درمان درد آرتروز گردن بدون جراحی

آرتروز گردن یک اصطلاح کلی برای ساییدگی و فرسودگی ناشی از بالا رفتن سن است که دیسک‌های ستون فقرات گردنی را درگیر می‌کند. همچنانکه دیسک‌ها مایع‌شان را از دست داده و کوچک‌تر می‌شوند، نشانه‌های آرتروز نیز گسترش می‌یابند، که از آن جمله می‌توان به ایجاد زائده‌های استخوانی در امتداد لبه‌های استخوان‌ها (خارها) اشاره کرد.آرتروز گردن عارضه شایعی است که با بالا رفتن سن بدتر می‌شود. بیش از ۸۵% از افراد بالای ۶۰ سال به آرتروز گردن مبتلا هستند.

این عارضه در اکثر افراد هیچ علائمی ندارد. در اغلب مواردی هم که علائم بروز می‌کنند، استفاده از درمان‌های غیرجراحی مؤثر خواهد بود.

صدادادن مهره های گردن نوعی صدای ترق و تروق یا شبیه کلیک کردن است که هنگام چرخاندن سر به طرفین ایجاد می‌شود. این صدا، شبیه به صدایی که هنگام چرخاندن انگشت‌ها بوجود می‌آید. بسیاری از مردم عادت دارند پس از بیدار شدن از خواب یا پس از کار طولانی پشت میز، گردن خود را برای از بین بردن فشار عضلانی بپیچانند. اگرچه افراد پس از چرخاندن گردن و ایجاد این صدا احساس راحتی می‌کنند اما تکرار این کار برای سلامتی مضر است. این کار باعث گردن درد و آرتروز گردن می‌شود.

علائم آرتروز گردن عبارتند از:

•    خشکی و گردن درد

•    سردردی که ریشه آن در گردن است

•    درد در شانه یا بازوها

•    ناتوانی در چرخاندن یا خم کردن کامل سر، که گاهی اوقات رانندگی را مشکل می‌کند

•    وجود حس یا صدای ساییدگی هنگام چرخاندن گردن

معمولاً علائم آرتروز گردن با استراحت بهبود پیدا می‌کنند. این علائم صبح‌ها و اواخر روز شدیدتر هستند. اگر آرتروز گردن باعث فشار بر نخاع شود (تنگی کانال نخاع گردنی)، عارضه‌ای به نام میلوپاتی گردنی به وجود می‌آید. علائم آرتروز گردن همراه با میلوپاتی عبارتند از:

•    مورمور شدن، بی‌حسی و یا ضعف در دست‌ها یا پاها

•    عدم هماهنگی و مشکل در راه رفتن

•    رفلکس‌های غیرطبیعی

•    اسپاسم‌های عضلانی

•    بی‌اختیاری ادرار و مدفوع

یکی دیگر از عوارض احتمالی آرتروز گردن رادیکولوپاتی گردنی است، که در آن خارهای استخوانی هنگام بیرون زدن از استخوان‌های ستون فقرات روی عصب‌ها فشار می‌آورند. شایع‌ترین علامت این عارضه تیر کشیدن یک یا هر دو دست است.

علت ها و دلایل

با بالا رفتن سن، استخوان‌ها و غضروف‌های تشکیل دهنده ستون فقرات و گردن به تدریج دچار ساییدگی و فرسودگی می‌شوند. این وضعیت باعث تغییراتی می‌شود که عبارتند از:

•    از دست رفتن مایع دیسک: علت آرتروز گردن می تواند مربوط به از دست رفتن مایع دیسک باشد. دیسک‌ها مثل بالشتک‌هایی در بین مهره‌های ستون فقرات عمل می‌کنند. در حدود ۴۰ سالگی دیسک‌های ستون فقراتِ اکثر افراد شروع به از دست دادن مایع و جمع شدن می‌کنند، که این باعث تماس بیشتر استخوان مهره‌ها با یکدیگر می‌شود.

•    فتق دیسک: بالا رفتن سن روی بخش داخلی دیسک‌های مهره‌ها هم تأثیر می‌گذارد. در این شرایط، اغلب ترک‌هایی به وجود می‌آید که باعث فتق دیسک، یا دیسک خفیف، می‌شوند که گاهی اوقات روی نخاع و ریشه‌های عصبی فشار می‌آورد.

