یکی از انواع دردهایی که غالبا به دلیل کهنگی حالت مزمن دارد،
«فیبرومیالژیا» یا دردهای اسکلتی ـ عضلانی است. بیشتر پزشکان، این بیماری
را از طریق معاینه و مشاهده علائم و آزمایش های جسمانی تشخیص می دهند.
بیماران مبتلا به این درد، اغلب از درد و احساس سفتی در عضلات و ماهیچه
های خود رنج می برند و معمولا در آزمایش های اشعه ایکس یا بسیاری از تست
های آزمایشگاهی قابل شناسایی نیست.
«فیبرومیالژیا» به مفاصل و اندام ها آسیب نمی رساند، اما دردهای دائم و
خستگی ایجاد می کند که تأثیر بسزایی بر کیفیت روند زندگی افراد دارد. در
واقع این بیماری، طیفی از دردهای اسکلتی – عضلانی را شامل می شود که عموما
با خستگی، خواب آلودگی، مشکلات حافظه و خلق و خو همراه است. محققان باور
دارند این بیماری با تأثیر بر چگونگی پردازش سیگنال های درد در مغز افراد،
احساس درد را تشدید می کند. علائم آن اغلب به دنبال آسیب جسمانی، عمل
جراحی، عفونت یا استرس روانی خاصی ایجاد می شود و گاهی نیز بدون هیچ نشانی
بروز می یابد.
زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به فیبرومیالژیا قرار دارند و بسیاری
از مبتلایان نیز از سردردهای تنشی، اختلالات مفصلی، سندرم روده تحریک پذیر،
استرس و اضطراب رنج می برند. این بیماری درمان قطعی ندارد و فقط مصرف
دارو، ورزش و انجام راهکارهایی برای آرامش و کاهش استرس می تواند به کنترل
علائم کمک کند.
دردهایی که در فیبرومیالژیا مشاهده می شود مبهم است که معمولا از ماهیچه
ها شروع شده و در صورت گسترده شدن، فرد ممکن است درد را در هر دو طرف بدن و
بالا و پایین کمر احساس کند. این دردها با اعمال فشار ثابت به برخی نقاط
بدن موسوم به نقاط فشار تشدید می شود. ناحیه پشت سر، بالای سرشانه ها،
نواحی جلویی گردن، بالای قفسه سینه، برجستگی آرنج، بالای ناحیه باسن، قسمت
داخلی زانو از جمله نقاطی هستند که در این بیماری درگیر می شوند. افراد
مبتلا به فیبرومیالژیا غالبا احساس خستگی می کنند و بیشتر ساعات روز را
خواب هستند. خواب آنها معمولا با بروز درد، سندرم پاهای بی قرار و وقفه های
تنفسی دچار اختلال می شود. علاوه بر علائم ذکر شده، مبتلایان از اضطراب و
استرس، افسردگی، سردرد، سندرم روده تحریک پذیر نیز رنج می برند.
علائم فیبرومیالژیا
علائم فیبرومیالژیا، می‌روند و می‌آیند. این علائم عبارت است از:
-درد به همراه آسیب دیدگی مکرر
– خشکی صبحگاهی مفاصل
– خستگی بیش از حد
– خواب ناکافی
– اضطراب
– فعالیت بدنی کم
– مشکلات تمرکز
– مشکلات یادآوری
– افسردگی
– تهوع و سرگیجه
– مشکلات بینایی
– درد قاعدگی
– درد شکم از جمله سندروم روده تحریک پذیر
– افزایش وزن
– سردرد مزمن
– مشکلات پوست، مو و ناخن
– انقباض ناگهانی عضلات
– ضعف
برخی مواقع درد شدیدی مانند خنجر زدن در بدن رخ می دهد. این درد معمولا
هشداردهنده است. هنگامی که این درد را احساس کردید، دست از کار بکشید و
استراحت کنید
علل فیبرومیالژیا
پزشکان هنوز یک علت خاص را برای این بیماری نشناختند. به نظر می‌آید که به
دلایل زیادی، می‌تواند این بیماری را باعث شود؛ از جمله: ژنتیک، عفونت
(مانند ویروس)، پاسخ‌های غیر طبیعی درد و ضربه فیزیکی و یا روحی.
عوامل خطر فیبرومیالژیا
– جنسیت: در زنان بیشتر دیده شده است.
– تاریخچه فامیلی: اگر یکی از اقوام شما این بیماری را داشته باشد، شما نیز ممکن است این بیماری را بگیرید.
– روماتوئید: اگر شما بیماری آرتریت روماتوئید و یا لوپوس داشته باشید، ممکن است به فیبرومیالژیا نیز دچار شوید.
تشخیص فیبرومیالژیا
همانطور که گفته شد، هیچ آزمایشی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. اما
پزشک با دیدن آزمایش خون، می‌تواند بفهمد که علائم بیماری شما از چه منشاء
گرفته است.
آزمایش خون باید شامل موارد زیر باشد:
شمارش سلول‌های خونی
سرعت رسوب اریتروسیت
آزمایش عملکرد تیروئید
درمان فیبرومیالژیا
* داروها موجب کاهش درد و بهبود خواب می‌شوند. داروهای مورد استفاده
عبارتند از: استامینوفن، ایبوپروفن، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج.
* کم کردن استرس با تنفس عمیق و حفظ آرامش
* به اندازه کافی خوابیدن: با چرت نزدن در طی روز و در یک ساعت معین بیدار
شدن و هر شب در یک ساعت معین به خواب رفتن، این مشکل اصلاح می‌شود.
* به طور مرتب ورزش کردن: ورزش کردن، باعث کاهش علائم بیماری می‌شود.
ورزش‌های کششی، درست نشستن و پیاده روی، شنا ، دوچرخه سواری و ورزش‌های آبی
مفید می‌باشد.
* به اندازه فعالیت داشتن: نه آن اندازه که خود را خسته کنید و نه آنقدر کم، که حوصله‌ی تان سر رود.
* خوب و متنوع خوردن
* کمتر کافئین نوشیدن
* طب سوزنی: باعث تغییرات در جریان خون و مقدار انتقال دهنده‌های عصبی در مغز و نخاع می‌شود.
* ماساژ: باعث کاهش ضربان قلب، شل کردن عضلات، بهبودی دامنه حرکت مفاصل و
افزایش تولید قاتلین طبیعی درد در بدن می شود و استرس و عصبانیت را از بین
می‌برد.
* یوگا و تای چی: در کنترل علائم فیبرومیالژیا کمک می‌کنند.
مواد غذایی و ویتامین‌های مفید در فیبرومیالژیا
این ها را باید تحت نظر پزشک مصرف کنید:
GABA (انتقال دهنده عصبی): برای بهتر خوابیدن
اسید مالیک (در سیب وجود دارد): خستگی و درد عضلانی را از بین می‌برد
منیزیوم: برای تولید انرژی و از بین برنده خستگی
ویتامین D: برای تقویت عضلات و کاهش درد عضلات
ویتامین B3: برای بهبود گردش خون و کاهش درد
ویتامین B12: خستگی را از بین می‌برد
کوآنزیم Q10: بهبود عملکرد سیستم ایمنی و رساندن اکسیژن به بافت‌ها و کاهش درد
گرد فلفل قرمز: برای بهبود جریان خون و کاهش درد