ممکن است بعضی اوقات بی حسی و کرخت شدن دستانتان را تجربه کرده باشید. علت های زیادی برای بروز بی حسی دست وجود دارد. هر چند در اکثر مواقع این بی حسی خطرناک نیست و با چند درمان ساده در خانه رفع می شود اما ممکن است از یک مشکل اساسی در بدنتان خبر بدهد.
آیا فکر می کنید دلیلی برای نگرانی وجود دارد؟
لازم نیست همیشه نگران بی حس شدن دستانتان شوید چرا که این بی حسی می تواند نشانه ای از« سندرم تونل کارپال » (سندرم تونل کارپال یکی از اختلالات عصبی رایج است که به علت فشار بر روی عصب میانی که در تونل کارپال قرار دارد به وجود می آید) یا در نتیجه عوارض داروی خاصی باشد که مصرف می کنید.
اگر در کنار بی حسی دستان خود چندین علامت دیگر مشاهده کردید ، دلیل آن مشکلی در سلامتی شماست و باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
۱- آیا بی حسی دستم نشانه سکته مغزی است؟
اگر نشانه های زیر را همراه با بی حسی دست خود داشتید، باید هر چه سریع تر به بیمارستان بروید:
ضعف یا بی حسی ناگهانی در بازو یا پا، مخصوصا اگر این بی حسی فقط در نیمی از بدنتان (در نیمه راست بدنتان یا در نیمه چپ بدنتان) اتفاق بیفتد
نمی توانید به خوبی صحبت کنید یا منظور دیگران را به درستی متوجه شوید؛
احساس گیجی دارید؛
صورتتان بی حس و فلج می شود؛
در بینایی یک یا هر دو چشمتان مشکل پیدا کردید؛
به طور ناگهانی سرتان گیج می رود یا در هنگام راه رفتن نمی توانید تعادلتان را حفظ کنید؛
به طور ناگهانی دچار سردرد شدید شده اید.
اگر این علائم را مشاهده کردید، با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید و یا از شخصی بخواهید شما را به بیمارستان برساند . هر چه سریع تر سکته مغزی را درمان کنید خطر آسیب های طولانی مدت را کاهش می دهید. در صورت به موقع رسیدن به بیمارستان حتی ممکن است خیلی سریع تر از آنچه که فکر می کنید سلامت خود را بدست آورید و به زندگی عادی برگردید.
۲. کمبود ویتامین یا مواد معدنی
بدن شما برای سالم نگه داشتن اعصابتان به ویتامین B-12 نیاز دارد. کمبود این ویتامین می تواند باعث بی حسی پا و دست یا سوزن سوزن شدن دست ها و پاهایتان شود.
البته کمبود پتاسیم و منیزیم هم می تواند یکی از عوامل بی حسی باشد.
علائم دیگری که در صورت کمبود ویتامین B-12 مشاهده می کنید عبارتند از:
ضعف بدن؛
خستگی مفرط؛
زرد شدن پوست و چشم (یرقان)؛
ایجاد مشکل در راه رفتن و حفظ تعادل؛
مشکل در تمرکز و فکر کردن؛
ایجاد توهم.
۳. استفاده از داروهای خاص
یکی از اثرات جانبی داروهایی که برای درمان سرطان و یا تشنج به کار می رود، آسیب عصبی (نوروپاتی) است. آسیب عصبی می تواند باعث بی حسی در دست ها و پاها شود.
چند نمونه از داروهایی که می توانند باعث بی حسی شوند عبارتند از:
آنتی بیوتیک ها : مانند مترونیدازول (پرامیلیل)، نیتروفورانتوئین (ماکروبید) و فلوروکینولون ها (سیپرو)
داروهای ضد سرطان : مانند سیس پلاتین و وین کریستین
داروهای ضد عفونی کننده : مانند فنی توئین (دیلانتین)
داروهای کنترل کننده فشار خون بالا یا فشار خون پایین : مانند آمیودارون (Nexterone) و هیدرالازین (Apresoline)
علائم دیگری که در آسیب عصبی ناشی از استفاده از دارو مشاهده می شوند شامل موارد زیر هستند:
مور مور شدن بدن؛
احساس غیر طبیعی در صورت لمس دست؛
ضعف در بدن؛
۴. لغزیدن و بیرون زدن دیسک گردن
دیسک ها در بین مهره های ستون فقرات قرار دارند و کارشان این است که از مهره ها در برابر صدمه و فشار محافظت کنند. در صورتی که دیسک پاره شود و مواد داخلش در اثر فشار بین مهره ها خارج شود می گوییم «فتق دیسک» یا لغزیدن دیسک اتفاق افتاده است.
