سندرم های گیرافتادگی عصبی می تواند در اثر فشار بر عصب محیطی ایجاد شود. سندرم تونل کارپال شایع ترین نوع است. انواع دیگر شامل سیاتیک و گیر افتادن عصب اولنار است. حرکات تکراری می تواند منجر به گرفتگی عصب و نوروپاتی شود. ممکن است در اثر آن ضعف اندام، بی حسی، درد یا گزگز داشته باشید.
سندرم گیرافتادگی عصبی چیست؟
زمانی که روی اعصاب در سیستم عصبی محیطی فشار وارد می شود، سندرم گیرافتادگی عصبی ممکن است رخ دهد. این اعصاب به قسمت هایی از بدن (مانند دست ها و پاها) که از سیستم عصبی مرکزی دورتر هستند (مانند مغز و ستون فقرات ) متصل می شوند.
سندرم های گیرافتادگی عصبی یکی از علل شایع درد عصبی (نوروپاتیک) در اندام ها هستند. همچنین می توانند به عصب فشرده و نوروپاتی (آسیب عصبی) منجر شوند.
سندرم گیرافتادگی عصب زمانی رخ می دهد که یک عصب فشرده می شود. معمولاً در یک مکان اتفاق می افتد. اعصاب در تنه و اندام ها ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. علائم شایع شامل درد، بی حسی و ضعف عضلانی در محل عصب است.
سندرم های گیرافتادگی عصبی اغلب در اثر آسیب های مکرر ایجاد می شوند. شرایط پزشکی مانند آرتریت روماتوئید، دیابت یا کم کاری تیروئید نیز می توانند نقش داشته باشند.
سندرم گیرافتادگی عصبی به نام های زیر نیز شناخته می شود:
-
سندرم عصب گیر انداخته شده
-
نوروپاتی (بیماری اعصاب محیطی) فشاری
-
نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب
-
سندرم تنگی کانال عصبی
انواع سندرم های گیرافتادگی عصبی چیست؟
سندرم های گیرافتادگی عصبی می توانند بر اعصاب محیطی مختلف در بالا یا پایین بدن شما تأثیر بگذارند. موارد زیر برخی از رایج ترین انواع سندرم های گیرافتادگی عصبی هستند:
سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال شایع ترین نوع سندرم گیرافتادگی عصبی است. زمانی اتفاق می افتد که عصب مدیان در مچ دست فشرده می شود. عصب میانی از بازو تا شست امتداد دار در مچ دست از ساختاری به نام تونل کارپال عبور می کند. فشار بیش از حد روی مچ دست ممکن است باعث تورم شود که می تواند منجر به سندرم تونل کارپال شود.
سندرم تونل کوبیتال
سندرم تونل کوبیتال دومین نوع شایع سندرم تنگی کانال های عصبی است. این سندرم که نوروپاتی عصب اولنار (یا عصب زند زیرین) یا فشار بر عصب اولنار در آرنج نیز نامیده می شود، زمانی بروز می کند که عصب اولنار در آرنج فشرده شود. عصب اولنار مسئول حسی است که هنگام برخورد نقطه حساس آرنج خود با چیزی یا واردشدن ضربه به آن، احساس می کنید. این عصب از نزدیک پوست در آرنج عبور می کند. فشار زیاد به آرنج باعث تورم می شود که این امر منجر به سندرم تونل کوبیتال می شود.
انواع دیگر
سندروم گیرافتادگی عصب به احتمال زیاد در مکان هایی که اعصاب از ساختارهای تونل مانند عبور می کنند رخ می دهد. موارد زیر برخی از انواع نادرتر سندرم گیرافتادگی عصبی هستند:
-
سندرم گیرافتادگی عصب سوپراسکاپولار: این عصب فوق کتفی را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند علائمی را در شانه ایجاد کند.
