راه های گوناگونی برای منحرف کردن فکر از درد وجود دارد که شما می توانید برای کنار آمدن با درد از آن ها استفاده کنید. این روش ها درد را بطور کلی از بین نمی برد، ولی تحمل آنرا آسان تر خواهد نمود.
1- تمرکز خود را از روی درد دور کنید.
این روش ها موقعی بیشتر مفید واقع می شود که شما حس های بیشتری را در گیر این موضوع نمائید. یعنی اینکه از حواس بینائی، شنوائی، بویائی، حس حرارت و لامسه بطور همزمان استفاده کنید. بوسیله این نوع درگیر کردن حواس، متوجه خواهید شد که راحت تر می توانید سیگنال درد را مسدود نمائید.
احساس کنید در یک جای لذت بخش و آرام قرار دارید و نه اینکه فقط به چنین جائی نگاه می کنید. متمرکز شوید بر روی هر چیزی که می توانید در آنجا ببینید، بشنوید، بو کنید و حس نمائید. به رنگ های اطراف خود، صدای دریا و پرندگان ، به گرمای سبزه ها و ماسه های زیر پای خود و امثال آن فکر کنید. ممکن است قبلا هرگز به این مکانی که شما به آن فکر می کنید نرفته باشید، ولی شما این مکان را برای خود خلق نموده اید. این مکان دوست داشتنی، ممکن است در کنار دریا، در یک ناحیه ییلاقی و یا در باغچه شما باشد. اگر خود را در مکانی فرض کرده اید که قبلا در آنجا خاطرات خوشی داشته اید، حالا می توانید آن خاطرات را مجددا به یاد آورید. مطمئن شوید که بر روی خاطرات غمگین گذشته تمرکز نخواهید نمود، مثلا : هرگز به این فکر فرو نروید که چطور از آن زمان تاکنون دیگر هیچوقت شاد و خوشبخت نبوده اید و یا اینکه چطور دیگر نتوانسته اید به آن روز های خوش باز گردید. فقط از احساسات خوب این لحظه لذت ببرید.
در ذهن خود چیز هائی را که می توانید در آینده به آن عمل کنید برنامه ریزی نمائید، مانند: یک تعطیلات خوب، تغییراتی که می توانید در خانه و یا باغچه منزل خود ایجاد کنید و یا یک بعد از ظهر خوب با دوستان خود. بر روی تمام جنبه های لذت بخش فوق متمرکز باشید و تمام جزئیات آن را در ذهن خود گسترش دهید. سعی کنید این موضوعات را در ذهن خود در بیشترین حد ممکن، واقعی جلوه دهید.
فکرتان را روی چیزی متمرکز کنید که می توانید ببینید و از آن برای مسدود کردن هر چیز دیگری که در ذهن دارید استفاده نملئید. این چیز می تواند یک قسمت بدون درد از بدن خودتان، یک عکس بر روی دیوار و یا حتی یک ترک خوردگی بر روی سقف باشد.
با چیز هائی که در اطرافتان وجود دارد، پازل و یا بازی هائی ایجاد کنید. اگر در اتوبوس و یا قطار هستید، می توانید با نگاه کردن به سایر مسافرین، سن آنها، شغل آنها و یا ارتباطشان را با یکدیگر حدس بزنید. اگر در ترافیک گیر کرده اید، می توانید از حروف روی پلاک اتوموبیل ها، نام هائی را برای اشخاص و سازمان ها خلق نمائید.
در ذهن خود، بر روی پازل های کلمه ای، محاسبات ریاضی، بازی های ذهنی مثل ساختن جمله ای از پس و پیش کردن کلمه ای دیگر و یا حتی انتخاب ذهنی برخی از حیوانات به عنوان شبیه به بعضی افرادی که می شناسید استفاده کنید.
سعی کنید طرح ها و شکل های کتابی را که دوست داشته اید و یا در حال حاضر مشغول خواندن آن هستید در ذهن خود مرور کنید و تا جائی که امکان دارد به جزئیات آن بپردازید.
سعی کنید بعضی شعرها و یا ترانه هائی راکه دوست دارید و از آن لذت می برید و به شما آرامش می دهد را از حفظ بخوانید.
ممکن است خود شما نیز برای منحرف نمودن فکرتان از موضوع درد، راهکار هائی را داشته باشید. سعی کنید از هرکدام از این راه ها استفاده مناسب نمائید.