دیسک آسیب دیده به اعصاب ستون فقرات شما فشار آورده و آن را تحریک می کند. این فشار علاوه بر بی حسی، باعث ضعف و درد در دست ها یا پاهایتان می شود.
۵. سندروم رینود
سندروم رینود یا عارضه رینود به مشکلی می گویند که در آن به دلیل نازکتر شدن رگ های خونی، خون کافی به دست و پاهایتان نمی رسد و در نتیجه ممکن است در دست ها و پاهایتان احساس درد، بی حسی، سرما و رنگ پریدگی کنید.
این علائم معمولاً در هنگام سرماخوردگی یا مواجه با استرس ظاهر می‌شوند .
۶. تونل کارپال
تونل کارپال به یک کانال باریک می گویند که از وسط مچ دست شما عبور می کند. در مرکز این تونل عصب مدیان قرار دارد. این عصب به انگشت شست، اشاره، وسط و بخشی از انگشت حلقه شما کمک کرده تا بهتر حرکت کنند.
فعالیت های تکراری مانند تایپ کردن یا کار کردن در کارخانه مونتاژ که کار طولانی مدتی دارند و از دست زیاد استفاده می شود، می تواند باعث تورم بافت های اطراف عصب مدیان شده و به عصب فشار وارد کند. این فشار باعث به وجود آمدن احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی، درد و ضعف در دست می گردد.
۷. تونل کوبیتال
عصب اولنار ( زند زیرین ) عصبی است که از قسمت گردن به سمت انگشت کوچک دست می رود. در صورتی که به این عص فشار وارد شود دچار سندرم تونل کوبیتال می شوید. سندرم تونل کوبیتال علائمی مانند بی حسی و سوزن سوزن شدن دست ، به خصوص در انگشت حلقه و انگشت کوچک ایجاد می کند. همچنین امکان دارد شما درد و ضعف در قسمت ساعد را هم تجربه کنید(به خصوص هنگامی که آرنج خود را خم می کنید).
۸. اسپوندیلوز گردنی
اسپوندیلوز ( مهراک ) گردنی نوعی آرتروز است که دیسک های گردن شما را درگیر می کند. این آرتروز در نتیجه فشاری که طی سال های بر روی گردنتان وارد شده بود رخ می دهد. مهره های آسیب دیده به اعصاب مجاور فشار وارد می کنند و این فشار باعث بی حسی در دست، بازو و انگشتان می شود.
اکثر مبتلایان به اسپوندیلوز گردنی معمولا هیچ علائمی ندارند ،البته ممکن است بعضی از افراد در گردن خود درد و سفتی احساس کنند.
آرتروز گردنی می تواند باعث بروز علائم زیر شود:
ضعف و سست شدن بازوها، دست ها، پاها یا انگشتان پا؛
ایجاد سردرد؛
ایجاد سر و صدا در هنگام تکان دادن گردن؛
عدم حفظ تعادل ؛
گرفتگی عضلانی در گردن یا شانه ها؛
از دست دادن کنترل روده یا مثانه.
۹. اپی کندیلیت
اپی کندیلیت خارجی یا «التهاب آرنج تنیس بازان» از عوارض حرکات تکراری دست، مانند چرخاندن راکت تنیس است. این حرکت های پشت سر هم به عضلات و تاندون های ساعد آسیب می‌رساند و باعث ایجاد درد و گز گز در قسمت بیرونی آرنج شما می‌شود. البته به ندرت پیش می آید که این عارضه باعث بی حسی دست شود اما به هر حال یکی از عوامل بی حسی دست به حساب می‌آید.
عارضه دیگری به نام اپی کندیلیت میانی یا همان «التهاب آرنج گلف بازان » وجود دارد که باعث ایجاد درد در قسمت داخلی آرنج و همچنین بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دستان به خصوص در انگشت حلقه و انگشت کوچک شده و می‌تواند باعث ایجاد تورم در دست و اختلال در عملکرد عصب اولنار شود ( البته این تورم بسیار نادر است و کمتر کسی به آن دچار می‌شود).