-
سندرم کانال گویون یا گیرافتادن عصب اولنار: این سندرم عصب اولنار را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند بر عملکرد دست تأثیر بگذارد.
-
مرالژیا پارستتیکا یا درگیری عصب حسی خارجی ران: این عصب پوستی جانبی را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند علائمی را در قسمت بیرونی ران ایجاد کند.
-
سندرم گیرافتادن عصب رادیال: این سندرم عصب رادیال را تحت تأثیر قرار می دهد که در طول بازو را گسترده شده استو می تواند بر عملکرد مچ، دست و انگشتان تاثیر بگذارد.
-
:سندرم خروجی قفسه سینه : اعصاب تحت فشار در قسمت پایین گردن و قسمت بالایی قفسه سینه (خروجی قفسه سینه)
-
فشرده سازی عصب پرونئال: فشار روی عصب پرونئال در ناحیه تحتانی ساق پا
-
سندرم گیر افتادن عصب پودندال: عصب پودندال در ناحیه لگن فشرده میشود
-
سیاتیک: آسیب به عصب سیاتیک در ناحیه کمر، لگن، باسن یا ساق پا
-
سندرم تونل تارسال: آسیب به عصب تیبیال در پاشنه یا کف پا
علل سندرم گیرافتادگی عصبی چیست؟
سندرم گیرافتادگی عصب اغلب در اثر آسیب های مکرر ایجاد می شود. این آسیب ها ممکن است در محل کار به دلیل حرکات مکرر مرتبط با وظایف شغلی شما رخ دهد. برای مثال، کشش مکرر مچ دست هنگام تایپ کردن با کیبورد، استفاده از ماوس یا نواختن پیانو میتواند منجر به سندرم تونل کارپال شود.
حوادثی مانند رگ به رگ شدن، شکستگی و شکستگی استخوان نیز می تواند باعث ایجاد سندرم فشار عصبی شود.
علاوه بر این، برخی از شرایط پزشکی می توانند باعث تحریک یا مستعد ابتلا به سندرم های فشار عصبی شوند. شامل:
تند از:
-
حوادث و تروما.
-
پیچ خوردگی مچ پا، زانو یا مچ دست .
-
استخوان های شکسته و خارهای استخوانی .
-
دیابت .
-
مفاصل دررفته، مانند دررفتگی آرنج یا دررفتگی شانه .
-
فتق دیسک .
-
اختلالات خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید
-
اختلال عملکرد تیروئید
-
فشار خون بالا
-
تومورها و کیست ها
-
بارداری یا یائسگی
-
چاقی
-
نقایص مادرزادی (تولدی).
-
اختلالات عصبی
صدمات مکرر، تصادفات و شرایط پزشکی ممکن است منجر به موارد زیر شود:
-
کاهش جریان خون به عصب
-
تورم در عصب و ساختارهای اطراف
-
آسیب به عایق عصب (غلاف میلین)
-
تغییرات ساختاری در عصب
همه این تغییرات تأثیر منفی بر توانایی عصب در ارسال و دریافت پیام دارد همچنین می تواند علائمی مانند درد، بی حسی و کاهش عملکرد را ایجاد کند.
چه کسانی در معرض ابتلا به سندرم های فشار عصبی هستند؟
هر کسی ممکن است به سندرم فشار عصبی مبتلا شود. گاهی اوقات، وزن ناشی از چاقی یا بارداری عصب را فشار می دهد. گچ گیری ، آتل و استفاده از عصا نیز می تواند باعث مشکلات عصبی شود. موارد ذیل برخی از متداولترین عوامل خطر برای سندرم تنگی کانال های عصبی محسوب می شوند:
-
بزرگسالان بالای ۳۰ سال حساس ترند.
-
زنان به احتمال زیاد به انواع خاصی از سندرم گیرافتادگی عصب، از جمله تونل کارپال، مبتلا می شوند.
-
اگر بیماری داشته باشید که بر گردش خون یا عملکرد عصبی تأثیر بگذارد، ممکن است مستعدتر باشید.
