آب درمانی

برنامه حرکات آب درمانی دیسک کمر  متشکل از انواع مختلفی از درمان ها و تمریناتی است که در یک استخر انجام می شوند و می توانند به طور خاص برای تسکین درد کمر در بخش تحتانی طراحی شوند. این تمرینات همچنین تاثیر قابل ملاحظه ای برعضلات دارند و عضلات را برای اجتناب از عود درد کمر در آینده تقویت می کنند. روش آب درمانی بخصوص در مواردی سودمند هستند که بواسطه شدت درد کمر، کاهش تراکم استخوانی، ناتوانی یا دیگرعوامل انجام یک برنامه تمرینات بر روی زمین امکان پذیر نباشد. آب درمانی فی نفسه تمرینی چند کاره بوده بخصوص برای افراد دچار بیماری هایی مانند بیماری های ذیل خوب است:

* آرتروز

* پوکی استخوان پیشرفته ( مستعد شکستگی و/ یا همراه با درد ناشی از شکستگی)

* کشیدگی یا پارگی عضله

آب درمانی علاوه بر این بیماری ها غالبا به عنوان شکلی از تمرین درمانی برای درمان افراد دیابتی و همینطور افراد دچار فشار خون بالا توصیه می شود. هر دوی این بیماری ها می توانند با آب درمانی بهبود یابند و قابل کنترل تر شوند. همه این بیماری ها می توانند باعث شوند که ورزش کردن روی سطح سخت یا حتی نرم یا در حالت ایستاده ناراحت کننده و دردناک باشد. این در حالی است که آب محیطی لطیف تر و خوشایندتر ایجاد می کند. آب درمانی بسیاری از همان مزایای مربوط به برنامه تمرین روی زمین را به افراد ارئه می دهد که از جمله این مزایا توسعه یک برنامه درمانی است که به دقت برای فرد طراحی شده است.

خواص فیزیکی آب باعث می شود آب محیط بسیار مطلوبی برای ورزش کردن و به منظور درمان کمر درد و دیگر آسیب های اسکلتی عضلانی باشد. 

بطور کلی هر گونه معالجه و مداوای کمردرد به کمک آب را می توان هیدروتراپی یا آب درمانی دانست. البته در اینجا منظور مصرف غیر خوراکی آب یعنی انجام حرکات  اصلاحی و نرمشهای خاص کمردرد در آب است. معمولا از آب به خاطر اثراتش در ایجاد گرما، سرما، تسکین در ریلکس (شل) کردن عضلات کمر و درمان کمردرد استفاده می گردد. آب به دلیل برخی خواص فیزیکی نظیر چسبندگی، شناوری، فشار و ویسکوزیته (غلظت) اثرات مفیدی در انجام حرکات ورزشی برای درمان کمردرد دارد. مطابق قانون ارشمیدس هنگامی که بدن در آب غوطه ور می شود به اندازه ی حجم آب جابه جا شده از وزن آن کاسته می شود. از آنجایی که وزن بدن در آب کمتر است، لذا بیمار مبتلا به کمردرد قادر می گردد که اندامهایش را با صرف نیروی کمتری به حرکت در آورد و به دلیل کاهش فشار بدن بر مفاصل، درد کمتری را هنگام انجام حرکات احساس می کند. از سوی دیگر، هنگامی که حرکت بر خلاف جهت آب انجام می گیرد، فشاری از طرف آب بر اندامها وارد می آید که سبب تقویت عضلات ضعیف و درمان کمردرد می شود. علاوه بر این با تغییر سرعت حرکات می توان شدت ورزش در آب را کاهش یا افزایش داد.

مزایای دیگر آب درمانی(هیدروتراپی)عبارتند از:

* آب درمانی یک روش درمانی خوب برای از بین بردن و کاهش دردهای ناگهانی و طولانی مدت است.

* آب درمانی به طور چشمگیری فرایند دفع مواد زائد را که به سم‌زدایی کمک می‌کند افزایش می‌دهد.

* آب درمانی به کاهش گرفتکی و تنش عضلات کمک کرده و باعث شل شدن عضلات می‌شود. آب‌درمانی فعالیت‌های گوارشی و متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد. در آب‌درمانی به سلول‌ها آب‌رسانی می‌شود و پوست و ماهیچه‌ها بهبود می‌یابند.

