نوروپاتی محیطی وضعیتی است که در آن سیستم عصبی محیطی که اطلاعات را از مغز و طناب نخاعی به سایر قسمتهای بدن منتقل می کند، دچار آسیب میشود. این امر میتواند منجر به ایجاد درد، از دست دادن حواس، و ناتوانی در کنترل ماهیچهها شود. مانند هر بیماری دیگری، یک درمان جامع برای همهی افراد مبتلا به این بیماری وجود ندارد و درمان ممکن است با توجه به علت و شدت بیماری متفاوت باشد.
۱. سطح قند خونتان را چک کنید
اولین مورد از درمانهای خانگی نوروپاتی که میخواهم به شما گوشزد کنم آن است که سطح قند (گلوکز) خونتان را چک کنید.
اگر دیابت دارید، برای بهبود نوروپاتی باید بر سطح قند خونتان نظارت و آن را کنترل کنید. این کار به شدت حائز اهمیت است و به همین دلیل در صدر فهرست درمانهای خانگی نوروپاتی قرار گرفته است.
۲. وعدههای سالم بخورید:
دنبال کردن یک رژیم سالم برای تضمین دریافت ویتامینها و مواد معدنی موردنیاز بدن ضروری است. یادتان باشد محصولات لبنی و گوشتهای کمچرب بیشتری را به رژیم روزانهتان اضافه کنید و سبزیجات، میوهها، و غلات کامل فراوانی را به صورت منظم مصرف کنید تا خطر و اثرات نوروپاتی را کاهش دهید. این یکی از بهترین درمانهای خانگی نوروپاتی است که نباید از آن غافل شد!
۳. ترک سیگار
سیگار کشیدن میتواند بر گردش خون تاثیر بگذارد، و خطر مشکلات سلامتی پا و دیگر مسائل مربوط به نوروپاتی را افزایش دهد. بنابراین، اگر افراد مبتلا به نوروپاتی می خواهند سالم زندگی کنند باید سیگار را ترک کنند.
۴. ویتامین ب۶
ویتامین ب۶ تحت عنوان پیروکسیدین شناخته میشود که به کاهش دردهای نوروپاتیک مفصل ران، و مور مور شدن و کرختی عصب سیاتیک کمک میکند؛ همچنین به ترمیم آسیب عصب سیاتیک کمک میکند که تولید گلبولهای قرمز، سنتز پروتئین، و افزایش تولید سروتونین و دوپامین ـ انتقالدهندههای عصبی که از سیستم عصبی مرکزی حمایت میکنند ـ را تقویت میکند.
خوراکیهای غنی از ب۶ شامل این موارد است: موز، نخود، کرهی بادام زمینی، آب گوجهفرنگی، اسفناج، دانههای سویا، تخمهی آفتابگردان، گردو، ماکیان و سبوس گندم است.
۵. ویتامین ب۹
ویتامین ب۹ یا اسید فولیک میتواند تولید گلبولهای قرمز خون را افزایش دهد، به تکثیر سلولها کمک کند، از سنتز دیانای پشتیبانی کند، و درد عصب سیاتیک را در کمر و دستها و پاها کاهش دهد. هم چنین برای هماهنگی عضلات، محافظت از عصب سیاتیک در هنگام آسیب دیدگی، حمایت موثر از رشد عصبی جنین، و کمک به شکلگیری لولهی عصبی که در نهایت به سیستم عصبی مرکزی جنین تبدیل میشود نیز، مورد استفاده قرار میگیرد.
خوراکی های سرشار از ویتامین ب۹ شامل مارچوبه، لوبیا، نخودفرنگی، باقالا، ذرت، قارچ، جگر، بروکلی، آبپرتقال، آووکادو، و شلغم سبز است. در حقیقت، مصرف بیشتر خوراکیهای سرشار از ویتامین ب۹ نیز یکی از بهترین درمانهای نوروپاتی است که نباید از آن غافل شد!
۶. ویتامین سی
ویتامین سی میتواند به تقویت سیستم ایمنی و محافظت از عصب سیاتیک شما کمک کند. ویتامین سی میتواند به کاهش درد عصب سیاتیک، ترمیم آسیب عصبی، تسریع فرآیند درمان، بهبود عملکرد سیستم عصبی، و کاهش التهاب عصبها کمک کند.
خوراکیهای سرشار از ویتامین سی شامل پرتقال، گریپفروت، آناناس، گوجهفرنگی، اسفناج، توتفرنگی، گیلاس، طالبی و کلم برگ است. مصرف بیشتر خوراکیهای سرشار از ویتامین سی یکی از بهترین درمانهای خانگی برای کسانی است که با درد عصبی یا درد نوروپاتیک زندگی میکنند.
