اراکنوئیدایتیس یا اختلالی نورولوژیک است که باعث ایجاد درد پشت، درد پرینیوم (فضای بین ناحیه تناسلی و رکتوم)، درد پا، و درد دست می‌شود. اراکنوئیدیت در عین حال می‌تواند به بینایی، دید و میزان حرکت‌پذیری تأثیر منفی بگذارد.
اراکنوئیدیت زمانی ایجاد می‌شود که بافت‌های محافظ مغز، عصب‌ها و طناب نخاعی آسیب می‌بینند، که معمولاً نتیجه صدمات تروماتیک است.
اراکنوئیدیت زمانی ایجاد می‌شود که عنکبوتیه آسیب می‌بیند. عنکبوتیه بخشی از گروه غشاهایی است که برای مغز و عصب‌های طناب نخاعی زیرسازی لازم را ایجاد می‌کنند. وقتی زیرسازی مزبور آسیب می‌بیند عصب‌ها ممکن است نتوانند عملکرد صحیحی داشته باشند.
عصب‌های طناب نخاعی با چندین بافت نازک به نام مننژها که نقش بسترسازی و محافظت را بر عهده دارند احاطه شده‌اند. ماده عنکبوتیه در وسط بافت مننژها قرار دارد.
آسیب دیدن ماده عنکبوتیه می‌تواند باعث ایجاد ورم و التهاب شود. این ورم می‌تواند باعث گردد که عصب‌های ستون فقرات به یکدیگر بچسبند و این وضعیت باعث دگرگون شدن عملکرد عصب و محرک بروز درد شدید می‌شود.
اراکنوئیدیت تقریباً در تمامی موارد بر اثر صدمه ایجاد می‌شود. برخی گزارش‌ها در مورد اراکنوئیدیت ارثی در دسترس است، اما بیشتر افراد دچار اراکنوئیدیت در نتیجه آسیب‌دیدگی ستون فقرات به این بیماری مبتلاء می‌شوند.
اراکنوئیدیت یک اختلال پیشرونده است که بدین معنی است که در آن گرایشی به وخامت در گذر زمان در صورت عدم درمان مشاهده می‌شود. در برخی از مردم این بیماری می‌تواند ناتوان کننده باشد.
علل اراکنوئیدیت
علایم اراکنوئیدیت از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است و می‌تواند به مرور زمان تغییر کند. در مراحل اولیه بیماری، برخی مبتلایان به اشتباه گمان می‌کنند که دچار آسیب‌دیدگی عضله یا مفصل شده‌اند.
در حالی که امکان آسیب‌دیدگی عضله و مفصل وجود دارد منبع درد مورد بحث نورولوژیک است بنابراین ماساژ دادن و راهکارهای مشابه باعث تخفیف علایم نخواهد شد.
شایع‌ترین علایم اراکنوئیدیت شامل موارد زیر است:
• تغییرات بینایی
• درد مفصل یا درد عضله
• درد عصب
• حس‌های غیر معمول مثل سوزش یا مور مور
• زنگ زدن گوش
• ضعف عضلانی
• تغییرات شنوایی
• مننژیت یا ورم مننژها
با شیوع کمتر افراد دچار اراکنوئیدیت ممکن است با علایم زیر مواجه شوند:
• ورم مغز (هیدروسفالوس)
• فقدان تعریق
• حرکات غیر معمول یا غیر قابل کنترل بدن
• مشکلات ادراری
• خستگی مفرط مزمن
• میگرن
انواع اراکنوئیدیت
پزشکان اراکنوئیدیت را به چند زیرنوع تقسیم می‌کنند. دانستن نوع اراکنوئیدیت مبتلابه شخص می‌تواند در پیش‌بینی علایم مفید باشد. انواع اراکنوئیدیت شامل موارد زیر است:
• اراکنوئیدیت چسبنده
شدیدترین نوع اراکنوئیدیت بوده و زمانی بروز می‌کند که عصب‌های ستون فقرات به علت التهاب عنکبوتیه به یکدیگر می‌چسبند.