•    خارهای استخوانی: اغلب تخریب دیسک باعث می‌شود ستون فقرات، در حرکتی اشتباه، برای محکم‌تر کردن ستون فقرات مقادیری استخوان اضافی تولید کند. این خارهای استخوانی، گاهی اوقات به نخاع و ریشه‌های عصبی فشار می‌آورند.

•    خشکی رباط‌ها: رباط یک طناب بافتی است که یک استخوان را به استخوان دیگر متصل می‌کند.‌ بالا رفتن سن باعث خشک شدن رباط‌ها و در نتیجه کاهش انعطاف گردن می‌شود.

عوامل

عوامل خطرزا برای آرتروز گردن عبارتند از:

•    سن: آرتروز گردن بخشی طبیعی از فرایند پیری است.

•    شغل: مشاغلی که مستلزم حرکات تکراری گردن، قرارگیری بدن در وضعیت‌های نامناسب یا نگاه کردن زیاد به بالا هستند باعث وارد آمدن فشار اضافی به گردن می‌شوند.

•    آسیب‌دیدگی گردن: آسیب‌‌های قدیمی گردن ریسک ابتلا به آرتروز گردن را افزایش می‌دهند.

•    فاکتورهای ژنتیک: اعضاء بعضی از خانواده‌ها، در مقایسه با دیگران، به مقدار بیشتری دچار این تغییرات می‌شوند.

•    استعمال دخانیات: استعمال دخانیات با افزایش درد گردن در ارتباط است.

تشخیص

معاینه فیزیکی: معمولاً پزشک کار خود را با یک معاینه فیزیکی شروع می‌کند که شامل موارد زیر است:

•    بررسی دامنه حرکتی گردن

•    آزمایش کردن رفلکس‌ها و قدرت عضلات برای بررسی اینکه آیا عصب‌های ستون فقرات یا نخاع تحت فشار هستند•    مشاهده راه رفتن بیمار برای بررسی اینکه آیا فشردگی در ستون فقرات بر راه رفتن او اثر می‌گذارد.

آزمایش‌های تصویربرداری: این آزمایش‌ها می‌توانند اطلاعات دقیقی را جهت کمک به تشخیص و درمان فراهم کنند. ممکن است پزشک یکی از آزمایش‌های زیر را توصیه کند:

•    عکس رادیولوژی گردن: یک عکس رادیولوژی می‌تواند ناهنجاری‌هایی مثل خارهای استخوانی که یکی از علائم آرتروز گردن است را نشان دهد. با گرفتن عکس رادیولوژی گردن می‌توان وجود دلایل نادرتر و جدی‌تر درد و خشکی گردن، مثل تومورها، عفونت‌ها یا شکستگی‌ها را هم بررسی کرد.

•    سی‌تی‌اسکن: با این آزمایش می‌توان تصاویر دقیق‌تری را، خصوصاً از استخوان‌ها، بدست آورد.

•    ام‌آر‌آی: ام‌آر‌آی می‌تواند مشخص کند عصب‌ها در چه جاهایی تحت فشار قرار گرفته‌اند.

آزمایش‌های عملکرد عصبی : گاهی اوقات پزشک آزمایش‌هایی را توصیه می‌کند که نشان می‌دهند سیگنال‌های عصبی به خوبی به عضلات می‌رسند یا خیر. آزمایش‌های عملکرد عصبی عبارتند از:

•    الکترومیوگرافی (EMG): این آزمایش فعالیت الکتریکی موجود در عصب‌ها را در حین انتقال پیام‌ها به عضلات بیمار، چه در زمان انقباض عضلات و چه در زمان استراحت آن‌ها، اندازه‌گیری می‌کند.

•    مطالعه هدایت عصبی: الکترودهایی به پوست روی عصب مورد مطالعه متصل می‌شوند. یک شوک کوچک از عصب عبور داده می‌شود تا قدرت و سرعت سیگنال‌های عصبی اندازه‌گیری شود.

راه ها و روش های درمان

 درمان آرتروز گردن به شدت نشانه‌ها و علائم بیمار بستگی دارد. در کلینیک دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده هدف درمان تسکین درد، کمک به بیمار برای حفظ سطح فعالیت‌هایش تا حد ممکن، و پیشگیری از آسیب دائمی به نخاع و عصب‌های ستون فقرات است.

