بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی و در مواردی همراه با کورتیکواستروئید انجام می شود. اعصاب پاراورتبرال از نخاع منشا می گیرند و از بین مهره های ستون فقرات خارج می شوند و بلافاصله به 4 شاخه تقسیم می شوند. دو شاخه کوچک، که یکی به خود مهره ها و لایه های پوشاننده نخاع عصب دهی می کند و دیگر درد سمت جلو به زنجیره اعصاب سمپاتیکی در جلوی ستون فقرات متصل می شود.
دو شاخه اصلی شاخه های قدامی و خلفی هستند. شاخه خلفی به عضلات و پوست کمر عصب دهی می کند. شاخه قدامی به سمت جلو حرکت می کند، و عصب بین دنده ای را می سازد. عصب بین دنده ای تا سمت جلوی قفسه سینه حرکت می کند و مسئول عصب دهی به عضلات قفسه سینه، دنده ها و لایه خارجی پرده های پوشاننده ریه است.
کاربردها:
از این بلاک برای تشخیص منشا سندروم های درد در دیواره قفسه سینه، قسمت بالایی شکم و ستون فقرات سینه ای استفاده می شود. بسته به محل انجام انجام بلاک و با توجه به پاسخ دادن یا عدم پاسخ بیمار به بلاک می توان منشا درد را مشخص کرد به این صورت که درصورت کنترل شدن درد، پیام های درد از عصب پاراورتبرال ای که بلاک شده است منتقل می شدند. دیگر کاربرد این بلاک کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های ناشی از شکستگی های فشاری مهره ها، هرپس زوستر (زونا) و سرطان دیواره قفسه سینه، قسمت بالایی شکم و ستون فقرات سینه ای است. این بلاک برای کنترل درد های بعد از توراکوتومی، شکستگی دنده ها در پشت بدن و درد های ناشی از نورالژی (اختلال) بعد از هرپس هم استفاده می شود. بلاک دائمی عصب پاراورتبرال برای کنترل درد های سرطانی پیشرفته مانند تهاجم تومور به دیواره قفسه سینه، قسمت خلفی دنده ها، قسمت بالایی شکم و ستون فقرات سینه ای انجام می شود. نحوه انجام این بلاک مشابه بلاک موقتی است ولی به جای مواد بی حسی از مواد کشنده عصب استفاده می شود. اگر بیمار نیاز به بلاک دائمی برای کنترل درد داشته باشد، می توان با انجام بلاک موقت تاثیر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.
نحوه انجام بلاک:
بیمار به شکم می خوابد و بالشت کوچکی زیر سینه بیمار قرار می گیرد تا ستون فقرات سینه ای کمی خم شود.. سپس پزشک با لمس خار های استخوانی ستون فقرات محل تزریق را مشخص می کند. بعد از مشخص کردن محل ورود سوزن (حدود 3 سانتی متر در کنار خار استخوانی خلفی مهره)، پوست بیمار با بتادین استریل می شود و سوزن وارد بافت می شود. به محض رسیدن سوزن به عصب پاراورتبرال بیمار احساس گزگز می کند و با بیان این حالت پزشک از درست بودن محل سوزن مطمئن می شود. در نهایت تزریق انجام می شود. چون محل عصب دهی شده توسط هر عصب پاراوِرتِبرال با اعصاب بالایی و پایینی آن اشتراکاتی دارد، باید اعصاب پاراورتبرال بالایی و پایینی هم برای کامل شدن کنترل درد بلاک شوند.
عوارض جانبی احتمالی:
به دلیل نزدیک بودن پرده های پوشاننده ریه به محل تزریق خطر پنوموتوراکس (پاره شدن پرده پوشاننده ریه) وجود دارد که باعث تنگی نفس بیمار می شود. اگر سوزن خیلی به سمت خط وسط نخاع وارد شود احتمال تزریق داخل نخاع یا لایه های پوشاننده آن وجود دارد. آسیب به خود نخاع و اعصاب خارج شونده از آن معمولا باعث درد شدید می شود و یکی از عوارض احتمالی این تزریق است. می توان با دقت در درست بودن محل نوک سوزن به آسانی جلوی تمامی این عوارض را گرفت. ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و اکثرا در افرادی که نقص ایمنی دارند (افراد مبتلا به ایدز یا سرطان) اتفاق می افتد و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.