بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی و در مواردی همراه با کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب انجام می شود.
آناتومی عصب ایلئوهایپوگاستریک:
عصب ایلئوهایپوگاستریک از اعصاب نخاعی (اعصابی که مستقیما از نخاع منشا می گیرند) کمری منشا می گیرد، از دور احشا شکم عبور می کند و در نهایت به قسمت جلویی کشاله ران تا کنار بدن عصب دهی می کند. . عصب ایلئواینگوئینال (Ilioinguinal) یک عصب دیگر است که منشا یکسانی با عصب ایئوهایپوگاستریک دارد و تقریبا مسیر مشابهی را طی می کند، و به ناحیه فوقانی سطح داخلی ران، پوست اسکروتوم (کیسه بیضه ها) در مردان و پوست قسمت خارجی واژن در زنان عصب دهی کند. عصب جنیتوفمورال (genitofemoral) عصب دیگری است که منشا یکسانی با عصب ایلئوهایپوگاستریک دارد و در نهایت به قسمتی از پوست اسکروتوم و قسمت بالایی سطح قدامی ران عصب دهی می کند.
کاربردها:
از این بلاک برای تشخیص منشا و درمان درد در کشاله ران استفاده می شود. این بلاک برای افتراق درد کشاله ران ناشی از اختلال عصب ایئوهایپوگاستریک از رادیکولوپاتی کمری (تحت فشار قرار گرفتن اعصاب نخاعی توسط مهره های ستون فقرات که باعث انتشار درد به اندام ها می شود) هم استفاده می شود. بسته به پاسخ دادن یا عدم پاسخ بیمار به بلاک می توان منشا درد را مشخص کرد، به این صورت که درصورت کنترل شدن درد، پیام های درد از عصب ایلئوهایپوگاستریک که بلاک شده است منتقل می شدند. دیگر کاربرد این بلاک کنترل درد های ناشی از نورالژی (التهاب عصب) ایلئوهایپوگاستریک است. بلاک همزمان این عصب با دو عصب جنیتوفمورال و ایلئواینگوئینال برای ایجاد بی حسی کشاله ران طی جراحی های مختلف، مخصوصا جراحی های درمان فتق، انجام می شود.
دیگر کاربرد این بلاک کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های بعد از جراحی یا درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی) در ناحیه کشاله ران است.
بلاک دائمی عصب ایلئوهایپوگاستریک برای کنترل درد های دائمی کشاله ران که بعد از جراحی یا تروما ایجاد شده اند و با بلاک موقتی تا مدتی بهبود پیدا کرده بودند، انجام می شود. نحوه انجام این بلاک مشابه بلاک موقتی است ولی به جای تزریق مواد بی حسی با تزریق مواد کشنده عصب، عصب تخریب می شود. اگر بیمار نیاز به بلاک دائمی برای کنترل درد داشته باشد، می توان با انجام بلاک موقت تاثیر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.
نحوه انجام بلاک:
بیمار به پشت می خوابد و پزشک با لمس کشاله ران و برجستگی های استخوان لگن محل تزریق (2 سانتی متر به سمت پایین و داخل بدن از برجستگی استخوانی قدامی- فوقانی لگن) را مشخص می کند. بعد از مشخص کردن محل ورود سوزن پوست بیمار با بتادین استریل می شود و سوزن وارد بافت می شود. بعد از اطمینان از درست بودن محل نوک سوزن در نهایت تزریق انجام می شود.
عوارض جانبی احتمالی:
یکی از عوارض این تزریق ایجاد هماتوم (فضای پر از خون داخل بافت) یا کبودی است که به دلیل پرخون بودن بافت کشاله ران اتفاق می افتد. می توان با قرار دادن پک های سرمازا، استفاده از سوزن نازک و همچنین فشار وارد کردن روی محل ورود سوزن بعد از تزریق جلوی این عارضه را گرفت. پک های سرمازا درد بعد از تزریق را هم کاهش می دهند.
دیگر عارضه احتمالی این تزریق سوراخ شدن روده بزرگ به دلیل داخل شدن بیش از حد سوزن به بدن است که ممکن است باعث عفونت داخل شکمی شود. می توان به آسانی جلوی این عارضه را با دقت در درست بودن محل نوک سوزن گرفت.
ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.
نکته کلینیکی:
با استفاده از الکترومایوگرافی (نوار عصب عضله) و تصویربرداری MRI از شبکه عصبی کمری می توان به افتراق درد کشاله ران ناشی از اختلال عصب ایلئوهایپوگاستریک از درد رادیگولوپاتی کمری کمک کرد.