بسیاری از اصطلاحات ممکن است برای توصیف مسائل مربوط به دیسک ستون فقرات و درد دیسک استفاده شود، و همه ممکن است متفاوت و گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده شوند. برخی از اصطلاحات رایج عبارتند از:
-
فتق دیسک
-
عصب فشرده
-
پارگی پارگی دیسک
-
دیسک برآمده
-
بیرون زدگی دیسک
-
دیسک لیز خورده
هیچ اتفاق نظر اصلی در مورد استفاده از این اصطلاحات وجود ندارد، و شنیدن یک تشخیص به روش های مختلف توصیف شده می تواند خسته کننده باشد.
تشخیص پزشکی علت اصلی کمردرد، پا درد و سایر علائم را مشخص می کند. به دست آوردن درک روشنی از تشخیص پزشکی مفیدتر از طبقه بندی اصطلاحات پزشکی مختلف است.
دو دلیل درد:
فشار دادن عصب در مقابل درد دیسک
دو راه اصلی وجود دارد که دیسک ستون فقرات می تواند درد ایجاد کند:
عصب فشرده
در بیشتر موارد، فتق دیسک به خودی خود دردناک نیست، بلکه موادی که از دیسک بیرون می‌ریزد، عصب مجاور را نیشگون، ملتهب یا تحریک می‌کند و باعث درد رادیکولار می‌شود. درد رادیکولار (که به آن درد ریشه عصبی نیز می‌گویند)، دردهای تیز و تیراندازی را توصیف می‌کند که به سایر قسمت‌های بدن مانند از کمر به پایین پا یا از گردن به سمت بازو منتشر می‌شود. درد ساق پا ناشی از فشار دادن عصب معمولاً سیاتیک نامیده می شود.
درد دیسک
اگر دیسک ستون فقرات به حدی از بین برود که باعث ایجاد درد و بی ثباتی در بخش ستون فقرات شود (به نام بیماری دیسک دژنراتیو) ممکن است منبع درد باشد. درد دژنراتیو دیسک شامل یک درد مزمن و سطح پایین در اطراف دیسک و دوره‌های گاه به گاه درد شدیدتر است.
فتق دیسک و بیماری دژنراتیو دیسک معمولا در ستون فقرات گردنی (گردن) و ستون فقرات کمری (کمر) رخ می دهد. درد دیسک بیشتر در قسمت پایین کمر، جایی که بیشتر حرکت و تحمل وزن در ستون فقرات رخ می دهد، شایع است. این شرایط در قسمت میانی پشت (نخاع قفسه سینه) غیر معمول است.
تشخیص مشکلات دیسک
فرآیندهای تشخیصی برای هر دو بیماری دژنراتیو دیسک و فتق دیسک شامل طیف وسیعی از روش‌ها است که دیسک را به عنوان منبع درد تأیید می‌کند و همچنین مکانیک و آناتومی پشت چگونگی بروز درد را تأیید می‌کند.
بررسی تاریخچه پزشکی و علائم خاص
فرآیند تشخیصی معمولاً با یک تاریخچه پزشکی جمع آوری شده و بررسی علائم فعلی شروع می شود. بررسی کامل علائم شامل موارد زیر است:
-
محل درد، از جمله اینکه آیا محدود به گردن یا پشت است یا اینکه شامل درد بازو یا پا می شود.
-
شرحی از احساس درد، مانند سوزش، تیز کردن، یا چاقو زدن و غیره. کسل کننده یا دردناک
-
چه فعالیت‌ها، موقعیت‌ها یا درمان‌های خاصی باعث بهتر یا بدتر شدن درد شوند
جمع آوری یک پیشینه کامل پزشکی می تواند سایر شرایط احتمالی را که ممکن است باعث درد شوند را رد کرده یا شناسایی کند. سابقه پزشکی ممکن است شامل اطلاعاتی در مورد مشکلات سلامتی مکرر، تشخیص های قبلی و درمان های گذشته و اثربخشی آنها باشد. معمولاً اطلاعاتی در مورد عادات خواب، رژیم غذایی و ورزش نیز جمع آوری می شود.
معاینه ی جسمی
یک معاینه فیزیکی برای تشخیص درد دیسک ممکن است شامل یک یا چند آزمایش زیر باشد:
لمس کردن
لمس (احساس با دست) ساختارهای خاص می تواند به شناسایی منبع درد کمک کند. به عنوان مثال، بدتر شدن درد هنگام اعمال فشار به ستون فقرات ممکن است نشان دهنده حساسیت ناشی از دیسک آسیب دیده باشد.
