هر فرد در طول زندگی خود ممکن است برای مدتی احساس خستگی زودگذر یا طولانی نماید.خستگی زودگذر میتواند ناشی از کار زیاد،مشغله های فکری،تضادهای خانوادگی،عدم تحرک کافی،تغذیه نامناسب و یا کم خوابی باشد.خستگی زودگذر معمولا با استراحت،کاهش حجم کار و رفتن به مسافرتی کوتاه و نشاط آور تسکین یافته یا کاملا برطرف شود.اما خستگی مزمن عارضه ای جدی و قابل تامل است زیرا این نوع خستگی مستمر و فرسایشی است،به گونه ای که شخص مبتلا به خستگی مزمن نه تنها آرامش و قرار خود را از دست میدهد و قادر به انجام کامل تعهدات اجتماعی و خانوادگی خود نیست بلکه ادامه خستگی مزمن به افسردگی و انزوا شخص بیمار می انجامد.
از علل عمده ایجاد خستگی مزمن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1.اختلال خواب و اختلال روحی-روانی(افسردگی و اضطراب)
2.پایین بودن فشار خون
3.سوء تغذیه و نداشتن یک رژیم غذایی مناسب که منجر به افت قند و همچنین برخی از فاکتورها نظیر آهن را منجر میگردد.
4.دیابت،در افرادیکه خستگی مزمن دارند توصیه میگردد آزمایش قند خون ناشتا و قند 2 ساعت بعد از صبحانه و HbA1c برای اطمینان از عدم قند خون بالا و دیابت انجام گیرد.
5.کم خونی یکی از علل مهم میباشد،به خصوص در خانم ها که ممکن است به علت عادت ماهیانه دچار کمبود آهن شوند،همچنین کم خونی ارثی(تالاسمی مینور)،کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک.
6.کم کاری ناشناخته غده تیرویید میتواند سبب بی حالی،خستگی،افسردگی و افزایش وزن فرد شود.
7.عفونت های مزمن و نهفته،از جمله عفونت های ادراری مخفی که ممکن هست همیشه علائم سوزش و تکرر ادرار را نداشته و خستگی تنها علامت آن باشد.
8.بیماری قلبی،وقتی خستگی در طی فعالیت های معمول روزانه تظاهر میکند،میتواند نشانه
این مسئله به خصوص در مواردی مطرح میشود که فرد قادر به انجام کارهای روزانه که قبلا بدون اشکال انجام می داده است نباشد.
9.حساسیت های غذایی،حساسیت های غذایی پنهان یا حساسیت تنفسی میتواند از علل خستگی مزمن باشند.اگر خستگی شما بعد ازغذا خوردن تشدید میشود ممکن است عدم تحمل به یکی از مواد غذایی عامل آن باشد.این حساسیت در حدی نیست که سبب بروز خارش یا
10.بیماری های کبدی،مانند هپاتیت عفونی ناشی از ویروس هپاتیتB یا C،هپاتیت غیر عفونی(اتوایمون یا شیمیایی)،سیروز کبدی،بیماری های متابولیک و سایر موارد.
11.بیماریهای کلیوی یا اختلالات الکترولیتی.
بسیاری از علل و فاکتورهای مهم را میتوان به کمک روشهای تشخیص آزمایشگاهی،شناسایی ودرمان نمود.
آزمایش هایی که در تشخیص علل ایجاد خستگی مزمن کمک کننده میباشند عبارتند از:
ANA,TSH,T4,T3,YGT,AI.Ph,SGPT,SGOT,HBS Ag,Mg,Ca,Urine culture,Urine analysis,Creatinin Urea,FBS,Ferritin,Iron,TIBC,RF,CRP,ESR,CBC
و نیز اندازه گیری مقادیر چربی های خون شامل:کلسترول،تری گلیسیرید،LDL,HDL میتوانند جهت ارزیابی ریسک فاکتورهای قلبی مفید باشند.