تزریق انگشت ماشه ای (Trigger finger) تحت گاید سونوگرافی
انگشتان دست به وسیله تندون متصل شونده به استخوانهای بند انگشتان خم میشوند. تندون هر انگشت از داخل غلافی از جنس بافت هم بند عبور میکند. ماشهای شدن انگشتان دست به وضعیتی میگویند که با تکان دادن انگشت، این انگشت گیر میکند و با تلاش بیشتر برای حرکت دادن آن، ناگهان آزاد میشود. این وضعیت به دلیل تندینیتیس (التهاب تندون) تندون عضلهای که انگشت را میبندد اتفاق میافتد. به دلیل التهاب تندون متورم میشود و در غلاف خود گیر میکند.
تندینیتیس این تندون معمولا به دلیل فشار استخوان بند اول انگشت یا استخوان های سزاموئید مفصل انگشت و کف دست روی آن اتفاق میافتد. التهاب تندون معمولا نتیجه فشار وارد شدن به آن توسط استخوان بند اول انگشت طی حرکات تکرارشونده با انگشتان است. اگر این بیماری درمان نشده باقی بماند، غلاف تندون ضخیم و سفت میشود که درمان را مشکل تر میکند. با پیشرفت بیماری یک برجستگی در تندون به وجود میآید که با باز و بسته کردن انگشت میتوان آن را نشان داد. در بعضی مواقع این برجستگی داخل غلاف تندون گیر میکند که باعث قفل شدن یا ماشهای شدن انگشت میشود.
در تصویر زیر التهاب تندون و گیر کردن آن در غلاف نشان داده شده است:
ممکن است همراه این بیماری آرتریت مفصل کف دست و بند اول انگشت نیز وجود داشته باشد که درد و ناتوانی بیمار را چند برابر کند. انگشت ماشهای در افرادی اتفاق میافتد که با انگشتان دست خود حرکات تکرارشونده زیادی انجام میدهند مانند کسانی که ساعات زیادی پشت فرمان مینشینند.
محل اصلی درد این بیماری در سطح کف دست، دقیقا زیر بند اول انگشت است. درد این بیماری دائمی است و با استفاده از انگشت بدتر میشود. بیماران گزارش میکنند که نمیتوانند یک لیوان یا خودکار را نگه دارند. برهم خوردن خواب بیماری بسیار شایع بوده و در بسیاری از موارد بیمار بعد از بیدار شدن متوجه میشود که انگشت در حالت جمع شده قفل شده است. بسیاری از بیماران با تکان دادن انگشت خود، احساس پرش و دررفتگی میکنند. ممکن است به دلیل درد، دامنه حرکتی انگشت کم شود. بیماران مبتلا به این سندروم معمولا روی تندون جمع کننده انگشت، دقیقا زیر بند اول انگشت در کف دست، یک برجستگی دارند. در معاینه فیزیکی با لمس تندون بیمار افزایش درد خواهد داشت که حداکثر درد در قاعده انگشت و در سمت کف دست.
بیماری انگشت ماشهای در طول زندگی در 2.6% افراد و در 10% از بیماران مبتلا به دیابت اتفاق میافتد. علائم بیماری از یک احساس ناخوشایند در کف دست تا درد شدید و قفل شدن انگشت متغییر است.
تصویربرداری در تزریقات مدیریت درد
به طور کلی موفقیت بلاکهایی که برای کنترل و درمان سندرومهای درد انجام میشوند به دقت تزریق بستگی دارد. دو نوع کلی انجام تزریقات استفاده از آناتومی سطحی برای مشخص کردن محل تزریق (روش بلایند) و استفاده از تصویربرداری همزمان هستند.
در روش بلایند به دلیل آن که ساختارهای داخلی در هنگام تزریق دیده نمیشوند امکان اشتباه قرار گرفتن محل سوزن بیشتر است. این روش ها به عنوان روش های کلاسیک انجام تزریق شناخته می شوند و به مرور زمان به دلیل افزایش دقت تصویربرداریهای مختلف امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرند.
استفاده از تصویربرداری همزمان به پزشک اجاره میدهد تا آناتومی ناحیه تزریق را قبل از ورود سوزن بررسی کند و تزریق دقیقتری انجام دهد که باعث کمتر اذیت شدن بیمار حین انجام تزریق، بلاک با کیفیتتر و طولانیتر، کاهش مقدار داروی مورد نیاز برای تزریق و کاهش عوارض جانبی شود. از تصویربرداریهایی که به صورت گسترده برای انجام بلاکهای مختلف از آنها کمک گرفته میشود میتوان به سونوگرافی، فلوروسکوپی و CT Scan اشاره کرد.
برتری های تصویربرداری سونوگرافی
از بین تصویربرداریهایی که برای انجام بلاک استفاده میشوند، تصویربرداری سونوگرافی از همه در دسترستر است و به دلیل نبودن پرتوهای یونیزان در این تصویربرداری و عدم نیاز به تزریق ماده حاجب ریسک کمتر نسبت به بقیه دارد. تصویربرداری سونوگرافی توانایی نشان دادن عروق محل تزریق را دارد و میتوان از آن برای جلوگیری از تزریق داخل عروقی استفاده کرد.