* آب‌درمانی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و بازده عملکرد آن را افزایش می‌دهد.

* آب‌درمانی خون‌رسانی را تحریک کرده و باعث بهبود عملکرد ارگان‌های داخلی بدن می‌شود.

* هیدروتراپی به بازسازی اندام آسیب دیده، درمان سوختگی‌ها، سرمازدگی، تب‌های پایین، التیام زخم و عضلات و مفاصل ملتهب، بهبود سر درد، روشن شدن رنگ پوست و کاهش درد زایمان کمک کرده و باعث شل شدن عضلات می‌شود.

 

۱- آب درمانی عمومی: که تمام بدن بیمار مبتلا به کمردرد در آب قرار می گیرد.

۲- آب درمانی موضعی: که تنها عضو آسیب دیده و یا بخش از بدن در آب قرار می گیرد.

در آب درمانی عمومی برای درمان کمردرد معمولا از استخر و یا وان های پروانه ای شکل (Hubbard Tank) استفاده می گردد، در حالی که در هیدروتراپی موضعی از وانهای کوچک و یا وان گردابی (Whirl pool) استفاده می شود.

برخی از دستگاههای هیدروتراپی به گونه ای طراحی شده اند که می توانند آب را با فشار زیاد به اندامها بپاشند و یا حالت گردابی در آن ایجاد نمایند. در این حال علاوه بر استفاده از اثرات حرارتی آب، از اثرات مکانیکی آن نیز می توان بهره برد. حالت گردابی آب همچون ماساژ عمل می کند و از طریق تحریک اعصاب حسی، سبب تسکین کمردرد و بهبود گردش خون می شود. از آنجایی که آب سبب تسهیل حرکات می گردد، می توان تمرینات ورزش کمردرد برای درمان درد کمر، از حرکات ساده ی نرمشی گرفته تا ورزشهایی نظیر پیاده روی، دویدن، حرکات کششی و... را در آب انجام داد بدون آنکه فشار زیادی بر مفاصل، رباطها، عضلات و مهره های آسیب دیده کمر وارد شود. البته بیماران مبتلا به کمردرد باید قبل از انجام حرکات درمانی در آب حتما با پزشک خود مشورت نمایند .

روی هم رفته، این خواص امکان گسترش یک رژیم ورزشی را فراهم می کنند؛ رژیمی که مقدار وزنی که روی ستون فقرات قرار می گیرد ( بار محوری) و خطر آسیب دیدگی ناشی از حرکات ناخواسته در طول ورزش را به حداقل می رساند. به عنوان مثال، افراد دچار آرتروز گردن و شانه می توانند برای بهبود قدرت و دامنه حرکت خود تمرین چرخش دست یا شانه را در آب انجام دهند. از آنجایی که آب از طریق خاصیت شناوری خود هم مقاوت خفیفی ایجاد می کند و هم وزن بدن را تحمل می کند به احتمال زیاد فرد دردی که به هنگام پایین افتادن ناگهانی دست در پایان تمرینات ورزشی که روی زمین انجام می شوند بوجود می آید را تجربه نمی کند. به علاوه، ممکن است در نتیجه عوامل بسیار مرتبط با آب درمانی احساس درد کاهش یابد؛ عواملی مانند صدای آرامش بخش و همینطور گرمی آب که باعث می شوند آب درمانی تجربه ای متفاوت و غالبا بسیار خوشایند باشد. غالبا آغاز یک برنامه تمرینات ورزشی در درون آب آسان تر از امتحان کردن آن بر روی زمین است. به عنوان مثال، امتحان کردن تمرینات کششی دامنه حرکت برای فلکسورها و ابداکتورهای لگن در ابتدا در آب عموما بسیار آسان تر است زیرا وقتی فرد نحوه قرارگیری صحیح را می آموزد از پای او تا حدی در آب محافظت می شود. با استفاده از تکنیک شناور شدن در آب خاصیت شناوری آب می تواند در هنگام انجام تمرینات آب درمانی افزایش یابد. همچنین روش آب درمان برای دیسک کمر و سیاتیک نیز مفید است.