۱۰. کیست گانگلیون
کیست گانگلیون یا کیست مچ دست به کیست هایی می گویند که بر روی مفاصل و تاندون‌های دست ایجاد می‌شوند. این کیست ها پر از مایعات هستند. آنها بر روی تاندون یا مفاصل در مچ یا دست شما شکل می گیرند و می توانند تا یک اینچ یا بیشتر رشد کنند.
اگر به هر دلیلی این کیست ها بر روی اعصاب اطرافشان فشار وارد کنند، می توانند باعث بی حسی، درد یا ضعف در دستان شما شوند.
۱۱. دیابت
اگر مدت زیادی است که دچار قند خون بالا هستید و به دنبال درمانی برای آن نبودید، باید منتظر آسیب عصبی به نام «نوروپاتی دیابتی» باشید!
نوروپاتی دیابتی باعث ایجاد بی حسی در بازوها، دست ها، پاها و انگشتان شما می شود.
علائم دیگر نوروپاتی که در بدن بیمار ظاهر می شوند عبارتند از:
سوزش دست و پا؛
احساس سوزن و سوزن شدن در انگشتان؛
ضعف بدن؛
درد در دست ها و پاها؛
از دست دادن تعادل در هنگام راه رفتن.
۱۲. اختلال تیروئید
وظیفه غده تیروئید که در گردن قرار دارد، این است که هورمونی تولید کند که به تنظیم سوخت و ساز و متابولیسم بدن کمک می کند. اگر غده تیروئید شما این هورمون را کمتر از حالت عادی تولید کند دچار عارضه ای به نام« کم کاری تیروئید » می شوید.
اگر بنا به هر دلیلی کم کاری تیروئید را درمان نکنید ممکن است به اعصابتان آسیب وارد شود و به عارضه نوروپاتی محیطی دچار بشوید. همان طور که در بالا توضیح دادیم نوروپاتی محیطی باعث بی حسی، ضعف و سوزن سوزن شدن دست و پا می شود.
۱۳. نوروپاتی که از مصرف الکل ایجاد می شود
اگر دائما الکل مصرف می کنید باید بدانید که مصرف بیش از حد الکل می تواند به بافت های بدن، از جمله اعصاب آسیب برساند. افرادی که بیش از حد الکل مصرف می کنند گاهی اوقات دچار بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پایشان می شوند.
علائم نوروپاتی که در نتیجه مصرف بیش از حد الکل ایجاد می شود شامل موارد زیر است:
احساس سوزن و سوزن شدن و گز گز در دست ها و پاها؛
ضعف عضلات دست و پا؛
گرفتگی عضلات یا اسپاسم و مشکل در حرکت دادن آن ها؛
مشکل در کنترل مثانه؛
مشکل در نعوظ.
۱۴. سندرم درد میوفاسیال
در سندرم درد میوفاسیال با فشار بر روی نقاط حساس یک عضله، دچار درد در یک قسمت دیگر بدن می شوید. به طور مثال گاهی اوقات فشار بر روی عضلات گردن باعث درد و بی حسی مچ دست می شود. به این نوع درد « درد ارجاعی» می‌گویند؛ چرا که گاهی به قسمت های دیگر بدن نیز سرایت می کند.
این سندرم باعث ایجاد سوزن سوزن شدن، ضعف و سفتی عضلات نیز می‌گردد.
۱۵. فیبرومیالژیا
در صورت مبتلا شدن به فیبرومیالژیا علائمی مانند درد زیاد، حساس شدن بعضی نقاط بدن، خستگی و اختلال خواب را تجربه می کنید. تا این لحظه علت ابتلا به این سندرم ناشناخته باقی مانده است! این سندرم بعضی اوقات با سندرم خستگی مزمن اشتباه گرفته می شود؛ زیرا علائم هر دو سندرم بسیار مشابه هستند. اما باید بدانید که خستگی ناشی از فیبرومیالژیا می تواند بسیار شدیدتر باشد. درد در نقاط مشخصی از بدن شروع شده و از این جهت تشخیص آن ساده تر می شود.
افراد مبتلا به فیبرومیالژیا در دست، بازو، پا، انگشتان پا و صورت دچار بی حسی و کرختی می شوند.
علائم دیگر سندرم فیبرومیالژیا عبارتند از:
افسردگی؛
مشکل در فکر کردن؛
اختلال در خواب؛
سردردهای مزمن؛
درد در شکم؛
یبوست؛
اسهال.