۷. پروتئین بدون چربی
در واقع، پروتئین به ترمیم بافت کمک میکند و به بدن اجازه میدهد بافت ماهیچهای بدون چربی بسازد. بسیاری از کارشناسان سلامت و نوروپاتی توصیه میکنند افراد، بیشتر خوراکیهای پروتئینی کمچرب بخورند، مانند محصولات لبنی کمچرب و ماکیان که عناصر مهمی از یک برنامهی غذایی روزانه سالم را تشکیل میدهند و برای کسانی که از نوروپاتی محیطی و دیگر انواع نوروپاتی رنج میبرند، ضروری هستند. خوراکیهایی که چربیهای ترانس و اشباع شدهی بالایی دارند، مانند خوراکیهای به شدت فرآوری شده، پنیر، کره، شیر کامل، و گوشت پرچرب یا سرخ شده، میتوانند خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی و مشکلات دیگر را افزایش دهند، از این رو باید از آنها دوری کرد.
بنابراین باید مقدار زیادی خوراکی پروتئینی کمچرب مانند ماهی، حبوبات، توفو، ماست، شیر کمچرب، و ماکیان بدون پوست را به رژیم غذایی روزانهتان اضافه کنید. اگر علاوه بر نوروپاتی، از دیابت نیز رنج میبرید، باید خوراکیهای پروتئینی بدون چربی بخورید، زیرا ثابت شده است که برای این مشکل مفید هستند.هم چنین تاثیر خفیفی نیز بر سطح قند خون میگذارند. وقتی خوراکیهای پرچرب مصرف میکنید، باید اندازهی وعدهتان را محدود ساخته و سعی کنید چنین وعدههایی را گاه به گاه مصرف کنید.
۸. میوهها و سبزیجات
این یکی هم از بهترین درمانهای خانگی نوروپاتی است که میخواهم به آن توجه داشته باشید. میوهها و سبزیجات منبع باارزشی از آنتیاکسیدانها، فیبر رژیمی، مواد معدنی، و ویتامینها را در اختبار ما میگذارند ـ مواد مغذی ضروری که به داشتن یک سیستم ایمنی سالم و تقویت آن کمک میکنند، و از بروز بیماریها و عفونتها جلوگیری میکنند.
کارشناسان توصیه میکنند افراد مبتلا به نوروپاتی یک رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوههای مغذی را دنبال کنند. میوهها و سبزیجات میتوانند اثر کاهندهای بر سطح قند خون نیز داشته باشند، که بخصوص برای کسانی مفید است که در معرض خطر دیابت قرار دارند. باید انواع میوهها و سبزیجات تازه و رنگارنگ را به رژیم غذایی روزانهتان اضافه کنید و به صورت روزانه و منظم مصرف کنید. سبزیجات و میوهها بیش از هر خوراکی دیگری سیستم ایمنی را تقویت میکنند زیرا بیشترین میزان آنتیاکسیدان را دارند.
از منابع مهم انها میتوان فلفل دلمهای، کلم بروکسل، پرتقال، پیاز، بروکلی، کلم کالی، اسفناج، گوجهفرنگی، هندوانه، کیوی، انگور قرمز، گریپفروت، توتها، و گیلاس اشاره کرد. اگر کرختی انتهای اندامهایتان شدید است، باید برای رهایی از استرس و درد هنگام آماده سازی مواد غذایی، میوهها و سبزیجات خرد شده و آمادهی مصرفی را دم دست بگذارید.
همچنین می توانید از آبمیوههای تهیهشده از میوهها و سبزیجات نیز استفاده کنید زیرا آبمیوهها به تسکین التهاب و درد عصبی یا درد نوروپاتیک کمک می کنند.
۹. خوراکی های سرشار از ویتامینهای ب
ویتامینهای گروه ب محلول در آب هستند و به تجزیهی غذا حین گوارش کمک میکنند. طبق گفتهی کارشناسان سلامت، ویتامینهای گروه ب برای عملکرد عصبی درست، ضروری هستند و ممکن است به افرادی کمک کند که با نوروپاتی بی ارتباط با یک بیماری خاص، مانند دیابت زندگی میکنند. میتوانید منابع غنی و ارزشمندی از ویتامین ب را در غلات سبوسدار و خوراکیهای سرشار از پروتئین مانند گوشت قرمز، ماکیان، ماهی، مخمر آبجو، شیر، تخممرغ، حبوبات، سیبزمینی و بادام زمینی بیابید. اگر از نوروپاتی محیطی رنج میبرید، باید انواع خوراکیهای سرشار از ویتامینهای گروه ب را به طور منظم مصرف کنید تا بهترین نتایج را کسب کنید.