تست های حرکتی آزمایش‌هایی که دامنه حرکتی ستون فقرات را ارزیابی می‌کنند ممکن است شامل خم کردن گردن یا بالاتنه به جلو، عقب یا به پهلو باشد. علاوه بر این، اگر بالا بردن یک پا در جلوی بدن باعث تشدید درد ساق پا شود، می تواند نشان دهنده فتق دیسک کمر باشد (تست بالا بردن پای مستقیم).
قدرت عضلانی
یک معاینه عصبی ممکن است برای ارزیابی قدرت عضلانی و تعیین اینکه آیا ریشه عصبی توسط فتق دیسک فشرده شده است انجام شود. آزمایش قدرت عضلانی ممکن است شامل نگه داشتن بازوها یا پاها در کنار یا جلوی بدن برای بررسی لرزش، آتروفی عضلانی یا سایر حرکات غیر طبیعی باشد.
تست رفلکس
تحریک ریشه عصبی می تواند رفلکس های بازوها یا پاها را کاهش دهد. تست رفلکس شامل ضربه زدن به نواحی خاص با چکش رفلکس است. اگر واکنش کم یا بدون واکنش باشد، ممکن است نشان دهنده فشرده شدن ریشه عصبی در ستون فقرات باشد.
برخی از آزمایشات معاینه فیزیکی ممکن است برای رد یا تأیید تشخیصی که با علائم گزارش شده در تاریخچه پزشکی مطابقت دارد استفاده شود.
تست های تشخیصی
ممکن است یک آزمایش تشخیصی برای تایید مشکل دیسک و یا برای به دست آوردن اطلاعات اضافی مانند محل فتق دیسک و ریشه های عصبی گیر کرده درخواست شود. آزمایش های تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سی تی اسکن / میلوگرام
اسکن‌های توموگرافی کامپیوتری (CT) شامل عکس‌برداری با اشعه ایکس از بدن می‌شود، با کامپیوتری که تصویر را مجدداً به بخش‌های ستون فقرات تبدیل می‌کند. گاهی اوقات یک میلوگرام در طول سی تی اسکن انجام می شود که در آن رنگ رادیوگرافی به آن ناحیه تزریق می شود تا جزئیات بیشتری در مورد ساختارهای ستون فقرات ارائه شود.
اسکن ام آر آی
تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) ارزیابی حساس و دقیقی از اعصاب ستون فقرات و آناتومی، از جمله هم ترازی دیسک، ارتفاع، هیدراتاسیون و پیکربندی ارائه می دهد.
دیسکوگرام
اگر درمان جراحی در نظر گرفته شود، ممکن است برای تأیید اینکه کدام دیسک دردناک است، دیسکوگرام توصیه شود. در این آزمایش، رنگ رادیوگرافی به دیسک تزریق می شود تا درد دیسک از فشار اضافه رنگ ایجاد شود.
توجه به این نکته مهم است که یافته های آزمایش در اسکن MRI یا سایر آزمایش های تشخیصی به خودی خود یک تشخیص نیستند. یافته های معاینه فیزیکی و بررسی علائم باید با MRI یا سایر یافته های آزمایش مطابقت داشته باشد تا علت درد به طور دقیق شناسایی شود.
درمان فتق دیسک در مقابل درمان بیماری دژنراتیو دیسک
تشخیص دقیق علت اصلی درد و سایر علائم بسیار مهم است، زیرا تشخیص گزینه‌های درمانی مؤثر را دیکته می‌کند.
درمان غیرجراحی همیشه اولین اقدام برای کمردرد است، از جمله درد ناشی از فتق دیسک یا دیسک دژنراتیو.
گزینه‌های درمان‌های غیرجراحی معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
-
تزریق استروئید اپیدورال شامل داروهای ضد درد استروئیدی است که در ناحیه اطراف ستون فقرات تزریق می شود. این درمان برای درد ریشه عصبی موثرتر از درد گردن یا کمر است.
-
فیزیوتراپی تخصصی ستون فقرات معمولاً شامل ترکیبی از تمرینات کششی، تقویتی و هوازی برای ایجاد ثبات و حمایت بهتر از ستون فقرات است.
-
ماساژ درمانی می تواند به کاهش تنش عضلانی و اسپاسم عضلانی کمک کند، که ممکن است به درد کمر یا گردن اضافه شود.