افرادی که مشاغل یا فعالیت های خاصی را انجام می دهند که به حرکات مکرر مفاصل نیاز دارند نیز بیشتر در معرض خطر هستند. این شامل:
-
کارگران خط مونتاژ.
-
بازیکنان بیسبال
-
دوچرخه سواران
-
کارگران ساختمانی و نجار.
-
گلف بازان
-
تنیس بازان
-
تایپیست ها
-
وزنه برداران.
علائم سندرم تنگی کانال های عصبی چیست؟
علائم براساس نوع سندرم گیرافتادگی عصبی و محل آن متفاوت است. علائم ممکن است بیایند و بروند و از خفیف تا شدید متغیر باشند. این علائم ممکن است زمانی بدتر شوند که شما فعالیت هایی را انجام می دهید که عصب را می کشند یا فشار می دهند.
سندرم های گیرافتادگی عصب بسته به اینکه کدام عصب را تحت تاثیر قرار می دهد، علائم مختلفی ایجاد می کند.
برخی از علائم رایج عبارتند از:
-
قرمزی، تورم و التهاب
-
درد شدید و تیرکشنده
-
سوزن سوزن شدن در ناحیه تحت فشار (معمولاً مفصلی مانند مچ دست، آرنج یا مچ پا).
-
ضعف عضلانی
-
انعطاف پذیری کم
-
مشکل بودن انجام حرکات خاص
سندرم تنگی کانال های عصبی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک علائم تان را ارزیابی می کند. سپس، معاینه بدنی و آزمایش های تشخیصی را برای شناسایی سندرم تنگی کانال عصبی به عمل می آورد.
برخی از آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص اشکال نادرتر سندرم تنگی کانالهای عصبی عبارتند از:
-
آزمایشات هدایت عصبی
-
نوار عصب و عضله
-
سونوگرافی
-
ام آر آی
برای سندرم تونل کارپال و تونل کوبیتال، آزمایش های تشخیصی همیشه لازم نیست. با این حال، این آزمایش ها اطلاعات مفیدی در مورد محل و شدت گیرافتادگی در اختیار می گذارند.
روش های درمان سندرم تنگی کانال های عصبی
درمان سندرم تنگی کانال های عصبی غالباً با تغییر سبک زندگی و درمان های غیر تهاجمی آغاز می شود. درمان بیماری زمینه ای که باعث سندرم تنگی کانال های عصبی می شوند، نیز علائم را تسکین می دهد. در موارد شدید، سندرم تنگی کانال های عصبی ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
تغییر سبک زندگی
اجتناب از حرکاتی که باعث درد می شوند، اتخاذ راهکارهای ارگونومی (طراحی محیط کار مناسب) در محل کار و خانه و یا تغییر وظایف شغلی به بهبود علائم کمک خواهد کرد. اگر چاقی علت سندرم تنگی کانال عصبی باشد، کاهش وزن می تواند علائم را بهبود بخشد.
فیزیوتراپی
کار با یک فیزیوتراپیست به بهبود انعطاف پذیری، قدرت و دامنه حرکت شما در ناحیه آسیب دیده کمک می کند. فیزیوتراپی همچنین در تسکین علائمی مانند درد و بی حسی موثر است.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که فیزیوتراپی و جراحی، در درمان سندرم تونل کارپال مچ دست در زنان تأثیر مشابهی دارند. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است، چرا که این مطالعه تکرار نشده است و فقط ۱۰۰ زن در آن شرکت کرده بودند.
دارو
دارو می تواند به تسکین علائم سندرم فشار عصبی مانند درد و التهاب کمک کند. نوع داروی تجویز شده به شدت علائم بستگی دارد. برخی از داروها که معمولاً برای کنترل علائم ناشی از سندرم تنگی کانال عصبی تجویز می شوند، عبارتند از:
-
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و تزریق استروئید برای درد و التهاب.
