آیا تاکنون حملاتی از درد بیاندازه تیز و خنجری را تجربه کردهاید؟ یا اینکه تاکنون مبتلا به درد سوزشی و بیامان شدهاید؟ اینها نمونههایی از دردهای عصبی هستند که اغلب افراد با آن مواجه شدهاند.
دردهای عصبی، دردهای تیزی هستند که در مسیر یکی از عصبهای شما ایجاد میشوند. علت آنها ممکن است آسیب یا تحریک عصبی باشد اما در بسیاری از موارد علت آنها نامعلوم است. درد ممکن است دارای زمینهای از احساس سوزش باشد که دردی بیامان با آن همراهی میکند. این درد به صورت حملات چند لحظهای یا چند دقیقهای ظاهر میشود و ممکن است چند روز یا چند هفته تکرار شود. در خلال یک مرحله حاد از این اختلال، ممکن است نسبت به هر نوع تماس یا درد نسبتاً ملایم، واکنش و حساسیت افراطی از خود نشان دهید. ممکن است حتی حواسی که در حالت معمول دردناک نیستند در شما ایجاد درد کنند.
برخی از دردهای عصبی ممکن است توسط ویروس عامل بیماری زونا، یا عفونت تبخال ایجاد شوند. دردعصبی زونا میتواند فرد را از کار و زندگی بیندازد. این بیماری به طور معمول باعث درد سوزشی ثابتی میشود که شدیدتر و واضح تر از دردهای ناشی از فرو رفتن اشیای نوک تیز در بدن است. تماس یا حرکت ناحیه درگیر، حتی حرکتی مثل عطسه کردن میتواند به حمله جدید از درد منجر گردد. دردعصبی ممکن است تا هفتهها، ماهها یا گاهی سالها بعد از برطرف شدن تمامی علایم و نشانههای ویروس ادامه یابد. مشخصه درد عصب سه قلو شایعترین نوع درد عصبی، درد شدید، تیز و شبیه برق گرفتگی در یک طرف صورت است که اغلب با صحبت کردن، جویدن یا مسواک زدن دندانها تحریک میشود. نوعی درد عصبی موسوم به درد عصب زبانی، حلقی هم وجود دارد که مشخصه آن حملات راجعه ای از درد شدید درناحیه پشت حلق، لوزهها، گوش میانی و قاعده زبان است. این حملات ممکن است با حرکاتی مثل حرف زدن یا بلع غذا تشدید شوند. درد عصب زبانی، حلقی در مواردی فوق العاده زجر آور است. درد عصب پس سری باعث درد در ناحیه پشت سر میشود که معمولاً پشت گوشها به داخل پوست سر تیر میکشد. درد عصب بین دندهای هم در لابه لای دندهها حس میشود.
دردهای عصبی معمولاً پس از ۴۰ سالگی آغاز و اغلب در سالمندان روی میدهد. تشخیص دردهای عصبی به طور کلی مبتنی بر علایم و نشانههای شما و رد کردن سایر اختلالاتی که ممکن است علایم و نشانههای مشابهی ایجاد کنند، میباشد.
دردهای عصبی چه قدر جدی هستند؟
اگر چه ممکن است درد، شما را از کار و زندگی عاجز کند اما هیچ خطری جان شما را تهدید نمیکند. حملات درد در فواصل متغیری روی میدهند اما هر چه مسنتر میشوید فاصله بین حملات هم کوتاه تر میگردد.
برای درمان دردهای عصبی، خط اول درمان معمولاً مشتمل بر داروهایی است که علایم و نشانهها را تسکین میدهند. نوع دارویی که پزشک برای شما تجویز میکند بستگی به نوع درد عصبی و شدت علایم و نشانههای آن دارد. در صورت موثر نبودن داروها، اقدامات دیگری از جمله جراحی ممکن است در دستور کار قرار گیرد.
استفاده از داروهای ضد درد در رفع دردهای عصبی موثر است. به طور مثال استفاده از مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن و بروفن میتواند به رفع نشانههای خفیف بیماری کمک کنند. فراموش نکنید در صورت مصرف طولانی مدت یا زیادتر از مقدار داروهای ضد دردقوی ممکن است دچار تهوع، درد یا خون ریزی معده و زخمهای گوارشی شوید بنابراین توجه کنید که مقادیر زیاد این ترکیبات میتواند مشکلاتی برایتان فراهم کند. داروهای ضد افسردگی نیز با دخالت در فرایندهای شیمیایی مغز که باعث احساس درد میشوند قادر به تسکین دردهای خفیف تا متوسط هستند. این داروها درد را از بین نمیبرند ولی تحمل آن را آسانتر میسازند. دقت کنید که استفاده از داروهای ضد افسردگی نیز دارای برخی اثرات جانبی است. این عوارض شامل سرگیجه، خشکی دهان، تهوع، ضعف عضلانی، یبوست و افزایش وزن است. برای کمک به کاهش این نشانهها، پزشکتان احتمالاً درمان را با مقادیر کم دارو آغاز می کند و به تدریج بر مقدار آن میافزاید.
بلوک عصب
اگر مصرف دارو نتواند کاهش درد عصبی را در پی داشته باشد پزشکان از بلوک عصب استفاده میکنند. در این حالت میتوان مقداری از یک ماده بیحس کننده موضعی را به منظور بیحس کردن و رفع درد برای یک مدت محدود، در ناحیه مورد نظر تزریق کرد. یک رویکرد طولانی مدت میتواند مشتمل بر بلوک عصب درگیر، با مصرف داروهای خوراکی موسوم به «عصب کش» باشد. این داروها بافت عصبی را در منطقه درگیر تخریب کرده و به رفع درد کمک میکنند.