بلاک عصب مدین (median) در بازو

بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی و در مواردی همراه با کورتیکواستروئید انجام می شود. آناتومی عصب مدین:  شبکه عصبی بازویی از به هم پیوستن 5 عدد از اعصاب نخاعی گردنی (اعصابی که مستقیما از نخاع گردنی خارج می شوند) تشکیل می شود. سه شاخه اصلی از این شبکه خارج می شوند که در ادامه خود آن ها هم به شاخه های متعددی تقسیم می شوند و عصب دهی حسی و حرکتی کل بازو، ساعد و دست را تامین می کنند. در تصویر زیر شبکه بازویی نشان داده شده است: عصب مدین از شبکه بازویی در کنار گردن منشا می گیرد و در بالای شریان آگزیلاری (Axillary) وارد حرفه زیر بغل می شود، به سمت جلویی و داخلی بازو حرکت می کند، و در جلوی حفره آرنج، در سمت داخلی شریان براکیال (Brachial)، وارد ساعد می شود. این عصب در ساعد شاخه های عمقی بسیاری به عضلات ساعد که مسئول خم کردن مچ و بستن انگشتان هستند، می دهد. همچنین در این ناحیه،عصب مدین به تروما (آسیب فیزیکی) و تحت فشار قرار گرفتن توسط عضلات و لیگامان ها (بافت های طناب مانندی که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند) بسیار حساس است. در نهایت این عصب وارد کف دست می شود و شاخه های حسی به کف دست و انگشتان حلقه، میانی، اشاره و شست می دهد.کاربرد ها :از این بلاک به عنوان مکملی برای بلاک شبکه بازویی، زمانی که نیاز به بی حسی بیشتر در ناحیه ساعد و دست است، استفاده می شود. کاربرد این بلاک تشخیص منشا و درمان درد های ناحیه عصب دهی شده توسط عصب مدین است. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر درد بیمار بعد از انجام بلاک کنترل شود یعنی این عصب مسئول انتقال پیام های درد بوده است. دیگر کاربرد این بلاک کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های بعد از جراحی، درد های حاد سرطانی، و تروما (آسیب فیزیکی) است. دیگر کاربرد این بلاک درمان سندروم های ناشی از تحت فشار قرار گرفتن این عصب در آرنج است، مانند سندروم پروناتور (Pronator) و تحت فشار قرار گرفتن عصب توسط لیگامان های struthers است. در اصل روش اصلی درمان این سندروم، بلاک عصب مدین در آرنج است. اگر بیمار نیاز به بلاک دائمی (تخریب عصب) برای کنترل درد داشته باشد، می توان با انجام بلاک موقت تاثیر بلاک دائمی را پیشبینی کرد. در بلاک دائمی به جای تزریق مواد بی حسی، از مواد کشنده عصب استفاده می شود و یا از سوزنی استفاده می شود که به جای تزریق، با تولید امواج رادیویی عصب را تخریب می کنند. نحوه انجام بلاک بیمار به پشت می خوابد، بازو کمی از بدن دور می شود، آرنج خم می شود و کف دست بیمار روی شکمش قرار میگیرد. سپس پزشک با لمس حفره آرنج محل تزریق را مشخص می کند. محل تزریق دقیقا در سمت داخلی شریان براکیال است. بعد از استریل کردن پوست بیمار با الکل یا بتادین، سوزن وارد پوست می شود. به محض رسیدن سوزن به عصب رادیال بیمار احساس گزگز می کند و با بیان این حالت پزشک از درست بودن محل سوزن مطمئن می شود. در نهایت تزریق انجام می شود. نحوه انجام تزریق: عوارض جانبی احتمالی: این بلاک جزو بلاک های نسبتا امن است. شایع ترین عارضه این بلاک تزریق داخل عروق، که باعث مسمومیت موقتی بیمار، و آسیب دیدن عصب با نوک سوزن، که باعث احساس سوزش می شود، است. هر دوی این عوارض نادر هستند و به راختی با دقت در درست بودن محل نوک سوزن می توان از آن ها جلوگیری کرد. عارضه دیگر این بلاک ایجاد کبودی یا هماتوم (تجمع خون در بافت) است که به دلیل پرخون بودن بافت اتفاق می افتد. اما می توان با وارد کردن فشار بعد از انجام بلاک روی محل تزریق جلوی این عوارض را گرفت. استفاده از سوزن های نازک هم باعث کاهش احتمال تشکیل هماتوم می شود. همچنین می توان از پک های سرمازا استفاده کرد. این پک ها درد بعد از تزریق را هم کاهش می دهند. ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت. سندروم های تحت فشار قرار گرفتن عصب مدین تحت فشار قرار گرفتن عصب مدین باعث درد دست و ضعف عضلات جلو ساعد می شود. دو سندروم اصلی تحت فشار قرار گرفتن عصب مدین وجود دارند. اولی تحت فشار قرار گرفتن این عصب توسط لیگامان استروترز (struthers) است. این لیگامان در جلوی مفصل آرنج قرار دارد و از برجستگی داخلی آرنج به یک برجستگی استخوان دیگر در بالای آرنج کشیده شده است. در این بیماری عصب مدین زیر لیگامان تحت فشار قرار می گیرد و باعث درد دائمی در ناحیه ساعد می شود. تشخیص این بیماری با استفاده از نوار عصب-عضله و تصویربرداری x-ray از آرنج است.سندروم بعدی سندورم پروناتور (pronator) است. در این سندروم درد دائمی جلوی ساعد همراه با درد عضله پروناتور (یکی از عضلات عمقی آرنج) وجود دارد. این دو بیماری را باید از بیماری های دیگر افتراق داد تا بتوان درمان مناسب آن ها را انجام داد. بیماری های دیگری که باعث درد ساعد می شوند شامل درگیری عصب بین استخوانی (عصبی که مسئول تامیین حس ناحیه پایینی ساعد است)، و رادیکوپاتی گردنی (تحت فشار قرار گرفتن اعصاب نخاعی به دلیل بیرون زدگی دیسک های گردنی که باعث درد منتشر شونده از گردن به سمت دست ها می شود) است. همچنین ممکن است تحت فشار قرار گرفتن عصب مدین همراه با رادیکولوپاتی گردنی همراه باشد که به آن سندروم دابل کراش (Double crush) گفته می شود.