• اراکنوئیدیت اسیفیکانس
این نوع اراکنوئیدیت زمانی بروز می‌نماید که عنکبوتیه به سمت استخوانی شدن چرخش می‌کند.
• اراکنوئیدیت سربرال
اراکنوئیدیت سربرال به غشاء پیرامون مغز آسیب می‌زند و اغلب باعث ایجاد سردرد شدید می‌شود.
• اراکنوئیدیت وراثتی
این شکل نادر اراکنوئیدیت بر اثر نقایص ژنتیکی در مننژها ایجاد می‌شود.
• اراکنوئیدیت نئوپلاستیک
نوعی از اراکنوئیدیت است که بر اثر سرطان ایجاد می‌شود.
• اراکنوئیدیت اُپتوکیاماستیک
این نوع اراکنوئیدیت پشت عصب بینایی است. بیماری مزبور می‌تواند به نابینایی کامل منجر شود.
علل اراکنوئیدیت
علت اراکنوئیدیت ممکن است بر نوع ایجاد شده در شخص و دورنمای برنامه درمان مؤثر باشد. شایع‌ترین علل عبارتند از:
• صدمه به ستون فقرات در طول جراحی که برای 60 درصد موارد لحاظ می‌شود
• مایلوگرافی که رنگی است که به داخل ستون فقرات تزریق می‌شود
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که به مننژها آسیب می‌زنند
• تزریق به داخل ستون فقرات مثل موارد پس از اپیدورال
• پانکچر لومبار
• عفونت‌های ویروسی و باکتریایی ستون فقرات
• ترومای فیزیکی در ستون فقرات مثل موارد ناشی از تصادف
• سرطان پیرامون ستون فقرات
موارد بسیار انگشت‌شماری از اراکنوئیدیت ژنتیکی هستند.
درمان و تشخیص اراکنوئیدیت
اراکنوئیدیت نادر است، بنابراین ممکن است به تست‌های متعدد و مقداری زمان برای تشخیص آن نیاز باشد. تست استانداردی برای اراکنوئیدیت وجود ندارد اما تست‌های تصویربرداری شامل موارد زیر در این مورد کاربرد دارند:
MRI •
CT• اسکن
امکان استفاده از الکتروکاردیوگرام نیز برای تعیین شدت آسیب وجود دارد. این تست از ایمپالس‌های الکتریکی برای بررسی چگونگی عملکرد عصب‌ها استفاده می‌کند.
درمان اراکنوئیدیت ممکن است دشوار باشد. ناحیه اطراف ستون فقرات حساس و ظریف است و حتی صدمات خفیف می‌توانند پیامدهای شدید به دنبال داشته باشند.
عمل جراحی ممکن است اما همواره توصیه نمی‌شود. جراحی همیشه مؤثر نیست و ستون فقرات را به شکل بالقوه در معرض آسیب‌های بیشتر قرار می‌دهد. حتی وقتی عمل جراحی مؤثر باشد فواید آن معمولاً موقتی هستند.
بیشتر پزشکان به جای عمل جراحی برای مدیریت علایم از طیفی از تکنیک‌ها شامل موارد زیر استفاده می‌کنند:
فیزیوتراپی
طیفی از تکنیک‌های فیزیوتراپی می‌توانند در فروکش درد و پیشگیری از صدمه بیشتر کمک کننده باشند. ورزش درمانی می‌تواند باعث تقویت عضلات شده و به شخص در مدیریت درد کمک کند.
ماساژ می‌تواند درد ناشی از تنش عضله را کاهش دهد در حالی که آب درمانی می‌تواند به شکل موقت درد عصب را کم کند.
برخی بیماران متوجه می‌شوند که سرمادرمانی یا گرمادرمانی برای ناحیه ستون فقرات یا ناحیه دردناک بدن باعث تخفیف موقتی التهاب می‌شود.
داروهای ضد درد
داروهای ضد درد شامل داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی، داروهای استروئیدی و داروهای ضد درد نارکوتیک مثل مشتقات تریاک است.
انتخاب داروی درست به طیفی از عوامل شامل دیگر داروهای مصرفی بیمار، و وجود یا عدم وجود عوارض جانبی بستگی دارد.
