درد و کشیدگی مچ دست و درمان آن

منظور از کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست، آسیب رسیدن به رباط‌هایی است که از استخوان‌های مچ دست حمایت می‌کنند. رباط‌ها، بندهای محکم بافتی هستند که استخوان‌ها را به هم متصل می‌کنند. هنگامی که دست شما کاملا کشیده است و روی دست خود زمین می‌خورید و یا بر اثر بروز آسیب‌های دیگر، ممکن است این رباط‌ها بیش از حد کشیده و یا پاره شوند که این مسئله موجب بروز علائمی مانند درد و التهاب می‌شود.

در کلینیک پروفسور دکتر سیروس مومن زاده، ابتدا علت بروز مشکل بررسی می‌شود. بعد از تشخیص دقیق علت بروز مشکل، به شما توصیه‌های کاربردی می‌شود که به نحوی محیط کار و یا نوع فعالیت‌های خود را تغییر دهید که از بروز مجدد این مشکل پیشگیری کنید. بعد از تشخیص دادن علت درد، در معاینات اولیه، متخصص درد شناس یک برنامه‌ی اختصاصی برای شما تدوین می‌کنند که درد مچ دست را کاهش داده و به بهبودی شما کمک می‌کند. این برنامه می‌تواند شامل درمان‌های مختلفی از جمله تمرینات مخصوص، درمان دستی، الکتروتراپی، مگنت‌تراپی، شاک‌ویو‌تراپی و درمان با لیزر سرد باشد.

انواع کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن

این کشیدگی شامل موارد زیر هست:

کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن رباط (sprain): بندهای محکم بافتی که استخوان‌ها را به هم متصل می‌کنند دچار کشیدگی شده و ممکن است به طور جزئی یا کامل پاره شوند.
کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن تاندون (strain): بندهای محکم بافتی که استخوان‌های مچ دست را به عضلات متصل می‌کنند (تاندون‌ها) به طور جزئی یا کامل پاره می‌شوند.

شدت کشیدگی و پارگی رباط‌های مچ دست

آسیب درجه یک رباط: آسیب درجه‌ی یک یا خفیف موجب می‌شود که رباط کمی بیش از حد کشیده شود و پارگی‌های خفیف در آن ایجاد شود اما مفصل دچار بی‌ثباتی نشود. بیمار مبتلا به آسیب خفیف رباط، احساس درد خفیف و تورم دارد و عملکرد مفصل او یا هیچ تغییری نمی کند و یا تغییرات ناچیزی دارد. کبودی بسیار خفیف است و یا اصلا وجود ندارد و شخص می‌تواند روی مفصل آسیب‌دیده وزن وارد کند.
آسیب درجه دو رباط: آسیب متوسط یا درجه دو رباط موجب پارگی جزئی رباط و بروز درد، تورم و کبودی می‌شود. افرادی که به آسیب درجه دو رباط دچار می‌شوند به سختی می‌توانند روی مفصل آسیب‌دیده وزن یا فشار وارد کنند و ممکن است عملکرد مفصل آن‌ها تا حدودی مختل شود. ممکن است برای ارزیابی وضعیت بیمار، نیاز به عکس‌برداری رادیوگرافی یا اسکن ام آر آی باشد.
آسیب درجه سه رباط: آسیب شدید یا درجه‌ی سه رباط موجب پارگی کامل رباط می‌شود. میزان درد، تورم و کبودی بیماری معمولا شدید است و بیمار نمی‌تواند روی مفصل خود وزن یا فشار وارد کند. معمولا برای بررسی شکستگی احتمالی استخوان‌ها، از تصاویر اشعه ایکس استفاده می‌شود. این درجه از آسیب رباط احتمالا نیاز به جراحی یا بی‌حرکت کردن مفصل دارد. برای ورزشکارانی که دچار چنین آسیبی می‌شوند، احتمال بروز آسیب‌های رباطی در آینده بیشتر است.

