اثرات بالینی اوزون درمانی
ازون میتواند اثرات مختلفی را بر طبق غلظت انتخاب شده و روش تولید آن تجویز نماید. در عملکردهای پزشکی مهمترین کاربرد آن شامل موارد زیر است:
1-باکتری کش،قارچ کش ،ویروس کش
برای مصارف خارجی و زمانی که بصورت ترکیب گازی یا محلول اوزونید بکار گرفته شود غلظت بیشتر اوزون که اثر اکسایشی مستقیم بر غشای میکروارگانیسمها داشته،توصیه گردید.اوزون می تواند عملا تمام انواع باکتریها،ویروسها، و قارچها و تک یاختگان را از بین ببرد. باکتری گرم مثبت و ویروس های گرم کپسول دار که دارای که دارای یک لایه بیولوژیکی لیپیدی میباشند به ویژه به اکسیداسیون حساس میباشند. استفاده از غلظت های درمانی اوزون،اثرات باکتری کشی را فراهم آورده که بطور غیر مستقیم سیستم دفاعی غیر اختصاصی را فعال می سازد.و همین طور باعث فعال سازی اجزای سلولی و ایمنی مایعات بدن می گردد.شواهدی از اکسیداسیون پارشیال گیرند های ویروسی گزارش داده که آنها را برای تشکیل پیوند ویروسی ناتوان می سازد.در کنار اینها بازداری آنزیم ترانس کیناز معکوس اشکار گردید که نابودی ویروس ایدز را افزایش میدهد.
2-اثر ضد التهابی
اوزون ظرفیت اکسید کردن ترکیبات حاوی پیوند های مضاعف و اسید آراشیدونیک و مشتقات آن به ویژه پروستا گلامدین ها،را دارا می باشد.این مواد فعاال بیولوژیکی در ایجاد ،در توسعه و حفظ فرایند آلتهابی دخالت دارند. در کنار آن اوزون به تنظیم واکنش های متابولیکی در بافت در جایگاه التهاب میپردازد و PHرا خنثی میکند.کارایی و اثر بخشی اوزون درمانی در آسم برونشی می تواند تا حدودی به وسیله اکسیداسیون پیوند ضاعف در چنین ترکیبات پاتولوژیکی مانند لوکوترینها که از آراشیدونیک اسید مشتق شده اند ،توضیح داده شود.
3-اثر بی دردی اوزون
که بوسیله اکسیداسیون تولیدات و فراوردهای تجزیه آلبومین که به آن الگوپپتید ایجاد می گردد. آنها بر پایه های عصب بر بافت های آسیب دیده عمل می کنند و شدت واکنش درد را نشان می دهند.همینطور اثر بی دردی همچنین تحت تاثیر نرمال سازی سیستم آنتی اکسیدان می باشد و بر طیق آن با کاهش مقدار فراوردهای مولکولی سمی حاصل از پراکسیداسیون لیپید بر روی غشای سلولی،که عملیات آنزیم های درون بافته غشایی را تغییر می دهد تاثیراتی از آن بر جای می ماند که در سنتز ATP و حفظ فعالیت حیاتی ارگانها و بافت ها مشارکت دارد.
4-خواص سم زدایی ازون
-آشکارا سبب تصحیح و فعال شدن روند متابولیسم در بافتهای کبد و کلیه می گردد و سبب تامین عملکرد خنثی سازی و دفع مواد سمی و مضر از ارگانهای حیاتی می گردد.
5-اوزون قادر به افزایش اکسیژن محلول آزاد ذر خون گردد و این روند سبب تقویت آنزیم ها و نتیجتا کاتالیز و تسریع اکسیداسیون هوازی کربوهیدراتها،چربی و پروتینها و نتیجتا شکل گیری ATP و تولید انرژی گردد.در سطح میتوکندری با فعال شدن آنزیم آدنوزین تری فسفاتاز که مسئولیت کونژوگاسیون پروسه تهویه و فسفرلاسیون اکسیداتیوها را به عهده دارد سبب تولید ATP میگردد.
6-بهینه سازی سیستم های پرو اکسیدان و آنتی اکسیدان
این پروسه به عنوان یکی از اثرات مهم اوزون درمانی سیستماتیک مورد توجه قرار گرفته است که از طریق تاثیراتش بر غشای سلولی عینیت مییابد و سطوح فراوردهای پر اکسیداسیون لیپید و سیستم دفاعی آنتی اکسیدان را موازنه میکند . در واکنش به اوزون، افزایش جبرانی در فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان،کاتالیز و گلوتاتیوپراکسیداز ،اتفاق افتاده است. بسته به واکنش های متابولیکی هوازی ذخیره شده ،تجمع NaDH2 و NADPH2 وجود دارد که در آن دهنده پروتون برای حفظ اجزای اکسید شده سیستم آنتی اکسیدان غیر آنزیمی عمل می کند. استفاده از آنتی اکسیدان های اگزوژنیک با دوز اولیه محاسبه شده ، زمای اجباری می باشد که از اوزون در غلظت بالا بخواهند استفاده به عمل آورند.