۱۶. بیماری لایم
بیماری لایم
موجودات زنده ای که بیشتر از همه بیماری لایم را به انسان منتقل می کنند گوزن و آهو و موش هستند. نوع خاصی از کنه هایی که از خون این حیوانات تغذیه می کنند می توانند با گزش انسان این بیماری را از طریق نیش منتقل کنند. افرادی که به بیماری لایم مبتلا می شوند، جوش های خارش آور و تب و لرزهایی مانند بیماری آنفولانزا را تجربه می‌کنند.
علائم دیگر این بیماری شامل موارد زیر است:
بی حسی شدن بازوها یا پاها؛
درد و تورم در مفاصل؛
فلج شدن یک قسمت از بدن به طور موقت؛
تب و سردرد شدید به همراه سفت شدن گردن؛
ضعف کلی بدن؛
سختی حرکت دادن عضلات.
۱۷. لوپوس
لوپوس یک بیماری خود ایمنی بدن است. خود ایمنی به این معنی است که بدن شما بعضی از اندام ها را به اشتباه یک شی خارجی فرض کرده و به آن اندام ها و بافت ها حمله می کند و سعی در دفع کردن و از بین بردن آن ها دارد. این بیماری باعث ایجاد التهاب در بسیاری از اندام ها و بافت ها از جمله موارد زیر می شود:
مفاصل
قلب
کلیه ها
ریه ها.
علائم لوپوس دائما ظاهر و سپس محو می شوند. اینکه چه علائمی دارید ،بستگی دارد که این بیماری کدام یک از قسمت های بدن شما دربر گرفته است.
فشار ناشی از التهاب مفاصل می تواند به اعصاب آسیب برساند و باعث ایجاد بی حسی یا گز گز شدن دستان شما شود. علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
ایجاد جوش هایی به شکل پروانه ای روی صورت؛
خستگی بدن؛
درد، سفتی و تورم در مفاصل؛
حساسیت به نور آفتاب؛
سرد شدن انگشتان دست و پا (پدیده رینود)؛
تنگی نفس؛
سردرد؛
احساس گیجی؛
مشکل در تمرکز و فکر کردن؛
اختلال در بینایی.
علت های نادر بی حسی در دست ها
اگرچه بعید به نظر می رسد اما بی حسی دست می تواند نشانه یکی از بیماری های زیر باشد. اگر بیماری های زیر را دارید و دستانتان بی حس می شوند بهتر است با پزشکتان تماس بگیرید و مشکلتان را با او در میان بگذارید:
۱. مرحله ۴ بیماری HIV
HIV ویروسی است که با وارد شدن به بدن فرد به سیستم ایمنی و گلبول های سفید بدن حمله می کند. اگر این بیماری را درمان نکنید پس از مدتی سلولهای ایمنی زیادی را از بین می‌برد و بدن شما دیگر نمی تواند از خود در برابر عفونت ها محافظت کند. با درمان به موقع می توانید از پیشرفت این بیماری تا حد زیادی جلوگیری کنید و عمر طولانی داشته باشید.
مرحله ۴ این بیماری« ایدز» نامیده می شود. اچ آی وی و ایدز به سلولهای عصبی مغز و نخاع آسیب می رسانند. این آسیب عصبی می تواند یکی از دلایل بی حسی دست ها و پاها باشد.
علائم دیگری که ممکن است در مرحله ۴ بیماری HIV بروز کند، شامل موارد زیر است:
احساس گیجی؛
ضعف در بدن؛
سردرد؛
فراموشی لحظه ای؛
مشکل در غذا خوردن؛
از دست دادن تعادل بدن در هنگام راه رفتن؛
اختلال در بینایی؛
مشکل در راه رفتن.
HIV بیماری است که تا الان درمانی قطعی برای آن پیدا نشده است. با این حال با درمان های ضد ویروسی و مراقبت های پزشکی می توانید آن را به خوبی کنترل کنید و تقریباً برابر با یک فرد سالم امید به زندگی داشته باشید. خیلی از افرادی که مبتلا به این ویروس بوده اند با درمان به موقع و دائم تا ۵۰ سال هم به زندگی خود ادامه دادند و مانند دیگران بر اثر مرگ طبیعی از دنیا رفته اند.
۲. آمیلوئیدوز
آمیلوئیدوز به بیماری گفته می شود که در صورت مبتلا شدن به آن در بافت‌ها و اعضای بدن پروتئین‌های فیبریلی غیرطبیعی رسوب می کنند. اینکه شما کدام یک از علائم را خواهید داشت به اعضایی بستگی دارد که درگیر با این بیماری هستند.