هم چنین برای تسریع فرآیند درمان نوروپاتی باید انجام حرکات یوگا و روشهای خواب آرام را نیز یاد بگیرید زیرا استراحت و انجام یوگا هم از بهترین درمانهای تسکین هر دردی مخصوصا درد عصبی یا درد نوروپاتیک هستند.
۱۰. ویتامین ب۱۲
ویتامین ب۱۲، که به آن کوبالامین نیز میگویند، یک ویتامین محلول در آب ضروری است. ویتامین ب۱۲ برای تشکیل گلبولهای قرمز بسیار ضروری است. ویتامین ب۱۲ را میتوان به راحتی از منابع غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز و ماهی به دست آورد. این ماده غذایی برای عملکرد عصبی و سلامت مغز نیز ضروری است. طبق گفتهی کارشناسان سلامت، حتی یک فقر ویتامین ب۱۲ متوسط هم میتواند باعث نوروپاتی محیطی شود گرچه فقر آن بسیار غیرمعمول است و غالبا در سالمندان و افراد گیاهخوار دیده میشود.
۱۱. فلفل تند
فلفلهای تند حاوی کپسایسین ـ ترکیب شیمیایی مهمی با خواص ضددرد و تحریککننده ـ و رنگدانهی گیاهی کاروتنوئید ، فلاونوئید گلیکوزیدهای اپین و لوتئولین، و ساپونینهای استروئیدی هستند. ویتامینهای آنتیاکسیدان آ و سی و ترکیبات دیگری مانند: وایولاگزانتین، آلفا کاروتن، و کپسانتین در آنها وجود دارد. کپسایسین و آنتی اکسیدانها در واقع یک تسکین سریع و موثر را به افراد میبخشند. به گفتهی یک زیستشیمیدان، کپسایسین فلفلهای تند با زدودن مادهی P از روی اعصاب، که یک انتقالدهندهی عصبی سیگنالدهندهی درد است، و پیوستن به گیرندههای VR 1 میتواند درد را کاهش دهد. کپسایسین بیش از آنکه برای دردهای شدید و کوتاهمدت موثر باشد، برای دردهای مزمن مانند درد عصبی یا درد نوروپاتیک محیطی موثر است. این ماده اخیرا به خاطر اثراتش بر دردهای مرتبط با نوروپاتی ایدز و دیابت در حال مطالعه است.
۱۲. چربیهای اشباع شدهی زیاد نخورید
چربی اشباع شده، شکلی از چربی است که بیشتر در محصولات لبنی و گوشتهای چرب دیده میشود و ممکن است منجر به افزایش خطر بیماریهای قلبی، چاقی، دیابت نوع ۲، و التهاب شود. سیستم بهداشت دانشگاه ویرجینیا توصیه میکند برای کاهش خطر نوروپاتی از یک رژیم روزانهی مغذی پیروی کنید که چربیهای اشباع شدهی کمی داشته باشد. غنیترین منابع چربی چربی اشباع شده بستنی و پنیرهای پرچرب، شیر کامل، کره، خوراکیهای سرخ شده، ماکیان گوشت تیره، گوشت گوسفتد، خوک، گوشت گاو، خامهی پرچرب و گوشت احشاء است. برای افزایش تندرستی باید منابع پروتئینی پرچرب را با منابع بدون چربی مانند عدس، سویا، و ماهی جایگزین کنید و مقادیر متعادلی از منابع چربیهای سالم مانند روغنهای گیاهی، دانهها و مغزها را مصرف کنید.
۱۳. قندهای مصنوعی زیاد مصرف نکنید
قندهای مصنوعی، مانند شربت ذردت عسلی و نیشکر شکر نیشکر، به غذاها مزهی شیرینی میدهند اما در واقع مواد مغذی اندکی دارند. قندهای مصنوعی هم مثل غلات تصفیه شده شاخص گلیسمیک بالایی دارند و ممکن است در کنترل قند خون اختلال ایجاد کنند. همچنین اگر از رژیمی با قندهای مصنوعی فراوان پیروی میکنید، مصرف مواد مغذیتان را به شدت پایین میآورید. در واقع، فقر مواد مغذی میتواند منجر به ایجاد علائم درد عصبی یا درد نوروپاتیک شود. بنابراین، برای محافظت در برابر فقر مواد مغذی، باید به جای خوراکیهای قندی مانند پایها، شیرینیها، کلوچهها، کیکها، ژلهها، دسرهای یخزده، شیرکاکائو، شربت پنکیک، غلات صبحانهی شیرین، آبنبات، و نوشیدنیهای غیرالکلی معمول، خوراکیهای مغذی مانند غلات کامل، سبزیجات، و میوه، مصرف کنید.