7-اثر هموستاتیک
اوزون بستگی به دوز آن دارد.تجویز غلظتهای بالای اوزون در استعمال خارجی سبب تاثیرات افزایش بر سیستم انعقادمیگردد در صورتی که تجویز و تزریق وریدی باغلظتهای پایین اوزون سبب کاهش انعقاد پذیری و ترومبوستوز میگرددو در عین حال موجب علل کاهش شدن فیبرونولیتیک میشود.
8-اثر تعادلی اوزون بر سیستم ایمنی
اوزون بر اساس واکنش با ساختارهای لیپیدی در غشای سلولی و وابسته به مقدار و دوزی که استفاده میشود اعمال اثر می نماید. دوز پایین اوزون، تراکم وتجمع اوزونیدهاا را بر روی غشای سلولهای-فاگوستینی یعنی مونوسیتها و ماکروفاژها افزایش میدهد.بسته به اوزونیدها ین سلولهای س نتزسیتوکینین ها را در گروه ها مختلف افزایش و تحریک می کند. سیتوکنین ها از نظر بیولوژیکی ،پپتیدهای فعالی هستند که باعث مشارکت در افزایش فعال سازی بیشتر سیستم دفاعی غیر اختصاصی می شوند و جدا از آن،آنها ایمنی سلولی و هومورال را فعال می سازند. تمام این مکانیسم ها با یک دیگر درمان ایمنی ثانویه را تسهیل می کنند.اوزون به میزان زیادی اثر بدتری بر فرایند پروکسیداسیون لیپید در غشای سلولی در همان سلولهای فاگوستینی بر جای میگذارد. و این کار با افزایش تراکم فراوردهای سخت و سمی ناشی از پراکسیداسیون لیپید نمود می یابد که این مانع از سنتز سیتو کینین ها می شود بنابراین فعال سازی لنفوسیتهای یاری دهنده T6 را حذف می کند.و این پروسه به تنظیم تولید ایمونوگلوبین توسط لنوسیتهای Bمنجر خواهد شد.این اثر در مدیریت بیمارانی که با پاتولوژی ایمنی خودکار همراه هستند. بیماریهای روماتیسمی،اسکلروز ،و اسکلرودرما،و بدون تجویز دارو کمک خواهند نمود.
روشهای اثر بخشی درمانی اوزون
اوزون تراپی موضعی یک روش خیلی موثر در بکار گرفتن اوزون در تکنیک ها و سوابق پزشکی به شمار می آید. باید یاد آور شد که غلظت بالایی از آن برای ضد عفونی استفاده می شود در حالی که مقدار کم آن،ترمیم و التیام بافت آسیب دیده را از طریق رشد اپیتلیوم میسر می نماید.
-
روش های تجویز خارجی
*استفاده از سالین اوزونیدی جهت ضد عفونی
*بکار گیری پماد های اوزونیدی و روغن های گیاهی حاوی اوزون
*کیسه های پلاستیکی حاوی اوزون تحت فشار کم
* وان و استحمام با آب اوزون دار
2-روش های تجویز وریدی
*اتوهموتراپی ماژور با خون اشباع شده با اوزون
*اتوهموتراپی مینور با خون اشباع شده با اوزون
*درمان لنف و پلاسما خارج از بدن
3-تزریق داخل بافت
*تزریق مخلوط گاز اوزون/اکسیژن به داخل نقاط حساس بیولوژیکی
*تزریق مخلوط گاز اوزون / اکسیژن داخل عضلانی در عضلات پاراورتبرال و اطراف مهره ای
*تزریق مخلوط گاز اوزون/اکسیژن داخل مفصل و بافت اطراف مفصل
*تزریق مخلوط گاز اوزون/اکسیژن در داخل دیسک بین مهره ای
4-روش تجویز روده ای
*شستشوی رودها با آب مقطر اوزونیدی
*نوشیدن آب مقطر اوزونیدی
*تزریق گاز با ترکیب اوزون/ اکسیژن از طریق مقعد
طرز تجویز اوزون
همانگونه که اشاره شد برای تجویز اوزون روشهای متفاوتی وجود دارد. مانند استنشاق مخلوطی از اوزون،اکسیژن،یا مخلوطی از اوزون و هوا،تزریق اوزون از طریق رکتوم یا واژن،درمان با آب اوزون دار ،انتقال خون اوزون دار ،بکارگیری روغن اوزون دار ، و مانند اینها ،روش تجویز به نوع و محل بیماری بستگی دارد. اما میتوان برای درمان انواع متفاوت درد از طریق فقط گاز اوزون با غلظت های متفاوت استفاده کنیم.مولکول اوزون پایدار نیست ، و نیمه عمر آن فقط 2 دقیقه است. بنابراین پس از 20 دقیقه فقط نیمی از ازوزن اولیه باقی می ماند، و بقیه تبدیل به اکسیژن می شود. افزایش دما نیمه عمر اوزون را کاهش می یابد.برای تزریق اوزون همیشه اوزون تازه در محل تهیه شده و بلافاصله تجویز می شود.برای تزریق اوزون فقط از سرنگ های مقاوم در برابر اوزون باید استفاده شود.