-
فیزیوتراپی و کاردرمانی برای بهبود قدرت و انعطاف پذیری. همچنین می توانید روش های جدیدی برای حرکت و انجام کارهایی که عصب فشرده شده را تحریک نمی کند، بیاموزید.
-
آتل، بریس یا ارتز برای حمایت از ناحیه آسیب دیده.
درمانهای قابل ارائه متخصص درد برای درمان گیرافتادگی عصب بنا به درگیری ناحیه
-
اوزون درمانی
-
پرلوتراپی
-
پلاسمای غنی از پلاکت
-
(PRP) هیدرودیسکسیون عصبی
-
لیزر درمانی K
-
تحریک اعصاب محیطی (PNS)
-
تزریق داخل تونل های دچار گیرافتادگی عصبی
-
بلوکهای عصبی نظیر ( بلوک شبکه بازویی، بلوک عصبی میانی، بلوک پلئوس بازویی، بلوک گانگلیون ستاره ای و...)
عمل جراحی
روش های جراحی معمولاً آخرین راه چاره در درمان سندرم تنگی کانال های عصبی محسوب می شوند. هر بیماری که سندرم تنگی کانال عصبی داشته باشد، واجد شرایط جراحی نیست.
روش جراحی مورد نیاز به نوع سندرم گیرافتادگی عصب، میزان فشردگی و عصب ها و ساختارهای تحت تأثیر بستگی دارد. هر روشی خطرات و مزایای خود را دارد. نتیجه جراحی به فاکتورهای زیادی از جمله مدت زمان بروز علائم، شدت علائم و سایر بیماری های زمینه ای بستگی دارد. به طور کلی، نتیجه جراحی رضایت بخش است.
یک جراح می تواند به شما کمک کند بدانید که آیا جراحی سندرم تنگی کانال عصبی برای شما گزینه مناسبی است یا خیر.
درمان خانگی سندرم تنگی کانال های عصبی
درمان های خانگی زیر از علائم سندرم تنگی کانال های عصبی جلوگیری می کنند یا آنها را تسکین می دهند:
-
گذاشتن یخ بر روی ناحیه آسیب دیده به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه
-
استفاده از پمادهای موضعی، مانند منتول
-
متوقف کردن فعالیتهایی که باعث درد می شوند
-
داشتن استراحت منظم هنگام انجام فعالیت های مکرر
-
آتل بندی یا استفاده از بریس
-
انجام تمرینات آرامش بخش
-
گرم نگه داشتن ناحیه آسیب دیده
-
بالا نگه داشتن ناحیه آسیب دیده
-
انجام تمرینات کششی و ورزشی برای بهبود قدرت و انعطاف پذیری.
چشم انداز سندرم گیرافتادگی عصب
چشم انداز سندرم تنگی کانال های عصبی متفاوت است و در موارد بسیار شدید، می تواند منجر به آسیب دائمی عصب یا از دست دادن عملکرد در ناحیه آسیب دیده شود. با این حال، این امر به ندرت اتفاق می افتد.
در صورت مشاهده علائم سندرم گیرافتادگی عصب، باید به پزشک خود مراجعه کنید. اگر سندرم تنگی کانال های عصبی زود شناسایی و درمان شود، می توان به بهبودی چشمگیری دست پیدا کرد. بسیاری از افراد، کاملا بهبود می یابند.
نکاتی برای پیشگیری از سندرم تنگی کانال های عصبی
شما می توانید با انجام موارد زیر از سندرم تنگی کانال های عصبی جلوگیری کنید:
-
به کارگیری راهکارهای ارگونومی (طراحی محیط کار مناسب) در محل کار و خانه
-
اجتناب از حرکات مکرر
-
اجتناب از حرکاتی که باعث درد می شوند
-
کشش ناحیه آسیب دیده
-
درمان بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا روماتیسم مفصلی.