پوکی استخوان (Osteoporosis) یک بیماری است که در آن استخوان‌ها به تدریج ضعیف و شکننده می‌شوند، که باعث افزایش خطر شکستگی استخوان می‌شود. این بیماری معمولاً به آرامی پیشرفت می‌کند و ممکن است تا زمانی که یک شکستگی جدی رخ ندهد، علائم خاصی نداشته باشد. در ادامه، به بررسی علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از پوکی استخوان می‌پردازیم.
علل
پوکی استخوان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
1. سن: با افزایش سن، تولید استخوان کاهش می‌یابد و استخوان‌ها به تدریج تضعیف می‌شوند.
2. هورمون‌ها: کاهش سطح استروژن در زنان پس از یائسگی و کاهش تستوسترون در مردان می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود.
3. ژنتیک: سابقه خانوادگی پوکی استخوان می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
4. تغذیه: کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش تراکم استخوان منجر شود.
5. فعالیت بدنی: عدم فعالیت بدنی و عدم انجام ورزش‌های وزنه‌برداری می‌تواند به ضعف استخوان‌ها منجر شود.
6. عوامل دیگر: مصرف سیگار، الکل، برخی داروها (مانند کورتیکواستروئیدها) و برخی بیماری‌ها (مانند بیماری‌های تیروئید و روماتیسم) نیز می‌توانند خطر پوکی استخوان را افزایش دهند.
علائم
پوکی استخوان معمولاً تا زمانی که شکستگی رخ ندهد، علائم خاصی ندارد. اما برخی از علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
· شکستگی‌های مکرر: شکستگی‌های ناشی از آسیب‌های جزئی، مانند افتادن از ارتفاع کم.
· کاهش قد: کاهش قد به تدریج به دلیل شکستگی‌های مهره‌ها.
· درد در ناحیه کمر: درد مزمن در ناحیه کمر که ممکن است به دلیل شکستگی مهره‌ها باشد.
تشخیص
تشخیص پوکی استخوان معمولاً شامل مراحل زیر است:
1. معاینه فیزیکی: پزشک ممکن است تاریخچه پزشکی و خانوادگی شما را بررسی کند.
2. تست‌های تصویربرداری: سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI برای بررسی وضعیت استخوان‌ها.
3. تراکم‌سنجی استخوان: این تست معمولاً با استفاده از DEXA scan انجام می‌شود و برای اندازه‌گیری تراکم استخوان در نواحی مختلف بدن استفاده می‌شود.
درمان
درمان پوکی استخوان معمولاً شامل ترکیبی از داروها و تغییرات سبک زندگی است:
1. داروها: داروهایی مانند بیسفوسفونات‌ها، هورمون‌های استروئیدی، و داروهای جدیدتر مانند denosumab و romosozumab ممکن است تجویز شوند.
2. تغییرات در رژیم غذایی: افزایش مصرف کلسیم و ویتامین D.
3. ورزش: انجام ورزش‌های وزنه‌برداری و تقویت‌کننده عضلات برای بهبود تراکم استخوان.
4. پیشگیری از سقوط: ایجاد محیطی امن برای کاهش خطر سقوط و شکستگی.
پیشگیری
برای پیشگیری از پوکی استخوان، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
· تغذیه سالم: مصرف کافی کلسیم و ویتامین D.
· ورزش منظم: انجام فعالیت‌های بدنی منظم، به‌ویژه ورزش‌های وزنه‌برداری.
· اجتناب از سیگار و الکل: کاهش مصرف سیگار و الکل می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کند.
· معاینه‌های منظم: بررسی‌های منظم برای ارزیابی سلامت استخوان‌ها، به‌ویژه در افراد با سابقه خانوادگی یا عوامل خطر.
نتیجه‌گیری
پوکی استخوان یک بیماری شایع و جدی است که می‌تواند به عوارض قابل توجهی منجر شود. با توجه به عوامل خطر و اتخاذ سبک زندگی سالم، می‌توان از این بیماری پیشگیری کرد یا آن را مدیریت نمود. اگر شما یا کسی که می‌شناسید نگران پوکی استخوان هستید، تله ویزیت - TeleVisit با پزشک می‌تواند بسیار مفید باشد.