بلاک گانگلیون گاسرین (Gasserian): بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی انجام می شود. گانگلیون های گره های عصبی هستند که از آن ها شاخه های مختلف عصبی خارج می شوند. گانگلیون گاسرین در کف جمجمه قرار دارد و محل سه شاخه شدن عصب تریژمینال (Trigeminal، سه قلو) است که مستقیما از مغز خارج می شود. اسم دیگر این گانگلیون، گانگلیون تراژمینال (Trigeminal، به معنا سه قلو) است. اسم سه قلو به این دلیل به این گانگلیون اطلاق شده است که سه عصب به نام های افتالمیک (چشمی، ophtalmic)، مگزیلاری (Maxillary) و مندیبولار (Mandibullar) از آن خارج می شوند. این سه شاخه به بخش های مختلفی از صورت عصب دهی می کنند. کاربرد ها: یکی از کابرد های این بلاک برای تشخیص منشا درد های صورت است. به این صورت که اگر بعد از انجام بلاک موقت درد صورت بیمار کاهش پیدا کرد یعنی منشا درد از این گانگلیون و اعصاب خارج شونده از آن است. همچنین در افرادی که نیاز به تخریب کامل این گانگلیون (بلاک دائمی) برای کنترل درد دارند ابتدا بلاک موقت انجام می شود تا تاثیر بلاک دائمی را بتوان پیشبینی کرد. دیگر کاربرد این بلاک کنترل درد های شدید و حاد صورت، مانند درد ناشی از نورالژی (اختلال عصب که باعث درد می شود) عصب تریژمینال یا درد ناشی از سرطان است. در درد های ناشی از سرطان (از جمله تومور های حفره چشم، سینوس ها و فک تحتانی) تخریب گانگلیون (بلاک دائمی) با استفاده از تزریق مواد کشنده عصب، امواج رادیویی و فشار وارد کردن با بالون انجام می شود. دیگر کاربرد بلاک دائمی این گانگلیون درمان نورالژی تریژمینال ای است که با روش های دارویی و تزریق کورتیکواستروئید درمان نشده است. بلاک دائمی گانگلیون گاسرین برای درمان درد های ناشی از سردرد های کلاستر (خوشه ای) و درد های چشمی ناشی از آب مروارید مقاوم به درمان هم کاربرد دارد. نحوه انجام بلاک: بیمار به پشت می خوابد و یک حوله لوله شده زیر گردن بیمار قرار می گیرد تا سر بیمار به سمت عقب خم شود. محل ورود سوزن ( در فاصله 2-3 سانتی متری از گوشه لب) با مواد ضدعفونی کننده استریل می شود و سپس یه تزریق کوچک برای بی حس کردن پوست محل ورود سوزن انجام می شود. این بلاک با کمک از تصویربرداری فلوروسکوپی انجام می شود و پزشک می تواند تمام مسیر سوزن را در فلوروسکوپ مشاهده کند. بعد از بی حس شدن محل تزریق سوزن وارد می شود و با استفاده از تصویر فلوروسکوپی به سمت گانگلیون هدایت می شود. بعد از رسیدن نوک سوزن به گانگلیون ابتدا مقدار اندکی ماده حاجب تزریق می شود تا با دیدن تصویر آن در فلوروسکوپی از درست بودن محل نوک سوزن اطمینان حاصل شود. بعد از اطمینان از صحیح بودن محل نوک سوزن تزریق انجام می شود. ماده تزریقی بر اساس اینکه بلاک قرار است دائمی باشد یا موقتی متفاوت است. همچنین در بعضی روش های بلاک دائمی نیاز است تا بیمار قبل از انجام تزریق بنشیند و سرش را به سمت جلو خم کند. عوارض جانبی احتمالی: به دلیل پر خون بودن بافت صورت احتمال ایجاد هماتوم (فضای توخالی داخل بافت که با خون پر شده است) در محل تزریق وجود دارد. هماتوم ها بعد از مدت کوتاهی خود به خود جذب می شوند و از بین می روند. همچنین می توان با قرار دادن پک های سرما زا روی محل تزریق از ایجاد شدن آن ها جلوگیری کرد. ممکن است مقدار از ماده بی حسی به داخل مایع مغزی نخاعی وارد شود ولی با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی و مشاهده دقیق محل تزریق می توان به سادگی از اتفاق افتاده این عارضه جلوگیری کرد. از عوارض نادر این بلاک، ضعف عضلات صورت و عضلات مسئول جویدن است. عفونت بعد از انجام تزریق نادر است و می توان به سادگی با استریل کردن محل تزریق و استفاده از لوازم استریل جلوی این اتفاق را گرفت. نکات کلینیکی: این بلاک روش بسیار موثری برای کنترل درد های ناشی از نورالژی تریژمینال و درد های ناشی از سرطان است اما به دلیل عوارض جانبی نسبتا بالا به عنوان روش درمانی نهایی (زمانی که درد بیمار با دیگر روش ها کنترل نمی شود) استفاده می شود. بلاک دائمی با امواج رادیویی: این روش هم مشابه روش قبلی انجام می شود ولی به جای استفاده از مواد بی حسی، از سوزنی استفاده می شود که امواج رادیویی منتشر می کند. بلاک دائمی با استفاده از بالون: این روش هم مشابه روش قبلی انجام می شود ولی به جای استفاده از سوزن، از بالون استفاده می شود. این بالون قبل از ورور به صورت در حالت خالی است و بعد از قرارگیری در محل، به مدت 2 دقیقه باد می شود و با فشار وارد کردن روی گانگلیون باعث تخریب آن می شود.