به قسمتهای پشتی پا منتشر میشود. اما در صورتی که درد مربوط به عصب L5 باشد، به قسمت جانبی پا و انگشت شست پا منتشر میشود.
سیاتیک قدامی
دردی که در قسمت جلویی ران پا منتشر میشود، ناشی از آسیب عصبهای L4 یا L3 است. آسیب عصب L2 موجب درد در میانهی قسمت قدامی ران پا میشود. درد در کشالهی ران نیز ناشی از عصب L1 است.
علل درد لگن که تا پایین پا منتشر میشود
رادیکولوپاتی به معنای تحت فشار قرار گرفتن ریشهی عصبی در ستون فقرات یا اصطلاحا گیرافتادگی عصب است و یا تحریک شدن عصب میباشد. تحت فشار قرار گرفتن عصب به صورت مکانیکی میتواند بر اثر یکی از دلایل زیر باشد.
آرتروز: مفاصل مختلف بدن ممکن است دچار عارضهی آرتروز شوند، که یکی از شایعترین آنها مفصل لگن است. آرتروز لگن موجب محدود شدن دامنهی حرکتی و بروز دردی میشود که تا پایین پا ادامه دارد.
بورسیت لگن: بورسیت لگن موجب درد در اطراف مفصل لگن میشود که این درد تا پایین پا منتشر میشود.
بیرونزدگی دیسک کمر و فشار به عصب: فرسایش و بیرونزدگی دیسک کمر، شایعترین علت فشار به عصبها در ستون فقرات و رادیکولوپاتی است.
تنگی کانال فورامن: فورامن حفرهای است که از طریق آن شاخههای عصبی از درون کانال نخاعی بیرون میآیند. تنگ شدن این حفره موجب فشار به عصب میشود. این مشکل بیشتر در افراد مسن ایجاد میشود.
سندرم پریفورمیس: سندرم پریفورمیس موجب تحریک عصب سیاتیک در لگن میشود که ایجاد دردی و سوزش عمیق در باسن میکند و این درد تا پایین پا منتشر میشود.
پارگی دیسک یا آرتروز فرسایشی: یکی دیگر از علل درد لگن (که مربوط به آرتروز لگن نمیشود) پارگی دیسک یا آرتروز فرسایشی ستون فقرات است. این مشکل در مراحل بسیار پیشرفته و وخیم موجب درد شدید لگن میشود که این درد تا پشت ران پا منتشر میشود.
اسکولیوز: اسکولیوز یا همان انحراف ستون فقرات موجب میشود که بر اثر قوس غیرطبیعی ستون فقرات، عصبها در یک طرف از ستون فقرات تحت فشار قرار بگیرند.
آسیبدیدگی لگن (ضربه به لگن): التهاب ناشی از ضربه میتواند باعث التهاب مستقیم عصبها و بروز رادیکولوپاتی شود.
تاندونیت لگن: تاندونیت لگن به معنای التهاب تاندون لگن است که این التهاب تا مفصل لگن منتشر میشود و موجب بروز دردی شدید در لگن میشود که این درد با حرکت دادن لگن بیشتر نیز میشود. این درد حالتی تیرکشنده، تیز و سوزاننده دارد و شدت ان با فعالیت کردن شخص بیشتر میشود.
ضخیم شدن رباطها: ضخیم شدن رباطها موجب وارد شدن فشار مکانیکی به عصبهایی میشود که از ستون فقرات خارج شده و از لگن عبور میکنند.
تومور یا عفونت: هر دوی این عوامل موجب کاهش فضای آزاد در کانال نخاعی، و در نتیجه فشار به عصبها میشوند.
تشخیص رادیکولوپاتی (گیر افتادگی عصب) در کمر:تشخیص رادیکولوپاتی یا گیرافتادگی عصب معمولا با کمک شرح حال بیمار (توصیف او از درد) و انجام معاینات فیزیکی است. برای آن که تشخیص پزشک تایید شده و قطعی شود، میتوان از عکسبرداری (MRI و CT میلوگرام) از ستون فقرات استفاده نمود. معمولا در این تصاویر می توان گیرافتادگی عصب را مشاهده نمود.
درمان رادیکولوپاتی (گیر افتادگی عصب):روش درمان رادیکولوپاتی یا گیرافتادگی عصبها به علت ایجاد کنندهی آن بستگی دارد.
استراحت:تاثیر استراحت کردن بر روی عدهای از بیماران مبتلا به درد سیاتیک بررسی شده و نتایج نشان دادهاند که توصیهی استراحت کردن، نمی تواند به اندازهی توصیهی فعال بودن و حفظ فعالیت بدن، موثر باشد. (بنابراین بهتر است سعی کنید که فعاللیت خود را حفظ کنید).
دارودرمانی: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی موجب کاهش درد و تورم میشوند و داروهای مسکن موجب تسکین درد میشوند. همچنین ممکن است پزشک داروهای شل کنندهی عضلات یا استروئید خوراکی (پردنیزون) را تجویز کند.
تزریق استروئید در ناحیه اپیدورال: تزریق استروئید در فضای اپیدورال (تزریق داخل کانال) و تزریق در اطراف شاخههای عصبی، موجب کاهش التهاب و تورم شده و درد حاد کمر که تا لگن و رانها منتشر میشود را تسکین میدهد.