درد قسمت جلو یا پشت شانه بر اثر تاندونیت کلسیفیک

تاندونیت کلسیفیک (تاندونیت کلسیفیه) اختلالـی است که بر اثر تجمع کلسیم در عضلات یا تاندون‎ها ایجاد می‎شود. در صورت تجمع کلسیم در این نواحی فرد دچار درد و ناراحتی خواهد شد.اگرچه این اختلال در هر قسمتی از بدن احتمال بروز دارد، کاف روتاتور بیش از هر نقطه دیگر در بدن دچار تاندونیت کلسیفیک می‎شود. کاف روتاتور محل تجمع عضلات و تاندون‎هایی است که پایداری و توانایی لازم را برای قسمت فوقانی بازو و شانه فراهم می‎کنند.

علایم

اغلب مردم در صورت ابتلاء به تاندونیت کلسیفیک دچار ناراحتی و درد در ناحیۀ شانه می‎شوند.درد ناشی از تاندونیت کلسیفیک به طور معمول در قسمت جلو یا پشت شانه متمرکز می‎شود و به سمت پایین در بازوها انتشار می‎یابد.برخی از مردم ممکن است دچار علایم شدید شوند. آنها ممکن است توان حرکت دادن بازو را از دست بدهند و این درد می‎تواند در خواب فرد مبتلا اختلال ایجاد کند.همچنان که کلسیم در مراحل مختلف تجمع خود را ادامه می‎دهد دردی که فرد احساس می‎کند ممکن به صورت ناگهانی بروز کند یا به کندی و تدریجاً افزایش یابد.

برای این اختلال سه مرحله به شرح زیر شناخته شده است:

• پیشاکلسفیکاسیون

بدن دچار تغییرات سلولی در برخی نواحی می‎گردد که در نهایت کلسیم در آنها جمع می‎شود.

• مرحله کلسیفیک

کلسیم از درون سلول‎ها ترشح شده و شروع به جمع شدن می‎کند. در طول این مرحله، بدن کلسیم جمع شده را بازجذب می‎کند، که دردناک‎ترین بخش این فرآیند محسوب می‎شود.

• مرحله پساکلسیفیک

تجمع کلسیمی ناپدید می‎شود و تاندون سالم سر جای خود قرار می‎گیرد.به هر حال این امکان وجود دارد که فرد بدون بروز علایم قابل توجه دچار این اختلال باشد.

علل و ریسک فاکتورها

دکترها نمی‎توانند با اطمینان بگویند که چرا برخی از مردم بیش از دیگران در خطر ابتلاء به تاندونیت کلسیفیک قرار دارند.تاندونیت کلسیفیک با شیوع بیشتری در افراد بزرگسال سنین 40 تا 60 سال بروز می‎کند، و زنان بیش از مردان محتمل است که دچار این اختلال شوند.

تجمع توده‎های کلسیمی ممکن است به یکی از عوامل زیر مرتبط باشد:

• سالخوردگی یا بالا رفتن سن

• آسیب دیدن تاندون‏‌ها

• فقدان اکسیژن در تاندون‌‏ها

• عوامل ژنتیکی

• فعالیت غیر نرمال غده تیروئید

• رشد غیر نرمال سلولی

• مواد شیمیایی تولید شده توسط بدن برای مقابله با التهاب

• بیماری‎های متابولیک مثل دیابت

تشخیص

اگر فرد دچار ناراحتی یا دردی در شانه باشد که رفع نمی‎شود، دکتر باید به بررسی موضوع بپردازد. در هنگام ویزیت بیمار، پزشک در مورد علایم و شرح حال پزشکی فرد پرسش می‎کند.دکتر به معاینۀ بالینی نواحی تحت تأثیر می‎پردازد تا ببیند که آیا دامنۀ حرکتی ناحیه تغییر کرده است یا خیر و نیز اینکه میزان شدت درد چقدر است.در صورت ظن به تاندونیت کلسیفیک پزشک به طور معمول انجام تست‎های تصویربرداری را در دستور کار قرار می‎دهد، که قادرند هر گونه تجمع کلسیم یا دیگر ناهنجاری‎ها را در مفصل نشان دهند.عکسبرداری اشعه ایکس می‎تواند به شناسایی توده‎های بزرگ کلسیم کمک کند. اسکن اولتراسوند توده‎های کوچک‎تر را که در عکسبرداری اشعه ایکس نادیده مانده‎اند آشکار می‎کند.اندازه و ابعاد توده‎های کلسیمی آشکار شده توسط تست‎های مزبور بر برنامۀ درمانی تأثیر می‎گذارد.

گزینه‎های درمانی

برای درمان تاندونیت کلسیفیک معمولاً می‎توان از گزینه‎های درمان پزشکی و فیزیوتراپی استفاده کرد.داروهای رایج در درمان این اختلال شامل داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) است که به صورت غیر نسخه‎ای نیز در دسترسند.دکتر همچنین امکان دارد که تزریق داروهای کورتیکوستروئیدی را تجویز کند، که می‌‏توانند به کاهش درد و التهاب کمک نمایند.