۱- چسبندگی لایه ای از بافت نرم به نام فاشیا نیز باعث بسیاری از کمر درد ها مخصوصا خانمهای جوان می شود؛ معمولا این نوع کمر درد ها با ماساژ درمانی و آب درمانی (علمی و اصولی) در طی مدت زمان کوتاهی درمان میشوند.

۲- کمر درد هایی که ناشی از افزایش و یا کاهش قوس ستون فقرات بوجود می آیند؛ این نوع کمردرد ها را می توان با درمانهای فیزیوتراپی و آب درمانی، مخصوصا حرکات اصلاحی ورزشی درمان نمود.

۳- کوتاهی عضلات همسترینگ (عضلات پشت ران) درمان این نوع کمر درد نیز به وسیله ورزش، فیزیوتراپی، آب درمانی و حرکات اصلاحی ورزشی انجام میشود.

۴- فتق دیسک کمر که در تصویر برداری ( ام آر آی)مشخص شده باشد. این نوع کمر درد ها را تحت هیچ شرایطی نباید با تحرک بی رویه و یا سایر روشهای پر خطر دستکاری نمود بلکه می بایست روند درمانی آن بوسیله پزشک معالج (متخصص ستون فقرات) درمان شود؛ بهترین درمان، استراحت می باشد. البته آب درمانی در موارد خفیف درمان بسیار خوبی می باشد.

۵- درد هایی که ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک در طول مسیر عبور خود به اندام تحتانی می باشند، پس از تشخیص بوسیله روشهای مدرن تصویر برداری و تجویز روشهای استراحت توسط پزشک معالج، آب درمانی نیز کمک کننده می باشد.

در بسیاری از بیماران دچار کمر درد ورزش در آب باید تنها با راهنمایی یک متخصص واجد شرایط انجام شود. در صورتی که بیمار دچار هر یک از موارد ذیل باشد، معمولا باید از تمرینات آب درمانی خودداری کرد:

* تب

* نارسایی قلبی شدید

* بی اختیاری ادرار

* عفونت

ممکن است دمای آب گرم تر از آن باشد که بتوان آن را با برخی بیماری ها تطبیق داد. آب درمانی در استخر ها یا حوض های دارای آبی که دمای آن بین 90 تا 94 درجه (فارنهایت) یعنی تقریبا به گرمی آب حمام است انجام می شود، بنابراین گردش خون افزایش می یابد. در نتیجه، بیماران دچار هر یک از بیماری هایی که در بالا آمدند باید از تمرینات آب درمانی اجتناب کنند یا این تمرینات را محدود کرده اطمینان حاصل کنند که دمای آب استخر یا حوضی که برای آب درمانی مورد استفاده قرار می گیرد خنک تر است به طوری که بیماری آن ها تشدید نمی شود. ممکن است افراد با قدرت تحمل یا دامنه حرکت به شدت محدود به راحتی قادر نباشند که برای شرکت در یک برنامه تمرینات آب درمانی به حرکت کردن در کف کاشی کاری  و لغزنده استخر بپردازند. برای کاهش این خطر غالبا از حصیرهای پلاستیکی استفاده می شود تا کشش سطحی افزایش یابد. درک اشیاء (مانند مربی ایی که در حال نشان دادن تمرینات ورزشی است) هم در آب تحت تاثیر شکست نور/ انکسار قرار می گیرد که این منجر به ایجاد اشکال در یادگیری مهارت های حرکتی خاص برای افرادی می شود که دارای قدرت بینایی محدود یا بواسطه سکته مغزی یا آسیب دیدگی های دیگر دچار ناتوانی در احساس محل قرارگیری بدن یا  حفظ تعادل بدن هستند. در نهایت، برای بیماران دچار تراکم استخوانی کم یا پوکی استخوان ممکن است خاصیت شناوری ایجاد شده بوسیله آب به اندازه تمرینات تحمل وزنی که روی زمین انجام می شوند برای استخوان سازی سودمند نباشد. با این وجود، ممکن است قدرت و تعادل مازادی که از طریق برنامه ورزش های آبی بدست می آید بازگشت بی خطر به ورزش هایی که روی زمین انجام می شوند و برای مستحکم ساختن استخوان مفید ترهستند را تسهیل نمایند.

توسط پزشک معالج، آب درمانی نیز کمک کننده می باشد.