شدت کشیدگی و پارگی تاندون‌های مچ دست

آسیب‌های تاندونی نیز مانند آسیب‌های رباط دسته‌بندی می‌شوند:

آسیب درجه یک تاندون: آسیب درجه‌ی یک یا خفیف تاندون موجب می‌شود که تنها تعداد کمی از تارهای عضلانی پاره شوند. این آسیب پس از دو الی سه هفته بهبود پیدا می‌کند.
آسیب درجه دو تاندون: این آسیب در حد متوسط است و در این حالت تعداد بیشتری از تارهای عضلانی پاره شده‌اند، اما عضله و تاندون به طور کامل پاره نشده‌اند. این آسیب پس از سه تا شش هفته بهبود پیدا می‌کند.
آسیب درجه سه تاندون: این آسیب شدید است و موجب پارگی کامل تاندون و جدا شدن عضله می‌شود. این آسیب معمولا برای ترمیم، به انجام جراحی نیاز دارد. دوره‌ی بهبودی این آسیب می‌تواند تا سه ماه طول بکشد.

علل کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

معمولا رباط‌ها و تاندون‌ها زمانی آسیب می‌بینند که شخص در حالی که مچ دستش کاملا خم شده است، زمین می‌خورد. این یک واکنش طبیعی است که شما زمانی که می‌خواهید زمین بخورید دستتان را جلوی خودتان بگیرید تا بتوانید خودتان را کنترل کنید. زمانی که با زمین برخورد می‌کنید، مچ دست کاملا به عقب بر می‌گردد.

برخوردها و آسیب‌های ایجاد شده در برخی ورزش‌های خاص نیز موجب آسیب مچ دست می‌شود. برای مثال می‌توان ورزش‌های اسنوبورد، اسکیت بورد، اسکیت، ژیمناستیک و اسکی را جزو این دسته از ورزش‌ها قرار داد.

عوامل خطر برای کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

عواملی که موجب افزایش خطر بروز آسیب مچ دست می‌شوند، عبارتند از:

انجام دادن ورزش
انجام دادن حرکات تکراری با مچ دست در حین کار یا فعالیت‌های روزمره
هماهنگی ضعیف بین اعضای بدن
ضعف در حفظ تعادل بدن
انعطاف‌پذیری و قدرت کم در عضلات و رباط‌های مچ دست
بی‌ثباتی مفصلی در مچ دست
عدم استفاده از مچ‌بند در حین انجام فعالیت‌های پرخطر مانند اسکیت

علائم و نشانه‌های کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

بلافاصله بعد از بروز آسیب، ناحیه مورد نظر دردناک می‌شود. این درد ممکن است حالتی پراکنده داشته باشد، یا تیز و تیرکشنده باشد و یا به صورت سوزش احساس شود. شدت درد نیز ممکن است از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد.

مچ دست طی مدت زمان بسیار کوتاهی پس از آسیب ورم می‌کند. ممکن است محل تورم، قرمز و گرم شود.
ممکن است در حرکت دادن مچ دست مشکل داشته باشید ( خم کردن مچ دست به عقب و جلو و یا چرخاندن مچ دست)
ناحیه آسیب‌دیده ممکن است متورم شود.
ممکن است در هنگام بروز آسیب‌دیدگی استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها یا حتی غضروف‌های بین مفصلی مچ دست، صدایی از مفصل مچ دست خود بشنوید.
ممکن است در بخشی از دست یا انگشتان خود، احساس گزگز، سوزن سوزن شدن یا بیحسی داشته باشید.
در آسیب‌های شدید‌تر که باعث دررفتگی مفصل مچ دست می‌شوند، مچ آسیب‌دیده در مقایسه با مچ دست سالم، بدشکل به نظر می‌آید و دفرمیتی دارد.

علائم کشیدگی تاندون مچ دست هر بیمار با توجه به شدت کشیدگی تاندون‌ها و رباط‌ها و این که دقیقا کدام یک از تاندو‌ن‌ها یا رباط‌ها آسیب ‌دیده‌اند، متفاوت است.