تحریک عصب
درمان‌های تحریک کننده عصب‌ها یا طناب نخاعی می‌توانند بدون استفاده از دارو باعث تخفیف درد شود. گزینه‌های امیدبخش در این مورد عبارتند از:
• تحریک طناب نخاعی
این روش از دستگاهی استفاده می‌کند که پیام‌های الکتریکی را مستقیماً به طناب نخاعی می‌فرستد و می‌تواند باعث تخفیف ادامه‌دار درد شود.
• تحریک الکتریکی عصب زیر جلدی (TENS)
مشابه تحریک کننده نخاعی دستگاه TENS الکتریسیته را به ناحیه دردناک ارسال می‌کند تا درد را تخفیف داده و حرکت را بهبود بخشد.
حمایت روان‌شناختی
زندگی با درد مزمن دشوار است. مداوای روانی می‌تواند به برخی مردم کمک کند تا روش تفکر خود در مورد درد را تغییر دهند و حمایت عاطفی بگیرند.
برخی مردم نیز از گروه‌های حمایتی متشکل از مردم دچار درد مزمن یا بیماری‌های نادر کمک می‌گیرند. این گروه‌ها می‌توانند به مردم دچار درد در یافتن منابع تازه، اشتراک گذاری مداوهای مؤثر سبک زندگی و کاهش احساس تنهایی کمک کنند.
برخی بیماران از درمان‌های کمکی شامل، رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی یا طب هومیوپاتیک سود می‌برند. برای تعیین میزان اثربخشی مداواهای جایگزین برای درمان علایم اراکنوئیدیت به تحقیق بیشتری نیاز است.
اراکنوئیدیت قابل مدیریت است نه علاج. با درمان مناسب می‌توان به یک زندگی نرمال رسید. به هر حال، افراد دچار این بیماری نیاز دارند تا بر مبنای تغییر علایم بیماری رویکردهای درمانی خود را تغییر دهند.
بسیاری از بیماران پی می‌برند که حتی علی‌رغم برخورداری از مراقبت پزشکی عالی علایم بیماری در آنان بدتر می‌شوند. مشورت با پزشک در مورد هر علامتی و همه علامت‌های بیماری بهترین شانس را در مورد تخفیف آنها ایجاد می‌کند.
هیچ راهی برای پیش‌بینی چگونگی پیشرفت اراکنوئیدیت در هیچ مورد منفردی وجود ندارد. دانستن نوع اراکنوئیدیت می‌تواند مفید باشد اگرچه در بین افراد دچار یک نوع مشابه اراکنوئیدیت نیز تفاوت‌های بسیاری وجود دارد.
اراکنوئیدیت یک اختلال پزشکی یأس‌آور و بالقوه ناتوان کننده است. در حالی که این بیماری علاجی ندارد، طیفی از درمان‌ها می‌توانند کمک کننده باشند. مردم دچار اراکنوئیدیت سزاوار برخورداری از زندگی در حد امکان راحت هستند و باید پرسش‌های متعددی را با پزشک خویش مطرح کنند. انجام این کار به یافتن بهترین درمان ممکن کمک می‌کنند.
روش های درمانی بدون جراحی در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده:
-
درمان های نوین و تحصصی اوزون درمانی یا ازن تراپی
-
آخرین لیزرهای پرتوان نسل جدید
-
اوزون تراپی
-
فیزیوتراپی
-
تزریق اپیدورال
-
تریگرپوینت تراپی
-
کمربندهای طبی
-
رفلکسولوژی
-
RF یا رادیوفرکوانسی
-
در موارد نادر جراحی بسته ستون فقرات هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان‌های غیر جراحی ارائه شده در کلینیک دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده و توضیحات مربوط به آنها به مقالات درمان‌های بدون جراحی دیسک کمر مراجعه کنید و در صورت تمایل به استفاده از این درمان های ترکیبی جامع و مدرن با تلفن 02188449335 و 02188460605 و 09198172104 و 09338866615 تماس بگیرید.