۱۴. غلات تصفیه شده
غلات تصفیه شده شاخص گلیسمیک بالایی دارند، یعنی میتوانند تاثیر به شدت قابل توجهی بر سطح قند خونتان داشته باشد. طبق گفتهی انجمن نوروپاتی، مدیریت گلیسمیک اولین استراتژی است که افراد باید برای پیشگیری از ایجاد نوروپاتی مرتبط به دیابت در پیش بگیرند، که یکی از رایجترین علل ایجاد نوروپاتی دیابتی است. برای بهبود مصرف گلیسمیک رژیم روزانهتان باید محصولات و غلات تصفیه شده مانند گندم و نان سفید، برنج فوری و سفید، پاستای غنیشده، میانوعدههای فرآوری شده مانند کراکر (تردک)، چیپس سیبزمینی، و چوب شور، و غلات صبحانهی کمفیبر را با غلات کامل جایگزین کرد. میتوانید به دنبال گزینههای مغذی مانند ذرت بوداده بدون روغن، جو پرک،کنوا، برنج قهوهای و دانهی جو باشید.
۱۵. مصرف کمتر خوراکیهایی که سرشار از گلوتن هستند
آخرین درمان خانگی که میخواهم برای نوروپاتی به شما پیشنهاد کنم، مصرف کمتر خوراکی های سرشار از از گلوتن است.
در واقع خوراکیها می توانند بر افراد مبتلا به درد عصبی یا درد نوروپاتیک اثرات متفاوتی داشته باشند. اگر به گلوتن حساسیت دارید، که به آن بیماری سلیاک نیز میگویند، نباید گلوتن مصرف کنید زیرا میتواند باعث تحریک و تشدید وضعیت شما شود. ۵۰٪ بزرگسالانی که از بیماری سلیاک رنج میبرند هیچ علائم گوارشی تجربه نمیکنند. در این موارد، ممکن است مورمور شدن و کرختی تنها علائم قابل توجه شما باشد. گلوتن یک پروتئین ذخیرهای است که در چاودار، جو، وگندم وجود دارد. برخی از منابع رایج گلوتن شامل بیشتر نانها، کلوچهها، کراکر، کیکها، پاستا، غلات صبحانه، شیرینیها، و همهی خوراکیهایی است که از آرد پخت و پز، آرد گندم یا آرد سفید تهیه شدهاند. جایگزینهای مناسب ان شامل جو پرک و سیبزمینی، برنج، غلات سفید تهیه شده از برنج، و نانهایی است که به وضوح برچسب ”بدون گلوتن“ دارند.
۱۶.حذف الکل
نوشیدن الکل با نوروپاتی دیابتی در ارتباط است. در حقیقت، الکل برای اعصاب ما سمی است. بهترین راه حل آن است که الکل را از برنامهی نوشیدنیهایتان حذف کنید. طبق گفتهی پزشکان، باید خود را به ۴ نوشیدنی در هفته محدود کنید و از نوشیدن الکل خودداری کنید.
۱۷. مصرف روغن پامچال شب
گیاه پامچال شب سرشار از اسیدهای چرب امگا۶ است که اجزای ساختاری مهم دیوارهی سلولها هستند. میتوانید مکملهای روغن پامچال شب را به صورت دارو در رژیم غذایتان بگنجانید و از نظر علمی ثابت شده است که این روغن رشد مجدد سلولهای عصبی آسیبدیده را افزایش میدهد.
۱۸. مصرف روغنهای نباتی
مطالعات نشان داده است روغن های نباتی مانند روغن شمعدانی میتواند درد نواژی پس از هر پس را تسکین دهد. سایر روغنهای گیاهی مانند روغن اسطوخودوس هم میتوانند به آرامش بدن و نگرانی دربارهی درد عصبی یا درد نوروپاتیک را کاهش دهد.
۱۹. مصرف آلفا لیپوئیک اسیدها
آلفا لیپوئیک اسید یک آنتیاکسیدان بالقوه است که میتواند رادیکالهای آزاد را از بدن پاکسازی کند و آسیب عصبی را کاهش دهد. در آلمان، این اسید برای تسکین درد عصبی ناشی از دیابت استفاده میشود.
۲۰. مصرف منیزیم
بدن برای ساخت سلولهای جدید، تشکیل اسیدهای چرب، انعقاد خون، عملکرد اعصاب حمایت کننده از ماهیچهها و تقویت انرژی از منیزیم استفاده میکند. طبق یک مطالعه که توسط دانشگاه فلوریدا انجام شد، نوروپاتی محیطی دیابتی با کمبود منیزیم بیماران دیابتی حاضر در این مطالعه وخیمتر شد. دانشمندان پیشنهاد میکنند مقدار توصیه شده ۴۰۰ میلیگرم منیزیم را مصرف کنید. آن را دو بار در روز استفاده کنید.