2- مکان هائی را در ذهن خود مجسم کنید که شما با درد در آنجا هستید ولی سعی کنید بیشتر ذهن خود را بر روی قسمت های لذت بخش و با هیجان آن مکان ها متمرکز نمائید.
همانگونه که قبلا اشاره گردید، یک مکان آرام را در ذهن خود بیاورید، حالا بپذیرید که به علت خاصی در این مکان دچار درد و ناراحتی هستید. مثلا : تصور کنید که پشت درد شما به علت ناهمواری هائی بر روی زمینی است که روی آن خوابیده اید. و یا تصور کنید که احساس درد در دست شما که بصورت خواب رفتگی و کرخی می باشد، به علت گذاشتن سر یکی از عزیزان شما بر روی کتف تان ایجاد شده است.
یک مکان هیجان انگیز و لذت بخش که در آن شما بر روی درد خود سوار هستید و به سرعت به جلو حرکت می کنید تا برنده شوید را در ذهن خود ایجاد کنید. مثل یک مسابقه اتوموبیل رانی، یک دوی ماراتن و غیره.
3- حالا فقط بر روی خود درد تمرکز کنید.
در تصورتان ، از درد خود فاصله بگیرید. حالا سعی نکنید به میزان ناخوشایند بودن و یا آزاردهندگی درد توجه کنید، بلکه فقط بر روی این موضوع تمرکز کنید که حالا درد شما بطور واقعی چگونه است- شاید درد خود را به گونه ای ببینید که گرچه وجود دارد ولی دیگر به شما آزاری نمی رساند. این موضوع شبیه به آن خواهد بود که درد را در بدن شخص دیگری تصور می کنید. سعی کنید تا حد ممکن، واقعگرا باشید، درست مثل یک دانشمندی که میکروبی را در زیر میکروسکوپ نگاه می کند، بدون اینکه این موضوع روی احساس او تاثیری ایجاد نماید. به صورت های مختلف، این روش یکی از کارهائی است که ما در موقع مواجه شدن با چیز های ناخوشایند میتوانیم از آن استفاده نمائیم- خواه شما یک جراح باشید که مشغول معاینه یک زخم نا مطبوع می باشد و یا کسی که به تمیز کردن یک توالت کثیف می پردازد. در هر صورت، فکر کردن بیش از حد به یک موضوع ناخوشایند، فقط کار خودمان را سخت تر می کند. شما می توانید این کار را با روش های تن آرامی همراه نمائید.
به گونه ای دیگر، شما می توانید به درد خود برچسب جدیدی بزنید. می شود درد را به صورت چیزی که دردناک و استرس آور می باشد تصور نکنید- بلکه آن را به شکل گرمی، خنکی و یا سنگینی و سبکی حس نمائید. یکی از بیمارانی که درد های ضرباندار در ناحیه سر داشت، با تمرین ذهنی و برچسب زدن دوباره به درد خود، اینطور حس می کرد که در قطار نشسته و ارتعاشات داخل قطار را که یک حالت ضرباندار دارد حس می کند و در نتیجه با درد خود مشکل کمتری داشت.
یک برخورد دیگر این است که، در ذهن خود یک تصویر از دردتان بسازید و به آن شکل و رنگ خاصی بدهید و حتی بر روی آن صدا بگذارید (مثلا شکل یک بالون بزرگ به رنگ قرمز درخشان که صدای زیادی دارد) . حالا سعی کنید به تدریج این تصویر را در ذهن خود کمرنگ نموده تا کاملا محو شود و صدای آن نیز قطع گردد.
شما قادر خواهید بود انواع دیگر این تکنیک ها را خودتان بسازید و از آن استفاده کنید. استفاده از این روش ها بدون خرج بوده و حتما درد شما را کمتر خواهد کرد.
در مورد بکار گیری و نتایج این روش ها باید واقع گرا بود، یعنی انتظار نداشته باشید بدون تمرین مداوم و پیگیر، خیلی زود به نتیجه برسید.
در صورت ادامه تمرینات، متوجه خواهید شد که برخی از این روش ها بسیار کمک کننده هستند.
باید دانست، این روش ها برای درمان کامل درد نبوده و فقط برای کمک به تطبیق بیشتر با درد می باشند. حاصل این سازگاری بیشتر با درد، این خواهد بود که به کیفیت زندگی بیمار و به بهتر شدن عملکرد او کمک می شود و حاصل آن به اطرافیان بیمار نیز مساعدت خواهد نمود.