درمان امواج شوک الکتروکورپورئال (ESWT)

ESWT شامل یک دستگاه کوچک قابل حمل است که به شانۀ بیمار در نواحی نزدیک به محل تجمع توده‎های کلسیمی شوک‎های مکانیکی وارد می‎کند. این شوک‎ها می‎توانند به درهم شکستن توده‎های کلسیم منجر شوند.این درمان به طور معمول هفته‎ای یک بار به مدت سه هفته انجام می‎شود.هر قدر فرکانش شوک ایجاد شده بیشتر باشد، میزان اثربخشی این نوع درمان بیشتر خواهد بود. شوک‎های مزبور ممکن است دردناک باشند، و دکتر باید میزان آن را بر مبنای سطح تحمل فرد تنظیم نماید.

درمان امواج شوک رادیال (RSWT)

این اقدام پزشکی بسیار شبیه به ESWT است و در آن نیز نوعی دستگاه کوچک قابل حمل مورد استفاده قرار می‎گیرد که شوک‎های خفیف تا متوسط را به نواحی دچار تجمع توده‌های کلسیمی شانه وارد می‎کند.

اولتراسوند درمانی

در طول این نوع اولتراسوند، پزشک با استفاده از یک دستگاه دستی که به یک موج صوتی با فرکانس بالا مرتبط است، امواج صوتی را به سمت نواحی دچار تجمع کلسیم در شانه می‎فرستد تا از طریق این امواج توده‎های مزبور را از بین ببرد.

سوزن پریکوتانئوس

در طول این اقدام، دکتر نخست از یک بی‎حسی موضعی برای دردزُدایی ناحیۀ آسیب دیده آسیب استفاده و سپس از یک سوزن برای ایجاد سوراخ‎هایی در پوست استفاده می‎کند.در مرحلۀ بعد پزشک از طریق سوراخ‎های ایجاد شده توده‎های کلسیمی را از بدن خارج می‎کند، و برای یافتن محل صحیح استقرار توده‎های کلسیمی به طور معمول از اولتراسوند استفاده می‎شود.در مورد اغلب مردم انتظار می‎رود که تاندونیت کلسیفیک بدون استفاده از عمل جراحی و به واسطۀ روش‎های دیگر با موفقیت درمان شود. به هر جهت، در حدود 10 درصد بیماران نیاز به جراحی دارند. برای خارج کردن توده‌های کلسیمی از دو روش جراحی استفاده می‎شود.در جراحی باز جراح برشی در پوست ایجاد می‎کند. در مرحلۀ بعد جراح می‎تواند از طریق برش ایجاد شده توده‌های کلسیمی را با دست از بدن خارج کند.در جراحی ارتروسکوپیک جراح سوراخی در بدن ایجاد کرده و دوربین کوچکی را از طریق آن وارد بدن می‎کند. دوربین به دکتر کمک می‎کند تا جای توده‎های کلسیمی را بیابد به شکلی که بتواند آنها را با دقت بیشتری از بدن خارج کند.

برای مردم دچار اشکال متوسط تا شدید اختلال مورد بحث فیزیوتراپی توصیه می‎شود. تمرکز در این مورد بر انجام ورزش‎های ملایم برای تسکین هر نوع ناراحتی موجود و کمک به ریکاوری برای طیف کاملی از حرکات بدنی است.برخی از مردم در طول فقط یک هفته دورۀ ریکاوری خود را کامل می‎کنند. دیگران ممکن است کماکان دچار مقداری درد و ناراحتی باشند که باعث ایجاد محدودیت در طیف حرکتی و فعالیت‎های آنان می‎شود.در صورت ضروری بودن جراحی، زمان ریکاوری به تعداد، محل و ابعاد توده‌های کلسیمی و نوع جراحی صورت گرفته بستگی خواهد داشت. در جراحی باز زمان ریکاوری طولان‎تر از جراحی ارتروسکپیک است.دکتر ممکن است استفاده از یک اسلینگ (تسمه) را برای چند روز بعد از عمل توصیه کند تا در صورت آسیب دیدگی شانه به تقویت آن کمک شود.

فیزیوتراپی نیز در موارد جراحی باز ممکن است بیشتر طول بکشد، و فرد در این مورد باید در انتظار زمانی حدود 6 تا 8 هفته فیزیوتراپی باشد. در مورد جراحی ارتروسکپیک بهبود علایم ناراحتی و حرکتی ممکن است در طول 2 تا 3 هفته پس از عمل خود را نشان دهد.تاندونیت کلسیفیک می‎تواند سبب ایجاد درد و ناراحتی و محدودیت طیف حرکتی در فرد شود، اگرچه برخی از مردم هیچ‎گونه علایمی را احساس نمی‎کنند.اکثر موارد با استفاده از داروهای ضد درد و اقدامات پزشکی سریع و ساده، که می‎توان آنها را در مطب پزشک انجام داد، درمان می‎شوند. موارد شدیدتر نیاز به عمل جراحی دارند که باید با فیزیوتراپی پیگیری شود.تاندونیت کلسیفیک ممکن است به خودی خود و بدون هر گونه درمانی از بین برود. به هر جهت نادیده گرفتن علایم آن توصیه نمی‎شود زیرا می‎تواند به عوارضی مثل پارگی کاف روتاتور و شانه منجمد بینجامد.

وقتی تاندونیت کلسیفیک ناپدید می‎شود، هیچ شواهدی بر امکان برگشت آن وجود ندارد. اما مردم باید در این مورد هشیار باشند و هر مورد تازه‎ای از آغاز درد را به پزشک اطلاع دهند.