علاوه بر توانایی نشان دادن عروق، دستگاه سونوگرافی با نشان دادن اعصاب و دیگر ساختارهای بافت نرم ناحیه حین انجام تزریق امکان تزریق دقیقتر و موثرتر با عوارض جانبی کمتر را فراهم میکند. یک برتری دیگر تصویربرداری سونوگرافی به تصویربردای فلوروسکوپی نبود پرتوهای یونیزان است و امکان استفاده از این تصویربرداری برای خانمهای باردار نیازمند تزریق وجود دارد.
لازم به ذکر است که در افرادی که علت جراحی یا به صورت مادرزادی آناتومی به هم ریخته و غیرطبیعی دارند یا اضافه وزن شدید دارند (به دلیل عدم عبور مناسب امواج فراصوت از بافت چربی) ممکن است بسته به نظر پزشک نوع تصویربرداری برحسب بیمار متفاوت باشد.
در مطالعات انجام شده از جهت موفقیت روش بلایند 70% بیماران تا یک سال بعد از تزریق بدون مشکل بودند. در مطالعات دیگر از جهت بررسی موفقیت انجام تزریق با گاید سونوگرافی نشان داده شده است که 94% تا 6 ماه، 90% تا یک سال، و 71% تا 3 سال بعد بدون مشکل بودند که نشاندهنده تاثیرگذاری فوقالعاده تصویربرداری سونوگرافی است.
کاربردها
از این تزریق برای تشخیص و درمان دردهای ناشی از بیماری انگشت ماشهای استفاده میشود.
ممنوعیتها
در افرادی که به دلیل بیماریای دیگر (مانند بیماری قلبی) دارو های ضد انعقاد مصرف می کنند باید تحت نظر پزشک مدتی دارو قطع شود تا خطر خونریزی بعد از تزریق کاهش یابد. در صورت اختلال انعقادی به دلیل بیماری بسته به نظر پزشک و پس از انجام آزمایشات لازم میتوان در صورت صلاحدید پزشک این تزریق را انجام داد. تزریق در محلی که عفونت پوستی فعال وجود دارد یا در صورت عفونت سیستمیک بدن باید تا بعد از درمان عفونت عقب انداخته شود. در افرادی که به دلیل جراحی یا مادرزادی آناتومی ناحیه بهم ریخته است این تزریق باید با دقت بیشتری انجام شود.
نحوه انجام تزریق
برای داروهای تزریق معمولا از داروهای بیحسی یا کورتیکواستروئیدها (دارو های ضد التهابی) برای کاهش درد و التهاب استفاده میشود. در این روش سوزن از سمت کف دست به سمت تندون ملتهب هدایت میشود. بیمار دست خود را به صورتی که کف دست بالا باشد روی تحت قرار میدهد، سپس پزشک با لمس استخوانهای دست و تصویربرداری سونوگرافی محل تزریق را مشخص میکند. بعد از مشخص کردن محل ورود سوزن، پوست بیمار با بتادین استریل خواهد شد. سپس سوزن وارد بافت و بعد از تنظیم کردن محل نوک سوزن داخل بافت تحت تصویربرداری همزمان سونوگرافی تزریق انجام میشود.
نحوه انجام تزریق:
تصویر سونوگرافی نشان دهنده سوزن در محل تندون ملتهب:
بررسیهای بعد از تزریق
تمام بیماران بعد از انجام تزریق از جهت بررسی اثربخشی بلاک و بروز عوارض جانبی احتمالی تزریق تحت نظر قرار میگیرند. با اینکه اکثر بیماران بعد از انجام بلاک بیدردی دارند، بعضی از بیمارن، در حدود 25% افزایش درد موقتی بعد از انجام بلاک را تجربه میکنند که به دلیل ورود سوزن به بافت است و همراه با درد اصلی بیماری بعد از مدت کوتاهی از بین میرود. به بیماران توصیه میشود تا در صورت افزایش درد و یا تب که ممکن است نشانه عفونت باشد به پزشک مراجعه کنند.
عوارض جانبی احتمالی
احتمال درست نبودن محل سوزن و عوارض ناشی از آن مانند آسیب دیدن عروق، تزریق داخل عروقی و یا آسیب دیدن اعصاب ناحیه یا آسیب دیدن تندون ملتهب به دلیل استفاده از تصویربرداری همزمان سونوگرافی، به ندرت اتفاق میافتند. تندونهای بسیار ملتهب در صورت برخورد مستقیم سوزن با آن ها می توانند به صورت کامل پاره شوند. می توان با استفاده از دستگاه سونوگرافی و مشاهده سوزن و تندون در تمام طول مدت تزریق میتوان از برخورد مستقیم سوزن با تندون و آسیب دیدن تندون جلوگیری کرد.
ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است.
در افراد با نقص ایمنی مانند افراد مبتلا به ایدز یا سرطان یا دیابت که قند خونشان تحت کنترل نیست بیشتر اتفاق میافتد و میتوان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.
دیگر عارضه این بلاک، ایجاد کبودی یا هماتوم (تجمع خون در بافت) است که به دلیل پرخون بودن بافت محل تزریق اتفاق میافتد. اما میتوان با وارد کردن فشار بعد از انجام بلاک روی محل تزریق جلوی این عوارض را گرفت. استفاده از سوزنهای نازک باعث کاهش احتمال تشکیل هماتوم است. همچنین میتوان از پک های سرمازا استفاده کرد. این پکها درد بعد از تزریق را کاهش میدهند.