دارو اگر مسکن‌های بدون نسخه جواب ندهند، معمولاً داروهای زیر تجویز می شوند:

•    داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی: ممکن است برای تسکین درد و التهاب به ایبوپروفن قوی (تجویزی) یا ناپروکسن سدیم (آناپروکس، آناپروکس دی‌اس) نیاز باشد.

•    کورتیکواستروئیدها: داروهای خوراکی مثل پردنیزون می‌توانند به تسکین درد کمک کنند. اگر درد شدید باشد، پزشک می‌تواند تزریق استروئیدها را پیشنهاد دهد.

•    شل کننده‌های عضلات: برخی داورها مثل سیکلوبنزاپرین (آمیرکس، فکسمید ) و متوکاربامول (روباکسین) می‌توانند به رفع اسپاسم‌های عضلات گردن کمک کنند.

•    داروهای ضد تشنج: بعضی از انواع داروهای صرع مثل گاباپنتین (نئورونتین) و پرگابالین (لیریکا) می‌توانند درد ناشی از آسیب‌های عصبی را کاهش دهند.

•    داروهای ضدافسردگی: مشخص شده که بعضی داروهای ضدافسردگی به کاهش درد گردن ناشی از آرتروز گردن کمک می‌کنند.

•    مسکن‌های تجویزی: ممکن است پزشک اکسی‌کدون (پرکوست، روکسیست ) تجویز کند.

فیزیوتراپی

بریس استفاده موقت از بریس‌ها (یک هفته) به تسکین علائم عارضه کمک می‌کند، در عین حال استفاده طولانی مدت از آن‌ها توصیه نمی‌شود. پوشیدن بریس به مدت طولانی باعث ضعیف شدن عضلات ستون فقرات شده که در نتیجه، عدم استفاده مداوم از آن‌ها باعث افزایش درد می‌شود. درهرحال، فیزیوتراپی مفیدتر است زیرا عضلات را تقویت می‌کند.‌

درمان بدون جراحی

تزریقات نخاعی برای درمان آرتروز گردن

تزریق استروئید اپیدورال: این یکی از معمول‌ترین تزریقات است، که خصوصاً برای درمان آرتروز گردن مؤثر می‌باشد. یک تزریق استروئید اپیدورال، فضای اپیدورال را هدف قرار می‌گیرد، که فضای اطراف غشا پوشش دهنده نخاع و ریشه‌های عصبی است. عصب‌ها از طول فضای اپیدورال عبور کرده و سپس به سایر بخش‌های بدن، مثل پاها، منشعب می‌شوند، فشرده شدن یک ریشه عصبی در فضای اپیدورال ، باعث بروز دردی می‌شود که از کمر پایین رفته و به پاها سرایت می‌کند و معمولاً به آن درد سیاتیک گفته می‌شود.

تزریق استروئید اپیدورال، استروئیدها (که ضدالتهاب‌های بسیار نیرومندی هستند) را مستقیماً به ریشه عصب ملتهب شده می‌فرستد. معمولاً مشاهده تأثیر کامل تزریق استروئید اپیدورال، دو تا سه روز زمان می‌برد.

گاهی اوقات همراه با داروی گردن درد استروئید یک بی‌حسی موضعی هم تزریق می‌شود تا در همان حال که اپیدروال تأثیر خود را می‌گذارد درد بیمار نیز فوراً تسکین یابد. به این تزریق «بلوک » گفته می‌شود.

تزریق استروئید اپیدورال یک روش درمانی مدیریت درد است، که برای همین بهتر است یک متخصص مجرب مدیریت درد این تزریق را انجام بدهد. احتمالاً به ۲ تا ۳ تزریق نیاز است.

تزریق به مفاصل فاست: تزریقات مفاصل فاست که به آن‌ها بلوک‌های فاست هم گفته می‌شود، برای درد مفاصل فاست (در هنگام دچار شدن آن‌ها به آرتروز) مفید هستند. مفاصل فاست ستون فقرات به انسان کمک می‌کنند تا به راحتی حرکت کرده و همچنین باعث ثبات ستون فقرات می‌شوند. التهاب ناشی از آرتروز این مفاصل باعث درد می‌شود. تزریق مفصل فاست، مفصل را بی‌حس کرده و درد را کاهش می‌دهد.