زمانی که این بیماری روی سیستم عصبی تأثیر می گذارد، می تواند باعث بی حسی یا گز گز شدن در دست یا پایتان شود.
علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
احساس درد و تورم در شکم؛
مشکل در نفس کشیدن؛
درد در قفسه سینه؛
اسهال؛
یبوست؛
متورم شدن زبان؛
متورم شدن غده تیروئید؛
احساس خستگی مفرط؛
کاهش وزن غیر عادی.
۳. مولتیپل اسکلروزیس (MS)
ام اس هم مانند لوپوس یک نوع بیماری خود ایمنی است. در صورت مبتلا شدن به این بیماری، سیستم ایمنی به سیستم عصبی حمله کرده و به مرور زمان اعصاب آسیب می بینند.
علائمی که بدن شما نشان می دهد، به این بستگی دارد که کدام قسمت از اعصاب بدنتان درگیر این بیماری شده باشد. تهوع و سوزن سوزن شدن دستها و پاها از علائم بیماری ام اس است. همچنین بازوها، صورت و پاها نیز دچار بی حسی در یک طرف بدن می شوند.
علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
از دست دادن بینایی؛
دو بینی؛
مور مور شدن بدن؛
ضعف کلی بدن؛
احساس شوک (مانند برق گرفتگی)؛
مشکل در راه رفتن یا حفظ تعادل؛
لکنت زبان؛
خستگی مفرط؛
عدم کنترل مثانه یا روده.
۴. سندرم خروجی قفسه سینه
این سندرم به خاطر فشار به رگ های خونی یا اعصاب گردن و قسمت بالای سینه ایجاد می شود. یک آسیب جدی و یا انجام حرکات تکراری می تواند باعث به وجود آمدن این فشار های عصبی شود.
در حالت کلی فشار روی اعصاب در این ناحیه باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن انگشتان دست و ایجاد درد در شانه ها و گردن می‌گردد.
علائم دیگر این سندرم عبارتند از:
ضعیف شدن پنجه و انگشتان؛
تورم در بازو؛
رنگ پریدگی و یا آبی شدن دست ها و انگشتان؛
سرد شدن انگشتان ، دست ها یا بازوها.
۵. واسکولیت
واسکولیت به دلیل التهاب در دیواره عروق خونی رخ می دهد. این التهاب سرعت جریان خون به اندام ها و بافت های شما را کند می کند و باعث به وجود آمدن مشکلات عصبی مانند بی حسی و ضعف در اندام ها می‌شود.
علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
سردرد؛
خستگی مفرط؛
کاهش وزن؛
تب و لرز؛
جوش های قرمز؛
درد در کل بدن؛
تنگی نفس.
۶. سندرم گلین باره
سندرم گلین باره نوعی بیماری است که در صورت دچار شدن به آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب حمله می کند و سعی در از بین بردن آن دارد. به عبارتی سیستم ایمنی اعصاب را دشمن می داند و سعی در دفع و از بین بردن آن دارد. این بیماری اغلب پس از بیماری‌های ویروسی یا باکتریایی شروع می‌شود.
این آسیب عصبی در ابتدا باعث بی حسی، ضعف و سوزن سوزن شدن در پاها شده و بعد از مدتی باعث بروز این علائم در بازوها، دستها و صورت می شود.
علائم دیگر سندرم گلین باره عبارتند از:
اختلال در صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن غذا؛
عدم کنترل مثانه یا روده؛
مشکل در تنفس؛
افزایش ضربان قلب؛
اختلال در راه رفتن و حفظ تعادل.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر چند روز است که در دستانتان بی حسی دارید و این بی حسی بهتر نمی شود و اگر آن را بعد از جراحت یا شروع یک بیماری تجربه می‌کنید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
اگر در کنار بی حسی علائم زیر را هم مشاهده می کنید بهتر است هر چه زودتر به بیمارستان بروید:
ضعف در بدن؛
مشکل در حرکت دادن یک یا چند قسمت از بدن؛
احساس گیجی؛
اختلال در صحبت کردن؛
از بین رفتن یا اختلال در بینایی؛
سرگیجه؛
سردردهای شدید و ناگهانی.
در کلینیک پروفسور سیروس مؤمن زاده با جدیدترین متدهای روز دنیا بهترین خدمات درمانی برای شما با صلاحدید پزشک انجام می شود.