چگونگی اثر اوزون متعددند،بخش بزرگی از عمل اوزون ناشی ازاتم فعال اکسیزن آزاد شده و در نتیجه شکسته شدن مولکول اوزون است .میکروب کش،قارچ کش،ویروس کش که دارد سوخت وساز سلولی را هم فعال اوزون علاوه بر عمل میکند.دستگاهای ایمنی را تعدیل می نماید و آنتی اکسیدان ها و برداشت و پاکسازی رادیکالهای بدن را افزایش داده و فعال می کند. برای درمان درد عوامل دیگری هم دخالت دارند ،اوزون جریان خون را تقویت می کند،کلامپینگ گویچه های سرخ خون را کاهش میدهد یا حذف می کند. انعطاف پذیری آن را به موازات توان حمل اکسیژن محفوظ می ماند.اکسیژن رساندن به بافت ها افزایش می یابد زیرا با تجویز اوزون افزایش جزیی در فشار خون حاصل و ویسکوزیتی خون کاهش می یابد.همچنین اوزون پلاک های سرخ رگی را اکسیده و امکان برداشته شدن تکه های تولید شده از پلاک و جلوگیری از بسته شدن عروق را فراهم مینماید.همه این اعمال اوزون منجر به افزایش اکسیژن آزادشده در بافت های بیمار می شوند.با تجویز اوزون تشکیل واسطه های آماسی مانند پروستاگلاندین های مختلف هم کاهش می یابد و یا این ترتیب اوزون عمل ضد اماسی هم دارد.
پرولاپس دیسک
دیسک بین مهره ای دارای هسته ژله مانند است و آب را در خود نگاه می دارد (90درصد از ماده دیسک آب است).وقتی اوزون در دیسک تزریق می شود پلهای پروتئوگلیکان در ماده ژله مانند دیسک در هم شکسته می شوند و دیگر نمی توانند آب را در خود نگه داری کنند.در نتیجه دیسک چروکیده و مومی می شود و این کار معادل دیسککتومی در جراحی است. از این رو این عمل را دیسککتومی با اوزون یا اوزونوکلئولیز می نامند. در مجلات جراحی اعصاب عنوان گردیده که تا 85 درصد عملهای جراحی دیسک با این مداخله غیر جراحی اجتناب پذیرند.میزان موفقیت این عمل 88 درصد قابل مقایسه با دیسککتومی جراحی(50-90درصد) است.عوارض آن به نحوه قابل توجهی کم و بسیار کمتر از عوارض عمل جراحی است.
در عرصه های گوناگون پزشکی بویژه در درمان درد اوزون به تدریج معروف شده است.تغییرات جدیدتر در تکنیک ها و موارد تجویز اوزون در نشریات علمی به صورت روز افزون در حال انتشار می باشد.
موارد ممنوعیت اوزون تراپی شامل موارد زیر است:
*تمام مواردی که با عدم انعقاد خون همراه باشد.
*خونریزی اندامها.
*کاهش تعداد پلاکتها در گردش خون.
*آلرژی به اوزون.
*خونریزی مغزی.
*عدم تحمل اوزون.
اوزون به مقدار کم می تواند اثرات ضد انعقاد خون ملایمی را بر جای بگذارد.بنابراین تمام دارو های کاهش دهنده انعقاد خون(ضد انعقاد ها و آسپرین ها و غیره) در طول دوره درمان باید قطع شوند.در زنان دوره درمان در دوره قائدگی باید مشخص شود و دوره درمان باید قطع شود ....