تشخیص کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

پزشک در مورد تمامی علائمی که دارد و چگونگی بروز حادثه و آسیب‌دیدگی از شما سوال می‌کند. سپس پزشک برای بررسی میزان ثبات مفصل مچ دست و شدت آسیب، شما را معاینه فیزیکی می‌کند. سایر تست‌های تشخیصی که ممکن است تجویز شوند عبارتند از:

رادیوگرافی با اشعه‌ی ایکس
اسکن ام آر آی
سی تی اسکن
اسکن استخوانی

درمان کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

R.I.C.E

استراحت (Rest) :شما برای بهبودی به زمان نیاز دارید. از انجام دادن فعالیت‌هایی که باعث درد یا وارد شدن فشار به مچ دست می‌شود، خودداری کنید.

کمپرس سرد (Ice) :کمپرس سرد یا سرمادرمانی به کاهش تورم طی چند روز اول پس از آسیب‌دیدگی کمک می‌کند.

بانداژفشاری (Compression) :اعمال فشار ملایم به مچ دست، جلوی افزایش تورم مچ دست را می‌گیرد. برای این کار می‌توانید از یک بانداژ کشی که به دور مچ دست بسته می‌شود، استفاده کنید.

بالا گرفتن مچ دست (Elevation) :بالاگرفتن مچ دست نیز به کاهش تورم کمک می‌کند. تا جایی که می‌توانید مچ دست خود را در موقعیتی قرار دهید که بالاتر از سطح قلب شما باشد. برای کشیدگی‌های شدید ، توصیه می‌شود که این کار تا چند روز ادامه پیدا کند.

داروهای مسکن

پزشک ممکن است موارد زیر را برای شما تجویز کند:

داروهای مسکن غیرتجویزی (قابل تهیه بدون نسخه) مانند ایبوبروفن
داروهای مسکن موضعی مانند پماد یا برچسب که به پوست زده می‌شود.
داروهای مسکن تجویزی (مسکن‌های قویتر)

بهبودی بعد از کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

ممکن است لازم باشد در طول مدت زمانی که مچ دست در حال بهبودی است، با استفاده از وسایل مخصوصی مچ دست را در راستای صحیح نگه دارید و ازآن محافظت کنید. بدین منظور ممکن است یکی از کارهای زیر انجام شود:

بریس (مچ بند طبی مخصوص): بریس بدین منظور استفاده می‌شود که در مدت زمان بهبودی، مچ دست بی‌حرکت بماند.
گچ گرفتن: در صورت بروز کشیدگی یا پارگی شدید تاندون یا رباط ممکن است لازم باشد که مچ دست برای 2 الی 3 هفته در گچ باشد.

فیزیوتراپی

برنامه‌ی فیزیوتراپی برای درمان کشیدگی تاندون دست و رباط‌های مچ دست و همچنین درمان رگ به رگ شدن مچ دست می‌تواند شامل ورزش و حرکات اصلاحی، ماساژدرمانی و برخی مدالیته‌های درمانی مانند مگنت‌تراپی، تحریک الکتریکی با TENS، اولتراسوند، شاک‌ویوتراپی، وان گردابی، لیزر سرد باشد.

ممکن است فیزیوتراپیست شما انجام ورزش‌هایی برای بازیابی انعطاف‌پذیری، دامنه حرکتی و تقویت عضلات مچ دست را تجویز کند. انجام یک برنامه‌ی ورزشی که موجب کشش و تقویت مفاصل خاص می‌شود، می‌تواند درد ناشی از کشیدگی تاندون‌ها و رباط‌ها را تسکین دهد. این تمرینات به نحوی طراحی شده‌اند که سبک و بسیار ملایم باشند و در عین حال که با ایجاد کشش، موجب افزایش دامنه‌ی حرکتی مچ دست می‌شوند، قدرت عضلات مچ دست و میزان گردش خون در این ناحیه را نیز افزایش دهند.

پیشگیری از کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

نمی توان همیشه از بروز آسیب‌های کشیدگی یا پارگی تاندون‌ها و رباط‌ها پیشگیری کرد. اما با انجام اقداماتی می‌توانید احتمال بروز این آسیب‌ها را کاهش دهید:

پوشیدن لباس مناسب و استفاده از وسایل حفاظتی مناسب در هنگام ورزش کردن
قوی نگه داشتن مچ دست با انجام دادن منظم ورزش برای آن که مچ دست در هنگام وارد شدن فشار‌های فیزیکی بتواند به خوبی انرژی وارد شده را جذب کند.