چاقی وآرتروز رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. اضافه وزن با وارد کردن فشار مداوم بر مفاصل، بویژه مفاصل بزرگتر که وظیفه تحمل وزن را بر عهده دارند زمینه را برای فرسایش و تخریب غضروف مفصلی و بروز آرتروز فراهم میکند. فرسایش مفصلی در همه مفاصل بدن دیده میشود اما در مفاصلی که وزن بدن را منتقل میکنند بیشتر اتفاق می افتد.
در بین مشکلات اسکلتی و عضلانی، آرتروز شایعترین بیماری به شمار میرود. در کنار اضافه وزن، عوامل دیگری همچون میزان فعالیتهای روزمره، فشارهای قدیمی و شغل فرد زمینه ساز آرتروز هستند. عامل افزایش سن مهمترین عامل اثرگذار این بیماری است. کارهای سنگین و طولانی مدت با افزایش میزان فشار به استخوانها موجب تسریع تخریب سطوح مفصلی میشوند. جوانانی که در بدنسازی وزنه های غیر معمول و بیش از سطح تحمل بدن را بلند میکنند، در سنین بالاتر شانس بیشتری برای مبتلا شدن به آرتروز دارند. شیوع آرتروز به دلیل مسن تر شدن جامعه و چاقتر شدن مردم رو به افزایش است، با افزایش تمایل مردم به مصرف غذاهای آماده یا فست فود روند افزایش وزن شتاب زیادی گرفته است.
اثرات چاقی بر مفاصل:
بالا بودن وزن، سبک زندگی فرد را متاثر میکند، فرد چاق تمایل کمتری به تحرک دارد که خود باعث افزایش بیشتر وزن میشود، از طرفی کاهش میزان حرکت، قدرت عضلات بدن را کاهش میدهد، لذا حمایت عضلات از مفاصل کمتر میشود که این امر فشار بیشتری را متوجه مفاصل مختلف بدن میکند و در دراز مدت میزان فرسایش را افزایش میدهد.
افزایش وزن با اعمال فشار مستقیم موجب نزدیکتر شدن سطوح مفصلی و تخریب غضروف بین مفصلی میشود، فشار ناشی از وزن در طول زمان باعث نازکتر شدن ضخامت غضروف مفصلی شده که بتدریج میتواند ضخامت غضروف را کاملا از بین ببرد.
اضافه وزن جدای از تحمیل فشار فراوان به مفاصل، توانایی فرد را در حفظ کنترل بدن کاهش میدهد، لذا ریسک افتادن و زمین خوردن فرد چاق بیشتر شده و احتمال شکستگی و صدمات ناشی از زمین خوردن افزایش پیدا میکند. تاثیر مخرب اضافه وزن تا اندازه ای است که عنوان شده پایین آوردن وزن به اندازه ۵ کیلوگرم احتمال ابتلا به آرتروز را حتی تا ۵۰% کم میکند.
چاقی به اندام تحتانی بیشتر آسیب می‌زند
توجه داشته باشید بدن انسان برای یک مقدار وزنی در سن معین ساخته شده است. پنج کیلو اضافه وزن به اندازه 20 کیلو به مفاصل فشار وارد میکند.
بیشترین فشار بر اثر افزایش وزن به مفاصل اندام تحتانی بویژه هنگام خم‌شدن، چرخیدن یا بالا رفتن از پله‌ها وارد میشود. چنین فشاری باعث میشود در این مفاصل، تورم و درد و بتدریج تخریب استخوان و غضروف اتفاق بیفتد که به بقیه قسمت‌ها نیز سرایت و مشکلی به نام آرتروز ایجاد میکند.
فراموش نکنید مفاصلی که وزن بدن و بیشترین آسیب ناشی از افزایش وزن را تحمل میکنند زانوها، استخوان لگن، مچ پا و کمر هستند. به بیان دیگر به مرور زمان، افزایش وزن، روند فرسودگی مفاصل را تسریع میکند. به همین نسبت، کاهش وزن، فشار وارد به این نواحی را در حد قابل توجهی کاهش میدهد.